चंद्रग्रहण जुलै २०२०: तिसऱ्या चंद्रग्रहणाची भारतातील वेळ काय? वाचा

सन २०२० मधील तिसरे चंद्रग्रहण रविवार, ५ जुलै २०२० रोजी लागणार आहे. खगोलीय दृष्टिकोनातून विचार केल्यास जून महिना अत्यंत अद्भूत ठरला. एकाच महिन्यात पंधरा दिवसाच्या अंतराने दोन ग्रहणे लागली. ५ जून २०२० रोजी चंद्रग्रहण, तर रविवार, २१ जून २०२० रोजी सूर्यग्रहण लागले. आता पंधरा दिवसाच्या अंतराने पुन्हा एकदा चंद्रग्रहण होणार आहे. यापूर्वी जानेवारी २०२० मध्ये चंद्रग्रहण झाले होते. सन २०२० मधील भारतातील सर्व चंद्रग्रहणे छायाकल्प प्रकारातील आहेत. भारतातून हे चंद्रग्रहण दिसणार का? या नेमके ग्रहणाचे महत्त्व काय? जाणून घेऊया...

गुरुपौर्णिमेला ग्रहण

आषाढ पौर्णिमा म्हणजेच गुरुपौर्णमेला चंद्रग्रहण लागणार आहे. रविवार ५ जुलै २०२० रोजी गुरुपौर्णिमा आहे. देशभरात गुरुपौर्णिमा उत्साहात साजरी केली जाते. आषाढ पौर्णिमेला होणारे ग्रहण छायाकल्प चंद्रग्रहण असणार आहे. सूर्य, पृथ्वी आणि चंद्र एका रेषेत आणि एका प्रतलात आल्यावर चंद्रग्रहण होते. चंद्राचा पृथ्वीच्या गडद सावलीभोवतीच्या फिकट सावलीतून प्रवास झाला, तर उपछाया चंद्रग्रहण दिसते.

आषाढी एकादशी विशेष: सापशिडी खेळाचा शोध संत ज्ञानेश्वर माऊलींनी लावलाय!

कुठे दिसणार चंद्रग्रहण?

रविवार, ५ जुलै २०२० रोजी होणारे छायाकल्प चंद्रग्रहण अमेरिका, युरोप आणि ऑस्ट्रेलिया या देशांमध्ये दिसेल. हा ग्रहणाचा कालावधी सुमारे २ तास २३ मिनिटांचा असेल. भारतीय वेळेनुसार, सकाळी ८ वाजून ३७ मिनिटांपासून ते ११ वाजून २२ मिनिटांपर्यंत छायाकल्प चंद्रग्रहण लागेल. चंद्रग्रहणावेळी भारतात दिवस असल्यामुळे हे चंद्रग्रहण देशात दिसणार नाही. छायाकल्प चंद्रग्रहण शास्त्रानुसार पूर्ण ग्रहणासारखे नसते. या ग्रहणाचे वेध व इतर कोणतेही नियम कोणीही पाळू नयेत. नेहमीप्रमाणे सर्व व्यवहार, पूजा, अर्चा, कुळधर्म कुलाचार करावेत, असे सांगितले जात आहे.

चातुर्मास २०२०: जीवनशैली, ऋतुचक्राशी निगडीत सात्विकतेचा काळ

गुरुपौर्णिमा आणि चंद्रग्रहण

जेव्हा पृथ्वी ही सूर्य व चंद्राच्या मध्ये येते, तेव्हा पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडल्याने चंद्रग्रहण दिसते. चंद्रग्रहण साधारणपणे पौर्णिमेच्या आसपास दिसते. आषाढ पौर्णिमा ४ जुलै २०२० रोजी सकाळी ११ वाजून ३३ मिनिटांनी सुरू होणार असून, जुलै २०२० रोजी सकाळी १० वाजून १३ मिनिटांपर्यंत असेल. यापूर्वी १६ जुलै २०१९ रोजी आणि २७ जुलै २०१८ रोजी गुरुपौर्णिमा दिनी चंद्रग्रहण होते. यंदाही गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी चंद्रग्रहण असल्याने हा योग अद्भूत मानला जात आहे.

पाहाः 'हे' आहेत जुलै महिन्यातील प्रमुख सण-उत्सव

छायाकल्प चंद्रग्रहण म्हणजे काय?

चंद्राचा पृथ्वीच्या गडद सावलीतून प्रवास झाला, तर खग्रास किंवा खंडग्रास चंद्रग्रहण दिसते. चंद्राचा पृथ्वीच्या गडद सावलीभोवतीच्या फिकट सावलीतून प्रवास झाला, तर उपछाया चंद्रग्रहण दिसते. उपछाया चंद्रग्रहणाच्या वेळी पौर्णिमेच्या तेजस्वी चंद्राचा प्रकाश काहीसा मंदावलेला दिसतो. चंद्रावर पृथ्वीची गडद छाया पडणार नसल्यामुळे डोळ्यांना हे ग्रहण विशेष जाणवणार नाही. ग्रहणाच्या आधी आणि नंतर चंद्राचे घेतलेले छायाचित्र आणि ग्रहणाच्या दरम्यान घेतलेले छायाचित्र यांच्या रंगात आणि तेजस्वितेत बदल झालेला जाणवून येऊ शकतो.