शेतकरी पुत्राची कमाल ! फुलकिडीपासून पिकांच्या संरक्षणासाठी जुगाड, प्रकाश सापळ्यांची निर्मिती

शेतीसाठी आवश्यक नव्या नव्या तंत्रज्ञानाची निर्मिती केली जात आहे. या तंत्रज्ञानाने शेतीत नवी क्रांती झाली. बाजारात यांची किंमत फार मोठी असते. सामान्य शेतकऱ्याचा खिशाला ते परवडणारे नसते, असे सामान्य शेतकरी आपाआपल्या परीनं जुगाड करून शेती फुलवीत आहेत. राजुरा तालुक्यातील पंचाळा या गावातील तरुण शेतकऱ्यांन असाच एक जुगाड केला हा जुगाड फुलकिड्यांचा प्रादुर्भाव रोखण्यात परिणामकारक ठरला आहे.

चंद्रपूर जिल्ह्याला यावर्षी पावसानं झोडपून काढलं. सलग सहावळा पुराच्या पाण्याचा सामना जिल्ह्याला करावा लागला. या पुरानं शेतीचं नुकसान झालं. बळीराजाचं अतोनात नुकसान झालं. कापूस सोयाबीन पीक गेल्यावर बळीराजांन शेतात मिरची लावली. मिरची पीक फुलावर आहे. मिरची पिकावर फुलकिड्यांचा प्रादुर्भाव झाला. फुलकिड्यामुळ पिकांचे दरवर्षी मोठं नुकसान होतं. होणारे नुकसान टाळण्यासाठी पंचाळा गावातील तरुण शेतकऱ्यानं निळ्या सापळ्याचीची निर्मिती केली.

अमोल भोंगळे या युवा शेतकऱ्याचे शिक्षण अवघं बारावीपर्यंत झालं आहे. वडिलांच्या मालकीच्या दहा एकर शेतीमध्ये कापूस, सोयाबीन, मिरची पिकाची लागवड तो करत असतो. यात त्याला आई-वडिलांची मदत मिळते. यावर्षी कापूस सोयाबीन पुरामुळे भुईसपाट झालं. अमोलन तीन एकर शेतात मिरचीचे पीक लावलं आहे. फुलकिड्यांच्या प्रादुर्भावाने मिरचीचे होणारे नुकसान बघता यावर प्रभावी उपाययोजना करण्याचे त्याने ठरवलं. यातूनच प्रकाश सापळ्याची निर्मिती झाली.

प्रकाश सापळे तयार करणाऱ्या अमोल भोंगळे, देवानंद गिरसावळे व भाविक पिंपळशेंडे यांना मिरची पिकतज्ञ राहुल पुरमे यांनी मार्गदर्शन केलं. या प्रयोगासाठी लागणारे साहित्य, तांत्रिक सहाय्य कृषक स्वराज शेतकरी उत्पादक कंपनीने पुरवलं.प्रत्येक शेतकऱ्यांनी अशा प्रकारचे प्रकाश सापळे आपापल्या शेतात लावले तर एकात्मिक कीड नियंत्रण होईल, घातक रसायनांचा वापर कमी होईल आणि शेतकऱ्यांच्या खर्चात सुद्धा मोठ्या प्रमाणात बचत होईल, असं या तरुणांनी सांगितलं.

कुठलाही फुलकिडा हा निळ्या रंगाकडे पटकन आकर्षित होतो. याच गोष्टीचा फायदा घेत या तरुणांनी सौरऊर्जेवर चालणारे निळ्या रंगाचे स्वयंचलित प्रकाश सापळे तयार केलेत.अगदी घरगुती वापरातल्या वस्तूचा वापर करून बनविलेल्या सापळ्यामध्ये फुलकिडे , विविध अळ्यांचे पतंग, पांढरी माशी मोठ्या प्रमाणात अडकत आहेत. या प्रकाश सापळ्याचे वैशिष्ट्ये म्हणजे हे घरातील गोड्यातेल्याच्या पिंपापासून तयार केले असून पूर्णतः स्वयंचलित आहेत. हे सौरऊर्जेपासून चालणारे असल्याने रात्री शेतात वीज नसल्याचा फटका बसत नाही. या प्रकाश सापळ्याची रचना याप्रमाणे करण्यात आली आहे कीयामध्ये फुलकिड्यासोबतच इतरही शत्रू कीटक पटकन अडकतात. एक प्रकाश सापळा एक एकरासाठी पुरेशा असतो.

रासायनिक औषधांचा वापर करूनही फुलकिडे नियंत्रणात येत नव्हते. म्हणून आम्ही फुलकिड्यांच्या नियंत्रणासाठी काही करता येतंय काय ? याचा विचार केला. फुलकिड्यांचा अभ्यास केला. तज्ज्ञांकडून माहिती घेतली. यातूनच आम्ही प्रकाश सापळ्यांची निर्मिती केली. अत्यंत कमी खर्चामध्ये याचे उत्कृष्ट रिझल्ट्स आहेत. फक्त फुलकिडेच नाही तर इतर पांढरीमाशी, अळ्यांचे पंगत सुद्धा यामध्ये अडकत आहेत, असं अमोल भोंगळे म्हणाले.