वृत्तसंस्था, नवी दिल्ली
'भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण'ने (यूआयडीआय) पाच वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांसाठी निळ्या रंगाचे 'बाल आधार' कार्ड जारी केले आहे. सर्व प्रकारच्या सरकारी सुविधांचा लाभ घेण्यासाठी आता हा दस्तावेज महत्वपूर्ण ठरणार असल्याची माहिती 'यूआयडीआय'ने ट्विटरद्वारे दिली आहे. पाच वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या बालकांचे हे विशेष आधार कार्ड काढण्यासाठी आई अथवा वडिलांपैकी कुणाही एकाचा आधार क्रमांक आणि जन्मदाखल्याची आवश्यकता भासणार आहे. लहान मुलांसाठीचे हे विशेष आधार कार्ड काढण्यासाठी बायोमेट्रिक तपशीलांची आवश्यकता भासणार नसल्याचेही 'यूआयडीआय'ने स्पष्ट केले आहे.
दरम्यान, संबंधित मुलाने वयाची पाच वर्षे पूर्ण केल्यानंतर त्याचे बायोमेट्रिक तपशील अपडेट करावे लागणार आहेत. ही प्रक्रिया जवळच्या कोणत्याही आधार केंद्रावर मोफत पूर्ण करता येणार आहे. मूल सात वर्षांचे होईपर्यंत जर बायोमेट्रिक अपडेट न केल्यास निळ्या रंगाचे आधार कार्ड आपोआप रद्द होणार आहे. त्यानंतर संबंधित मूल पंधरा वर्षाचे झाल्यानंतर दुसऱ्यांदा बायोमेट्रिक तपशील अपडेट करण्याची आवश्यकता भासणार आहे. संबंधित बालकाला विदेशात शिक्षण घेण्यासाठी किंवा शिष्यवृत्ती प्राप्त करण्यासाठी 'बाल आधार'कार्डची आवश्यकता भासणार आहे. दरम्यान, नवे सीमकार्ड घेण्यासाठी किंवा बँकेत खाते उघडण्यासाठीही आता आधार कार्ड बंधनकार करण्यात आले आहे.
...
सामान्य 'आधार'पेक्षा वेगळे
'यूआयडीआय'ने स्पष्ट केल्यानुसार 'बाल आधार' कार्डामध्ये बायोमेट्रिक आयडेंटिफिकेशनची (आयरिस स्कॅन किंवा फिंगरप्रिंट स्कॅन) आवश्यकता भासणार नाही. जेथे मुलांच्या ओळखीची गरज भासेल, तेथे आई-वडिलांची ओळख ग्राह्य धरण्यात येईल. मूल पाच वर्षाचे झाल्यानंतर त्याला सामान्य आधार कार्ड प्रदान करण्यात येईल. या आधार कार्डमध्ये सर्व आवश्यक बायोमेट्रिक तपशीलांचा अंतर्भाव करण्यात येईल.
...
असे बनवा 'बाल आधार' कार्ड
१. सर्वप्रथम आधार केंद्रावर जाऊन अर्ज भरा.
२. मुलाचा जन्मदाखला, आई किंवा वडिलांपैकी एकाचा आधार क्रमांक द्या.
३. एक मोबाइल क्रमांकही द्या.
४. अर्जदाराचे वय पाच वर्षापेक्षा कमी असल्याने बायोमेट्रिक तपशीलांची आवश्यकता नाही. केवळ फोटोची गरज भासेल. ज्यावेळी संबंधित मूल पाच वर्षांचे होईल, त्यावेळी त्याचे बायोमेट्रिक तपशील द्यावे लागतील.
५. मुलाचा एक फोटो घेतला जाईल.
६. मुलाचे आधार कार्ड त्याच्या आई अथवा वडिलाच्या आधार कार्डशी लिंक केले जाईल.
७. सर्व तपशील अंतिम झाल्यानंतर पावती देण्यात येईल.
८. नोंदणी आणि सर्व प्रकारची खात्री झाल्यानंतर दिलेल्या मोबाइल क्रमांकावर एसएमएस येईल. हा एसएमएस प्राप्त झाल्यानंतर साठ दिवसांच्या आत मुलाचा आधार क्रमांक प्राप्त होईल.
'भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण'ने (यूआयडीआय) पाच वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांसाठी निळ्या रंगाचे 'बाल आधार' कार्ड जारी केले आहे. सर्व प्रकारच्या सरकारी सुविधांचा लाभ घेण्यासाठी आता हा दस्तावेज महत्वपूर्ण ठरणार असल्याची माहिती 'यूआयडीआय'ने ट्विटरद्वारे दिली आहे. पाच वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या बालकांचे हे विशेष आधार कार्ड काढण्यासाठी आई अथवा वडिलांपैकी कुणाही एकाचा आधार क्रमांक आणि जन्मदाखल्याची आवश्यकता भासणार आहे. लहान मुलांसाठीचे हे विशेष आधार कार्ड काढण्यासाठी बायोमेट्रिक तपशीलांची आवश्यकता भासणार नसल्याचेही 'यूआयडीआय'ने स्पष्ट केले आहे.
दरम्यान, संबंधित मुलाने वयाची पाच वर्षे पूर्ण केल्यानंतर त्याचे बायोमेट्रिक तपशील अपडेट करावे लागणार आहेत. ही प्रक्रिया जवळच्या कोणत्याही आधार केंद्रावर मोफत पूर्ण करता येणार आहे. मूल सात वर्षांचे होईपर्यंत जर बायोमेट्रिक अपडेट न केल्यास निळ्या रंगाचे आधार कार्ड आपोआप रद्द होणार आहे. त्यानंतर संबंधित मूल पंधरा वर्षाचे झाल्यानंतर दुसऱ्यांदा बायोमेट्रिक तपशील अपडेट करण्याची आवश्यकता भासणार आहे. संबंधित बालकाला विदेशात शिक्षण घेण्यासाठी किंवा शिष्यवृत्ती प्राप्त करण्यासाठी 'बाल आधार'कार्डची आवश्यकता भासणार आहे. दरम्यान, नवे सीमकार्ड घेण्यासाठी किंवा बँकेत खाते उघडण्यासाठीही आता आधार कार्ड बंधनकार करण्यात आले आहे.
...
सामान्य 'आधार'पेक्षा वेगळे
'यूआयडीआय'ने स्पष्ट केल्यानुसार 'बाल आधार' कार्डामध्ये बायोमेट्रिक आयडेंटिफिकेशनची (आयरिस स्कॅन किंवा फिंगरप्रिंट स्कॅन) आवश्यकता भासणार नाही. जेथे मुलांच्या ओळखीची गरज भासेल, तेथे आई-वडिलांची ओळख ग्राह्य धरण्यात येईल. मूल पाच वर्षाचे झाल्यानंतर त्याला सामान्य आधार कार्ड प्रदान करण्यात येईल. या आधार कार्डमध्ये सर्व आवश्यक बायोमेट्रिक तपशीलांचा अंतर्भाव करण्यात येईल.
...
असे बनवा 'बाल आधार' कार्ड
१. सर्वप्रथम आधार केंद्रावर जाऊन अर्ज भरा.
२. मुलाचा जन्मदाखला, आई किंवा वडिलांपैकी एकाचा आधार क्रमांक द्या.
३. एक मोबाइल क्रमांकही द्या.
४. अर्जदाराचे वय पाच वर्षापेक्षा कमी असल्याने बायोमेट्रिक तपशीलांची आवश्यकता नाही. केवळ फोटोची गरज भासेल. ज्यावेळी संबंधित मूल पाच वर्षांचे होईल, त्यावेळी त्याचे बायोमेट्रिक तपशील द्यावे लागतील.
५. मुलाचा एक फोटो घेतला जाईल.
६. मुलाचे आधार कार्ड त्याच्या आई अथवा वडिलाच्या आधार कार्डशी लिंक केले जाईल.
७. सर्व तपशील अंतिम झाल्यानंतर पावती देण्यात येईल.
८. नोंदणी आणि सर्व प्रकारची खात्री झाल्यानंतर दिलेल्या मोबाइल क्रमांकावर एसएमएस येईल. हा एसएमएस प्राप्त झाल्यानंतर साठ दिवसांच्या आत मुलाचा आधार क्रमांक प्राप्त होईल.