Diwali 2020 Date Maharashtra दिवाळी कधीपासून आहे? पाहा, धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी तिथी

सन २०२० मधील दीपोत्सवाला अवघे काही दिवस राहिले आहेत. नोव्हेंबर महिन्यात मध्यावर दिवाळी सण साजरा करण्यात येणार आहे. अनेक ठिकाणी दिवाळीचा फराळ, दिवाळीचे कार्यक्रम, दिवाळीची खरेदी यांच्या योजनांना सुरुवातही झालेली आहे. साधारणपणे वसुबारसपासून ते यमद्वितीय म्हणजेच भाऊबीजपर्यंत दीपोत्सव साजरा केला जातो. मात्र, यंदा अमावास्या तिथी दोन दिवस असल्यामुळे लक्ष्मीपूजन केव्हा करण्यात यावे, याबाबत संभ्रमावस्था निर्माण झालेली दिसून येत आहे. शास्त्रांनुसार, अश्विन अमावास्येला लक्ष्मी देवीच्या पूजनासह गणपती आणि कुबेराची पूजा करावी, असे सांगितले जाते. वसुबारस, धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी, लक्ष्मीपूजन, दिवाळी पाडवा आणि भाऊबीज नेमके कधी आहेत? ते कोणत्या दिवशी साजरे केले जातील? पाहूया...

दिवाळी ते तुलसी विवाह; 'हे' आहेत नोव्हेंबरमधील प्रमुख सण-उत्सव

दिवाळी दीपोत्सव

शरद ऋतूच्या ऐन मध्यभागी, आश्विन व कार्तिक या महिन्यांच्या संधिकालात दिवाळीचा सण येतो. आश्विन वद्य द्वादशी ते कार्तिक शुद्ध द्वितीय या दरम्यान दीपोत्सव साजरा केला जातो. उपलब्ध पुराव्यांनुसार दिवाळी हा सण किमान तीन हजार वर्षे जुना आहे. सहा महिन्यांची प्रदीर्घ रात्र संपून सहा महिन्यांचा दिवस सुरु होताच त्या प्रदेशातील लोकांना नवजीवन प्राप्त झाल्यासारखे वाटत असावे आणि त्यासाठीच ते हा आनंदोत्सव करीत असावेत, असे म्हटले जाते. चौदा वर्षांचा वनवास संपवून रामचंद्र सीतेसह अयोध्येला परत आले, तो याच दिवसात. प्राचीन काळी हा यक्षांचा उत्सव मानला जायचा. अंधार दूर करून प्रकाशाचे अस्तित्व निर्माण करणारा दीप मांगल्याचे प्रतीक मानला जातो. दिव्यांच्या प्रकाशाने आपल्या जीवनातील अंधकार दूर व्हावा म्हणून हा दीपोत्सव साजरा केला जातो, अशी मान्यता आहे.

धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी तिथीचा संभ्रम; व्रतपूजन कधी करावे? वाचा

सन २०२० मधील दिवाळी

- वसुबारस : निज अश्विन कृष्ण द्वादशी - गुरुवार, १२ नोव्हेंबर २०२०.

- धनत्रयोदशी : निज अश्विन कृष्ण त्रयोदशी - शुक्रवार, १३ नोव्हेंबर २०२०.

- नरक चतुर्दशी : निज अश्विन कृष्ण चतुर्दशी - शनिवार, १४ नोव्हेंबर २०२०.

- लक्ष्मीपूजन : निज अश्विन अमावास्या - शनिवार, १४ नोव्हेंबर २०२०.

- बलिप्रतिपदा/पाडवा : कार्तिक शुद्ध प्रतिपदा - सोमवार, १६ नोव्हेंबर २०२०.

- भाऊबीज : कार्तिक शुद्ध द्वितीया - सोमवार, १६ नोव्हेंबर २०२०.

लक्ष्मीपूजन कधी करावे?

सन २०२० मध्ये निज अश्विन अमावास्या १४ नोव्हेंबर आणि १५ नोव्हेंबर या दोन्ही दिवशी आहे. शनिवार, १४ नोव्हेंबर २०२० रोजी दुपारी ०२ वाजून १८ मिनिटांनी निज अमावास्या प्रारंभ होऊन रविवार, १५ नोव्हेंबर २०२० रोजी सकाळी १० वाजून ३७ मिनिटांनी समाप्त होते. अशा परिस्थितीत लक्ष्मीपूजन केव्हा करणे शास्त्रसंमत होईल, असा प्रश्न उपस्थित होतो. ब्रह्मपुराणातील उल्लेखानुसार, अश्विन अमावास्येच्या दिवशी मध्यरात्री लक्ष्मी देवी पृथ्वीवर अवतरून शुभाशिर्वाद देते, अशी मान्यता असल्याचे सांगितले जाते.

दिवाळीची कुंडली काय सांगते? 'असे' असेल आगामी वर्ष; वाचा

शास्त्रांनुसार, शनिवार, १४ नोव्हेंबर २०२० रोजी लक्ष्मीपूजन करावे, असे सांगितले जात आहे. याच दिवशी प्रदोष काळ आणि अमावास्या तिथीची मध्यरात्र आहे. लक्ष्मीपूजन प्रदोष काळात करण्याची प्राचीन परंपरा आणि मान्यता असल्यामुळे शनिवार, १४ नोव्हेंबर २०२० रोजी लक्ष्मीपूजन करणे शास्त्रसंमत होईल, असे सांगितले जात आहे.