मुंबई टाइम्स टीम
भारतात फारशी प्रसिद्धी न मिळणाऱ्या मोटोक्रॉससारख्या आव्हानात्मक खेळात एका मुलीनं उतरणं ही गोष्ट अवघडच; पण साताऱ्याच्या तनिका शानभागनं हे आव्हान स्वीकारलं.
‘आपल्या खेळावर मनापासून प्रेम करा. त्यात सर्वोच्च स्थान पटकावण्यासाठी मेहनत करा. ध्येय साध्य होईपर्यंत थांबू नका. एक दिवस यश नक्की मिळेल.’ हा मास्टर ब्लास्टर सचिन तेंडुलकरचा तमाम क्रीडाप्रेमींना दिलेला कानमंत्र साताऱ्याच्या तनिका शानभाग या १५ वर्षीय मुलीने तंतोतत पाळला आहे. यासाठी तिने ‘मोटोक्रॉस’सारखा आव्हानात्मक खेळ निवडला आहे.
ज्येष्ठ क्रीडा मार्गदर्शक रमेश शानभाग यांची ती नात, तर सुप्रसिद्ध बास्केटबॉलपटू संकेत शानभाग यांची कन्या आहे. त्यामुळे खेळाचं वातावरण तिच्या घरातच होतं. तिला बास्केटबॉलवरून ‘मोटोक्रॉस’ची प्रेरणा मिळाली ती लहान भाऊ ईक्षणकडून.
मुलाने या क्रीडाक्षेत्रात नाव कमवावं, असं त्यांना वाटलं. त्यासाठी त्यांनी त्याला बेंगळुरूच्या एका सेंटरमध्ये सरावासाठी नेलं. त्या तीन दिवसीय शिबिरात सहभागी होण्यासाठी वडील आणि भावासोबत तनिकाही गेली होती. तिने सहज म्हणून तिथे मोटोक्रॉसची टू व्हीलर चालवून बघितली. या एका दिवसाने तिला मोटोक्रॉसचं वेड लागलं.
मुळात भारतात अजून तरी मुली मोटोक्रॉस या खेळाकडे गांभीर्याने पाहात नाहीत. पण शानभाग कुटुंबीयांनी तिच्या या आवडीत खोडा घातला नाही. मुलीला सारखं बेंगळुरूला पाठवणं मात्र परवडणार नव्हतं. मग त्यांनी तिला प्रशिक्षणासाठी पुण्यात पाठवण्याचा निर्णय घेतला. पुण्यातील प्रशिक्षक श्रीकांत चव्हाण यांच्या मार्गदर्शनाखाली तनिका सराव करते; पण शाळा अर्धवट सोडून सारखं पुण्यात प्रशिक्षणाला येणं तिला जमत नव्हतं.
मग वडिलांनी एक शक्कल लढवली. त्यांनी आपल्या शेतातच मोटोक्रॉसचा एक ट्रॅक तयार केला. हा ट्रॅक म्हणजे एक खडबडीत रस्ता असतो. त्यावर चालवणं म्हणजे तारेवरची कसरत असते. गाडीचा तोल आणि वेग सांभाळणं हे ड्रायव्हरचं कौशल्य असतं. याबाबत माहिती देताना तनिका म्हणाली, ‘वडिलांच्या अवजड टू व्हीलरमुळे माझ्या मनातील गाडी चालवण्याची भीती कधीच नाहीशी झाली होती; पण मला सुरुवातीला जंप मारायची भीती वाटत होती. मग मी व्हिडिओ पाहायला सुरुवात केली. यानंतर छोट्या-छोट्या उड्यांनी सुरुवात केली. मग मनातील भीती हळूहळू कमी व्हायला लागली. यात माझ्या वडिलांचा मोठा वाटा आहे.’ दिल्लीत झालेल्या राष्ट्रीय स्पर्धेत तिने तिसरा क्रमांक मिळवला होता. याशिवाय जयपूर, पुणे व बेंगळुरू इथं तिनं स्पर्धेतून चुणूक दाखवल्यामुळे तिला मलेशियातील आंतरराष्ट्रीय मोटोक्रॉस ज्युनिअर स्पर्धेसाठी निवडीचं पत्र मिळालं. सध्या ती मलेशियात आहे. अपघाताची किंवा चेहरा खराब होण्याची तिला भीती वाटत नसल्याचंही ती सांगते.
मुलं करू शकतात, तर आपण का नाही, या विचारातून केलेल्या मेहनतीनं सगळं मिळवलं. शाळा सुटल्यावर शेतावरील ट्रॅकवर तासन् तास सराव करायचे. अनेकदा पडले; पण रडत बसले नाही. दुखापतीकडे दुर्लक्ष करून जिद्दीनं शिकले. भविष्यात कुठपर्यंत टप्पा गाठता येईल, माहिती नाही; पण बास्केटबॉलसोबत मोटोक्रॉसचा थरारही मी अनुभवणार, हे नक्की!
- तनिका शानभाग, मोटोक्रॉस रायडर
भारतात फारशी प्रसिद्धी न मिळणाऱ्या मोटोक्रॉससारख्या आव्हानात्मक खेळात एका मुलीनं उतरणं ही गोष्ट अवघडच; पण साताऱ्याच्या तनिका शानभागनं हे आव्हान स्वीकारलं.
‘आपल्या खेळावर मनापासून प्रेम करा. त्यात सर्वोच्च स्थान पटकावण्यासाठी मेहनत करा. ध्येय साध्य होईपर्यंत थांबू नका. एक दिवस यश नक्की मिळेल.’ हा मास्टर ब्लास्टर सचिन तेंडुलकरचा तमाम क्रीडाप्रेमींना दिलेला कानमंत्र साताऱ्याच्या तनिका शानभाग या १५ वर्षीय मुलीने तंतोतत पाळला आहे. यासाठी तिने ‘मोटोक्रॉस’सारखा आव्हानात्मक खेळ निवडला आहे.
ज्येष्ठ क्रीडा मार्गदर्शक रमेश शानभाग यांची ती नात, तर सुप्रसिद्ध बास्केटबॉलपटू संकेत शानभाग यांची कन्या आहे. त्यामुळे खेळाचं वातावरण तिच्या घरातच होतं. तिला बास्केटबॉलवरून ‘मोटोक्रॉस’ची प्रेरणा मिळाली ती लहान भाऊ ईक्षणकडून.
मुलाने या क्रीडाक्षेत्रात नाव कमवावं, असं त्यांना वाटलं. त्यासाठी त्यांनी त्याला बेंगळुरूच्या एका सेंटरमध्ये सरावासाठी नेलं. त्या तीन दिवसीय शिबिरात सहभागी होण्यासाठी वडील आणि भावासोबत तनिकाही गेली होती. तिने सहज म्हणून तिथे मोटोक्रॉसची टू व्हीलर चालवून बघितली. या एका दिवसाने तिला मोटोक्रॉसचं वेड लागलं.
मुळात भारतात अजून तरी मुली मोटोक्रॉस या खेळाकडे गांभीर्याने पाहात नाहीत. पण शानभाग कुटुंबीयांनी तिच्या या आवडीत खोडा घातला नाही. मुलीला सारखं बेंगळुरूला पाठवणं मात्र परवडणार नव्हतं. मग त्यांनी तिला प्रशिक्षणासाठी पुण्यात पाठवण्याचा निर्णय घेतला. पुण्यातील प्रशिक्षक श्रीकांत चव्हाण यांच्या मार्गदर्शनाखाली तनिका सराव करते; पण शाळा अर्धवट सोडून सारखं पुण्यात प्रशिक्षणाला येणं तिला जमत नव्हतं.
मग वडिलांनी एक शक्कल लढवली. त्यांनी आपल्या शेतातच मोटोक्रॉसचा एक ट्रॅक तयार केला. हा ट्रॅक म्हणजे एक खडबडीत रस्ता असतो. त्यावर चालवणं म्हणजे तारेवरची कसरत असते. गाडीचा तोल आणि वेग सांभाळणं हे ड्रायव्हरचं कौशल्य असतं. याबाबत माहिती देताना तनिका म्हणाली, ‘वडिलांच्या अवजड टू व्हीलरमुळे माझ्या मनातील गाडी चालवण्याची भीती कधीच नाहीशी झाली होती; पण मला सुरुवातीला जंप मारायची भीती वाटत होती. मग मी व्हिडिओ पाहायला सुरुवात केली. यानंतर छोट्या-छोट्या उड्यांनी सुरुवात केली. मग मनातील भीती हळूहळू कमी व्हायला लागली. यात माझ्या वडिलांचा मोठा वाटा आहे.’ दिल्लीत झालेल्या राष्ट्रीय स्पर्धेत तिने तिसरा क्रमांक मिळवला होता. याशिवाय जयपूर, पुणे व बेंगळुरू इथं तिनं स्पर्धेतून चुणूक दाखवल्यामुळे तिला मलेशियातील आंतरराष्ट्रीय मोटोक्रॉस ज्युनिअर स्पर्धेसाठी निवडीचं पत्र मिळालं. सध्या ती मलेशियात आहे. अपघाताची किंवा चेहरा खराब होण्याची तिला भीती वाटत नसल्याचंही ती सांगते.
मुलं करू शकतात, तर आपण का नाही, या विचारातून केलेल्या मेहनतीनं सगळं मिळवलं. शाळा सुटल्यावर शेतावरील ट्रॅकवर तासन् तास सराव करायचे. अनेकदा पडले; पण रडत बसले नाही. दुखापतीकडे दुर्लक्ष करून जिद्दीनं शिकले. भविष्यात कुठपर्यंत टप्पा गाठता येईल, माहिती नाही; पण बास्केटबॉलसोबत मोटोक्रॉसचा थरारही मी अनुभवणार, हे नक्की!
- तनिका शानभाग, मोटोक्रॉस रायडर