डिजिटल इकॉनॉमी ; लाॅकडाउनमध्ये डिजिटल व्यवहार वाढले

वृत्तसंस्था, बेंगळुरू : रोख रकमेवरील अवलंबित्व कमी होत असून, देश हळूहळू डिजिटल इकॉनॉमीकडे वाटचाल करीत असल्याचे संकेत मिळण्यास सुरुवात झाली आहे. २०१९च्या चौथ्या तिमाहीमध्ये डेबिट, क्रेडिट कार्ड आणि मोबाइल पेमेंटने एटीएममधून काढण्यात येणाऱ्या रोख रकमेला पिछाडीवर टाकल्याचे दिसून आले आहे. या कालावधीमध्ये एकूण १०.५७ लाख कोटी रुपयांचे व्यवहार कार्ड आणि मोबाइलच्या माध्यमातून झाले. तर, एटीएममधून ग्राहकांनी ९.१२ लाख कोटी रुपये काढल्याचे दिसून आले.

२०१९मध्ये डिजिटल पेमेंटने एटीएममधून काढण्यात येणाऱ्या रोख रकमेला पिछाडीवर टाकल्यानंतर २०२०च्या पहिल्या तिमाहीमध्येही अशीच कामगिरी केली होती. या कालावधीत एकूण १०.९७ लाख कोटी रुपयांचे व्यवहार मोबाइल आणि कार्डच्या माध्यमातून झाले. तर, एटीएममधून रोख रक्कम काढण्यामध्ये ५ टक्क्यांची घट होऊन एकूण ८.६६ लाख कोटी रुपयांचे व्यवहार झाले. करोनामुळेही रोख व्यवहारांमध्ये घट होऊन डिजिटल पेमेंटचे प्रमाण वाढले आहे.

'एचसीएल टेक्नॉलॉजिज्'ची नवी बॉस ; संपत्ती वाचून थक्क व्हाल!
एस अॅण्ड पी ग्लोबल मार्केट इंटलिजन्सचे विश्लेषक संपत शर्मा नरियानुरी यांच्या मते रोख रकमेच्या तुलनेत डिजिटल पेमेंटचे प्रमाण एप्रिल आणि मे महिन्यात वाढल्याचे दिसून आले. त्याचे सर्वांत महत्त्वाचे कारण हे लॉकडाउन होय. या कालावधीत ग्राहकांच्या येण्या-जाण्यावर बंदी घालण्यात आली होती. याच कालावधीत भारतातील डिजिटल पेमेंटचे व्यवहार अमेरिका, इंग्लंड, थायलंड आणि सिंगापूरच्या तुलनेत वाढल्याचे दिसून आले. डिजिटल पेमेंटचे प्रमाण वाढण्यामध्ये यूपीआयचा सर्वाधिक वाटा आहे.

सोने स्वस्त ; सलग चौथ्या दिवशी सोने दरात घसरण
बँकांच्या विश्लेषकांनी माहिती दिल्यानुसार अजूनही काही दिवस डिजिटल पेमेंटचा ट्रेंड राहण्याची शक्यता आहे. कोटक महिंद्र बँकेचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष शेखर भंडारी यांनी दिलेल्या माहितीनुसार सध्या निर्माण झालेली स्थिती नोटाबंदीनंतरच्या स्थितीसारखी नाही. करोना विषाणूच्या येण्यामुळे निर्माण झालेली स्थिती कधी सुधरणार, याची माहिती नाही. सध्याच्या पार्श्वभूमीवर लोकांनी रोख रकमेऐवजी डिजिटल पेमेंटवर भर दिल्याचे आढळून आले आहे. एप्रिल २०२०मध्ये यूपीआय पेमेंटचे आकडे घसरून १.५१ लाख कोटी रुपयांवर आले होते. मात्र, मे मध्ये हे व्यवहार २.१८ लाख कोटी रुपयांवर पोहोचले.