वृत्तसंस्था, मुंबई
देशांतर्गत बाजारात सध्या १७ लाख कोटी रुपयांचे चलन अस्तित्वात असून, त्यातील ८० टक्के रक्कम एकट्या पाचशे आणि एक हजारांच्या नोटांमध्ये एकवटली आहे. अशा परिस्थितीत बँकांना बाजारपेठा आणि घरांमधून बाहेर पडणाऱ्या १३.६ लाख कोटी रुपयांच्या रकमेचा सांभाळ आणि निचरा करण्याचे मोठे काम करावे लागणार आहे.
एकापाठोपाठ एक अडचणींचा सामना करणाऱ्या बँकांना आता मोठ्या प्रमाणात जमा करण्यासाठी येणाऱ्या नोटांच्या महापुराचा सामना करावा लागणार आहे. येत्या काही दिवसांत ज्यांच्याकडे पाचशे आणि हजाराच्या नोटा आहेत, अशांच्या बँकांच्या शाखांसमोर मोठ्या रांगा लागण्याची शक्यता आहे. बहुतांश बँकांनी या अडचणीतून आपली सुटका करण्यासाठी नोटा मोजण्याच्या मशिनची मोठी ऑर्डर नोंदवली आहे. स्टेट बँकेने आपल्या कॅश डिपॉझिट मशिन पूर्णपणे वापरात आणण्याची तयारी आरंभली आहे. सद्य स्थितीत एका एटीएमवर प्रतिदिन १५० व्यवहार होतात. मात्र, सध्याची परिस्थती पाहता या व्यवहारांची संख्या वाढण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे बँकांना एटीएममध्ये मोठ्या प्रमाणात आणि वेळोवेळी रक्कम टाकावी लागणार आहे.
देशभरात सर्व बँकांची मिळून जवळपास २.१५ लाख एटीएम आहेत. त्यांमध्ये रोख रक्कम टाकण्यासाठी सशस्त्र गार्डचा अंतर्भाव असणाऱ्या व्हॅनची आवश्यकता भासते. अशा व्हॅनची संख्या जवळपास १० हजारांच्या घरात आहे. अशा परिस्थितीत सर्व एटीएममध्ये गरजेप्रमाणे रोख रक्कम भरण्याचे काम जोखीमपूर्ण असू शकते. याशिवाय एटीएमध्ये १०० आणि पन्नासच्या नोटांचा अंतर्भाव करणेही महाकर्मकठीण काम ठरण्याची शक्यता आहे. त्यामुळेच एटीएममधील व्यवहार वाढण्याची शक्यता आहे.
सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांच्या एटीएमचे व्यवस्थापन करणाऱ्या ‘इलेक्ट्रॉनिक पेमेंट अँड सर्व्हिसेस’चे व्यवस्थापकीय संचालक मणी ममल्लन यांच्या मते रिझर्व्ह बँकेजवळ १०० आणि ५० रुपयांच्या नोटांची मोठी गंगाजळी आहे. मात्र, कमी दर्शनी मूल्याच्या नोटांमुळे व्यवहारांत मोठी वाढ होण्याची शक्यता आहे. या परिस्थितीत बँक ग्राहकांना दुसऱ्या बँकांच्या एटीएममधून कमाल पाचवेळा व्यवहार करता येतील.
देशांतर्गत बाजारात सध्या १७ लाख कोटी रुपयांचे चलन अस्तित्वात असून, त्यातील ८० टक्के रक्कम एकट्या पाचशे आणि एक हजारांच्या नोटांमध्ये एकवटली आहे. अशा परिस्थितीत बँकांना बाजारपेठा आणि घरांमधून बाहेर पडणाऱ्या १३.६ लाख कोटी रुपयांच्या रकमेचा सांभाळ आणि निचरा करण्याचे मोठे काम करावे लागणार आहे.
एकापाठोपाठ एक अडचणींचा सामना करणाऱ्या बँकांना आता मोठ्या प्रमाणात जमा करण्यासाठी येणाऱ्या नोटांच्या महापुराचा सामना करावा लागणार आहे. येत्या काही दिवसांत ज्यांच्याकडे पाचशे आणि हजाराच्या नोटा आहेत, अशांच्या बँकांच्या शाखांसमोर मोठ्या रांगा लागण्याची शक्यता आहे. बहुतांश बँकांनी या अडचणीतून आपली सुटका करण्यासाठी नोटा मोजण्याच्या मशिनची मोठी ऑर्डर नोंदवली आहे. स्टेट बँकेने आपल्या कॅश डिपॉझिट मशिन पूर्णपणे वापरात आणण्याची तयारी आरंभली आहे. सद्य स्थितीत एका एटीएमवर प्रतिदिन १५० व्यवहार होतात. मात्र, सध्याची परिस्थती पाहता या व्यवहारांची संख्या वाढण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे बँकांना एटीएममध्ये मोठ्या प्रमाणात आणि वेळोवेळी रक्कम टाकावी लागणार आहे.
देशभरात सर्व बँकांची मिळून जवळपास २.१५ लाख एटीएम आहेत. त्यांमध्ये रोख रक्कम टाकण्यासाठी सशस्त्र गार्डचा अंतर्भाव असणाऱ्या व्हॅनची आवश्यकता भासते. अशा व्हॅनची संख्या जवळपास १० हजारांच्या घरात आहे. अशा परिस्थितीत सर्व एटीएममध्ये गरजेप्रमाणे रोख रक्कम भरण्याचे काम जोखीमपूर्ण असू शकते. याशिवाय एटीएमध्ये १०० आणि पन्नासच्या नोटांचा अंतर्भाव करणेही महाकर्मकठीण काम ठरण्याची शक्यता आहे. त्यामुळेच एटीएममधील व्यवहार वाढण्याची शक्यता आहे.
सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांच्या एटीएमचे व्यवस्थापन करणाऱ्या ‘इलेक्ट्रॉनिक पेमेंट अँड सर्व्हिसेस’चे व्यवस्थापकीय संचालक मणी ममल्लन यांच्या मते रिझर्व्ह बँकेजवळ १०० आणि ५० रुपयांच्या नोटांची मोठी गंगाजळी आहे. मात्र, कमी दर्शनी मूल्याच्या नोटांमुळे व्यवहारांत मोठी वाढ होण्याची शक्यता आहे. या परिस्थितीत बँक ग्राहकांना दुसऱ्या बँकांच्या एटीएममधून कमाल पाचवेळा व्यवहार करता येतील.