प्राप्तिकराचे विवरणपत्र भरताना बहुतांश मंडळी अजूनही साशंक असतात. विवरणपत्र भरताना कधीकधी छोट्या-मोठ्या चुका होतच असतात. मात्र, आता अशाप्रकारच्या चुकांमुळे प्राप्तिकर विभाग तुम्हाला नोटीस धाडण्याची शक्यता आहे. अशी नोटीस आल्यास घाबरून जाण्याची आवश्यकता नाही. आलेल्या नोटिशीचा नेमका अर्थ काय यावर टाकलेला एक दृष्टिक्षेप...
१. कलम १३९ (९) : विवरणपत्र चुकीचे भरले असेल, अर्ज आणि पॅनकार्डावरील नाव वेगळे असेल तर, कमी कर भरला असेल तर, कर भरताना उत्पन्नाच्या स्त्रोताचा उल्लेख न केल्यास किंवा उत्पन्नाचा स्त्रोत न सांगता परताव्याची मागणी केली असेल तर, प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम १३९ (९) नुसार नोटीस धाडली जाते. ही नोटीस मिळाल्यानंतर अंतिम मुदतीपूर्वी उत्तर देण्याची गरज आहे. नोटिशीला उत्तर न दिल्यास तुम्ही सादर केलेले विवरणपत्र अवैध मानले जाते.
२. कलम १४८ : प्राप्तिकराच्या कलम १४८नुसार कर अधिकाऱ्याकडे करपात्र उत्पन्नाचा आढावा घेण्याचा अधिकार असतो. त्यानुसार संबंधित करदात्याने आर्थिक वर्षात उत्पन्न अथवा कर चुकवला असेल तर, त्याली ही नोटीस धाडली जाते. ही नोटीस प्रामुख्याने उत्पन्नाचा स्त्रोत आणि त्या विषयाशी संबंधित बाबीचा उल्लेख न केल्यास प्राप्त होऊ शकते.
३. कलम २४५ : करदात्याने आर्थिक वर्षात परताव्यासाठी दावा केला असेल आणि सोबतच त्याच वर्षात करही थकला असेल तर कलम २४५नुसार नोटीस प्राप्त होते. ही नोटीस प्राप्त झाल्यास संबंधित करदात्याने कर अधिकाऱ्याला निर्धारित मुदतीत उत्तर द्यावे लागते.
४. कलम १४३ (१) : या कलमांतर्गत आलेली नोटीस ही सूचना देणारी असते. ही नोटीस आली याचा अर्थ तुमच्याकडून दाखल केल्या गेलेल्या विवरणपत्रात अनेक चुका आहेत. त्यामुळे संबंधित करदात्याने निर्धारित कर भरावा यासाठी हा नोटीस धाडण्यात येते. कर भरला असेल, तर ही नोटीस आपोआप रद्द होते.
५. कलम १४३ (२) : या नोटिशीअंतर्गत प्राप्तिकर विभाग आर्थिक वर्षातील घडामोडींची माहिती मागू शकतो. या परिस्थितीत तुम्ही आपल्या सीएशी चर्चा करणे कधीही उत्तम. कारण, या नोटिशीचे उत्तर देण्यासाठी सीएलाच उपस्थित राहावे लागते. संबंधित करदाता या नोटिशीला उत्तर देऊ शकत नाही.
६. कलम १४४ : विवरणपत्र दाखल न केल्यास तसेच प्राप्तिकर विभागाकडून विचारण्यात आलेल्या कोणत्याही प्रश्नाचे उत्तर न दिले गेल्यास ही नोटीस धाडण्यात येते. या नोटिशीच्या आधारे कर अधिकारी संबंधित करदात्याला त्याच्या थकीत कराची माहिती देतो. तसे झाल्यास करदात्याला दंड, त्याचे व्याज आणि कराची रक्कम एकत्रित भरावी लागते.
७. कलम १३३ (४) १४२ : या नोटिशीच्या आधारे प्राप्तिकर विभागाकडून संबंधित करदात्याला बँकेच्या खात्याची आणि बँकेतून काढण्यात आलेल्या रकमेची माहिती विचारली जाते. या शिवाय शेअरची खरेदी आणि अन्य व्यवहारांचीही माहितीही या द्वारे मागवली जाते. त्यामुळे संबंधित करदात्याने सीएच्या मदतीने कर अधिकाऱ्याला उत्तर देणे आवश्यक आहे. कारण, या नोटिशीला दिलेले उत्तर नंतर बदलता येत नाही.
१. कलम १३९ (९) : विवरणपत्र चुकीचे भरले असेल, अर्ज आणि पॅनकार्डावरील नाव वेगळे असेल तर, कमी कर भरला असेल तर, कर भरताना उत्पन्नाच्या स्त्रोताचा उल्लेख न केल्यास किंवा उत्पन्नाचा स्त्रोत न सांगता परताव्याची मागणी केली असेल तर, प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम १३९ (९) नुसार नोटीस धाडली जाते. ही नोटीस मिळाल्यानंतर अंतिम मुदतीपूर्वी उत्तर देण्याची गरज आहे. नोटिशीला उत्तर न दिल्यास तुम्ही सादर केलेले विवरणपत्र अवैध मानले जाते.
२. कलम १४८ : प्राप्तिकराच्या कलम १४८नुसार कर अधिकाऱ्याकडे करपात्र उत्पन्नाचा आढावा घेण्याचा अधिकार असतो. त्यानुसार संबंधित करदात्याने आर्थिक वर्षात उत्पन्न अथवा कर चुकवला असेल तर, त्याली ही नोटीस धाडली जाते. ही नोटीस प्रामुख्याने उत्पन्नाचा स्त्रोत आणि त्या विषयाशी संबंधित बाबीचा उल्लेख न केल्यास प्राप्त होऊ शकते.
३. कलम २४५ : करदात्याने आर्थिक वर्षात परताव्यासाठी दावा केला असेल आणि सोबतच त्याच वर्षात करही थकला असेल तर कलम २४५नुसार नोटीस प्राप्त होते. ही नोटीस प्राप्त झाल्यास संबंधित करदात्याने कर अधिकाऱ्याला निर्धारित मुदतीत उत्तर द्यावे लागते.
४. कलम १४३ (१) : या कलमांतर्गत आलेली नोटीस ही सूचना देणारी असते. ही नोटीस आली याचा अर्थ तुमच्याकडून दाखल केल्या गेलेल्या विवरणपत्रात अनेक चुका आहेत. त्यामुळे संबंधित करदात्याने निर्धारित कर भरावा यासाठी हा नोटीस धाडण्यात येते. कर भरला असेल, तर ही नोटीस आपोआप रद्द होते.
५. कलम १४३ (२) : या नोटिशीअंतर्गत प्राप्तिकर विभाग आर्थिक वर्षातील घडामोडींची माहिती मागू शकतो. या परिस्थितीत तुम्ही आपल्या सीएशी चर्चा करणे कधीही उत्तम. कारण, या नोटिशीचे उत्तर देण्यासाठी सीएलाच उपस्थित राहावे लागते. संबंधित करदाता या नोटिशीला उत्तर देऊ शकत नाही.
६. कलम १४४ : विवरणपत्र दाखल न केल्यास तसेच प्राप्तिकर विभागाकडून विचारण्यात आलेल्या कोणत्याही प्रश्नाचे उत्तर न दिले गेल्यास ही नोटीस धाडण्यात येते. या नोटिशीच्या आधारे कर अधिकारी संबंधित करदात्याला त्याच्या थकीत कराची माहिती देतो. तसे झाल्यास करदात्याला दंड, त्याचे व्याज आणि कराची रक्कम एकत्रित भरावी लागते.
७. कलम १३३ (४) १४२ : या नोटिशीच्या आधारे प्राप्तिकर विभागाकडून संबंधित करदात्याला बँकेच्या खात्याची आणि बँकेतून काढण्यात आलेल्या रकमेची माहिती विचारली जाते. या शिवाय शेअरची खरेदी आणि अन्य व्यवहारांचीही माहितीही या द्वारे मागवली जाते. त्यामुळे संबंधित करदात्याने सीएच्या मदतीने कर अधिकाऱ्याला उत्तर देणे आवश्यक आहे. कारण, या नोटिशीला दिलेले उत्तर नंतर बदलता येत नाही.