रघुराम राजन यांचा वारसदार कोण?

रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर डॉ. रघुराम राजन यांचा कार्यकाल येत्या ४ सप्टेंबर रोजी संपणार आहे. आणखी तीन वर्षे गव्हर्नरपदी कार्यरत राहण्याची आपली इच्छा नसल्याचे त्यांनी नुकतेच स्पष्ट केले. अशा परिस्थितीत भावी गव्हर्नर कोण, या विषयी चर्चा सुरू झाली आहे. राजन यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतर उद्योग तसेच गुंतवणूकदारांकडून त्यांच्याविषयीच्या अपेक्षा वाढल्या होत्या. राजन यांच्या वारसदाराच्या स्पर्धेत असलेले काही चर्चेतील उमेदवार आणि त्यांच्या कामगिरीचा घेतलेला हा आढावा.. .. यांची नावे आहेत चर्चेत..

- ऊर्जित पटेल : रिझर्व्ह बँकेच्या चार डेप्युटी गव्हर्नरांपैकी एक अशी ऊर्जित पटेल (वय ५२) यांची ओळख आहे. जानेवारी २०१६मध्ये त्यांची तीन वर्षांसाठी पुनर्नियुक्ती करण्यात आली. रिझर्व्ह बँकेच्या पतधोरण विभागाची २०१३पासून पटेल जबाबदारी पाहात आहेत. त्यामुळे आगामी गव्हर्नर म्हणूनही त्यांच्याकडे पाहिले जाते. राजन यांचे निकटवर्तीय सहकारी म्हणूनही पटेल ओळखले जातात. चलनवाढ उद्दिष्टे आणि ग्राहक किंमत निर्देशांकाच्या संदर्भात क्रांतिकारी शिफारशी सुचविणाऱ्या रिझर्व्ह बँकेच्या समितीचे नेतृत्त्व पटेल यांनी नेले होते.

- अरुंधती भट्टाचार्य : सार्वजनिक क्षेत्रातील सर्वांत मोठ्या स्टेट बँकेच्या अध्यक्ष म्हणून श्रीमती भट्टाचार्य (वय ६०) २०१३पासून कार्यरत आहेत. बँकेच्या व्यवस्थापनावर त्यांनी मोठ्या खुबीने नियंत्रण ठेवले आहे. ‘फोर्ब्ज’ने जगातील शंभर शक्तिशाली महिलांच्या नुकत्याच जाहीर केलेल्या यादीतही त्यांचे नाव आहे. राजन यांच्यानंतर गव्हर्नरपदासाठी भट्टाचार्य यांचे नाव चर्चेत आहे. स्टेट बँकेची सूत्रे हाती घेण्यापूर्वी ‘सेबी’च्या प्रमुखपदासाठीही त्यांचे नाव चर्चेत होते. बँकिंग क्षेत्रात दीर्घकाळ कार्यरत राहण्याचा अनुभव त्यांच्या गाठीशी आहे.

- राकेश मोहन : राकेश मोहन (वय ६८) यांनी आतापर्यंत दोनदा रिझर्व्ह बँकेचे डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून काम पाहिले आहे. या शिवाय त्यांनी केंद्र सरकारच्या अर्थविषयक व्यवहार मंत्रालयाचे सचिव म्हणूनही काम पाहिले आहे. या शिवाय आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीतही काम केले आहे. रिझर्व्ह बँकेच्या फायनान्शियल मार्केट, पतधोरण, इकॉनॉमिक रिसर्च आदी समित्यांचे प्रमुख म्हणून मोहन कार्यरत होते.

- सुबीर गोकर्ण : रिझर्व्ह बँकेचे माजी डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून गोकर्ण (वय ५६) यांनी काम पाहिले आहे. सध्या ते आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीत कार्यकारी संचालक म्हणून कार्यरत आहेत. २०१२च्या अखेरपर्यंत डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून कार्यरत असताना त्यांनी पतधोरण आढाव्यातही महत्त्वाची भूमिका बजावली.

- अशोक लाहिरी : लाहिरी (वय ६४) यांनी यापूर्वी केंद्र सरकारचे मुख्य आर्थिक सल्लागार म्हणून काम पाहिले आहे. या शिवाय त्यांनी एशियन डेव्हलपमेंट बँकेत कार्यकारी संचालक म्हणूनही काम पाहिले आहे. सध्या ते ‘बंधन बँके’त (प्रस्तावित पेमेंट बँक) नॉन एक्झिक्युटिव्ह चेअरमन म्हणून कार्यरत आहेत.

- अशोक चावला : गेल्याच महिन्यात चावला (वय ६५) यांची राष्ट्रीय शेअर बाजाराच्या प्रमुखपदी नियुक्ती करण्यात आली. तत्पूर्वी ते स्पर्धात्मक आयोगाचे अध्यक्ष म्हणूनही कार्यरत होते. सरकारी अधिकारी म्हणून त्यांनी कारकिर्दीची सुरुवात केली. ओएनजीसीचे संचालक म्हणूनही त्यांनी काम पाहिले आहे.

- विजय केळकर : चौऱ्याहत्तर वर्षीय केळकर यांनी आतापर्यंत केंद्र सरकारमध्ये वित्त सचिवपदासह अनेक मोठ्या पदांवर काम केले आहे. विविध सरकारी समित्यांमध्ये त्यांनी काम केले आहे. पायाभूत सोयीसुविधांच्या विकासामध्ये महत्त्वपूर्ण ठरणाऱ्या खासगी-सरकारी भागीदारीचा आढावा घेणाऱ्या समितीमध्येही त्यांनी चांगले काम केले आहे.