मुंबई : भारतीय रिझर्व्ह बँक (आरबीआय) '१०० डेज १०० पे' मोहीम सुरू करणार आहे. याद्वारे, आरबीआयने बँकांना भारतातील प्रत्येक जिल्ह्यातील प्रत्येक बँकेतील १०० दावा ने केलेली खाती १०० दिवसांत लवकरात लवकर ओळखावीत आणि त्यांचे पैसे त्यांच्या हक्काच्या मालकाला परत करण्याचे आदेश दिले आहेत. ही मोहीम १ जून २०२३ पासून सुरू होणार असून तुमचे किंवा कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याचे पैसे बँक खात्यात हक्काशिवाय पडलेले असतील तर काळजी करण्याची गरज नाही. बचत खाते किंवा एफडी खात्यात जमा केलेल्या दावा न केलेल्या रकमेवर तुम्ही सहजपणे दावा करू शकता. त्याबद्दल जाणून घेऊया. दावा न केलेली रक्कम म्हणजे काय?
बचत किंवा एफडी खाते १० वर्षांपेक्षा जास्त काळ वापरले जात नसेल, तर बँक अशा खात्याला निष्क्रिय ठेव मानते. बँकेला हे पैसे ठेवीदार शिक्षण आणि जागरूकता निधीमध्ये जमा केले जातात. हा निधी रिझर्व्ह बँकेद्वारे चालवला जातो.
दावा न केलेली रक्कम होण्यापासून पैसे वाचवण्यासाठी ही पावले उचला
दावा न केलेल्या रकमेचा दावा कसा करायचा?
रिझर्व्ह बँकेच्या नियमांनुसार, प्रत्येक बँकेला त्यांच्या वेबसाइटवर दावा न केलेल्या रकमेची स्थिती जाणून घेण्याची सुविधा ग्राहकांना उपलब्ध करून द्यावी लागेल. सर्वप्रथम कोणत्याही बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या आणि खात्याचा IFSC कोड इत्यादी सर्व माहिती मिळवल्यानंतर बँकेत जा. तिथे जाऊन एक फॉर्म भरा आणि KYC पूर्ण करा. यानंतर, तुम्हाला बँक खात्यात जमा केलेली रक्कम मिळेल.
नॉमिनी दावा न केलेल्या रकमेवर कसा दावा करू शकतो?
तुम्ही नॉमिनी असाल आणि तुमच्या खात्यात जमा केलेल्या दावा न केलेल्या रकमेवर दावा करायचा असेल तर आधी तुम्हाला तुमचा आयडी पुरावा दाखवावा लागेल. यासोबतच खातेदाराच्या मृत्यूच्या प्रमाणपत्रासारखी कागदपत्रेही दाखवावी लागणार आहेत. यानंतर, तुम्हाला पुन्हा बँकेत जाऊन फॉर्म भरावा लागेल. बँक त्यांच्या दाव्यांची पडताळणी करेल आणि त्यानंतर नॉमिनीला दावा न केलेली रक्कम देईल. देशातील सर्वात मोठी बँक एसबीआयकडे ८,०८६ कोटी रुपयांची बेकायदेशीर रक्कम आहे. पीएनबीमध्ये ५,३४० कोटी रुपये, कॅनरा बँकेत ४,५५८ कोटी रुपये आणि बँक ऑफ बडोदामध्ये ३,९०४ कोटी रुपये दावा न करता पडून आहेत.
बचत किंवा एफडी खाते १० वर्षांपेक्षा जास्त काळ वापरले जात नसेल, तर बँक अशा खात्याला निष्क्रिय ठेव मानते. बँकेला हे पैसे ठेवीदार शिक्षण आणि जागरूकता निधीमध्ये जमा केले जातात. हा निधी रिझर्व्ह बँकेद्वारे चालवला जातो.
दावा न केलेली रक्कम होण्यापासून पैसे वाचवण्यासाठी ही पावले उचला
- तुम्हालाही तुमच्या खात्यात जमा केलेली रक्कम हक्क न सांगता वाचवायची असेल, तर काही आवश्यक पावले उचलणे आवश्यक आहे.
- सर्वप्रथम तुमच्या खात्यात नामांकित व्यक्तीचे नाव जोडा हे लक्षात ठेवा.
- यासोबतच तुमच्या कुटुंबातील सर्व सदस्यांना तुमची बँक, शेअर आणि म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीची माहिती द्या.
- यासोबतच सर्व खात्यांमध्ये निश्चितपणे केवायसी अपडेट करा. याद्वारे बँक ग्राहकांची माहिती घेत असते.
- तुम्ही कोणतेही खाते वापरत नसल्यास ते त्वरित बंद करा.
- यासोबतच तुमच्या सर्व एफडी खात्याची स्लिप सुरक्षित ठेवा जेणेकरून तुम्हाला एफडीची मॅच्युरिटी तारीख कळू शकेल.
दावा न केलेल्या रकमेचा दावा कसा करायचा?
रिझर्व्ह बँकेच्या नियमांनुसार, प्रत्येक बँकेला त्यांच्या वेबसाइटवर दावा न केलेल्या रकमेची स्थिती जाणून घेण्याची सुविधा ग्राहकांना उपलब्ध करून द्यावी लागेल. सर्वप्रथम कोणत्याही बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या आणि खात्याचा IFSC कोड इत्यादी सर्व माहिती मिळवल्यानंतर बँकेत जा. तिथे जाऊन एक फॉर्म भरा आणि KYC पूर्ण करा. यानंतर, तुम्हाला बँक खात्यात जमा केलेली रक्कम मिळेल.
नॉमिनी दावा न केलेल्या रकमेवर कसा दावा करू शकतो?
तुम्ही नॉमिनी असाल आणि तुमच्या खात्यात जमा केलेल्या दावा न केलेल्या रकमेवर दावा करायचा असेल तर आधी तुम्हाला तुमचा आयडी पुरावा दाखवावा लागेल. यासोबतच खातेदाराच्या मृत्यूच्या प्रमाणपत्रासारखी कागदपत्रेही दाखवावी लागणार आहेत. यानंतर, तुम्हाला पुन्हा बँकेत जाऊन फॉर्म भरावा लागेल. बँक त्यांच्या दाव्यांची पडताळणी करेल आणि त्यानंतर नॉमिनीला दावा न केलेली रक्कम देईल. देशातील सर्वात मोठी बँक एसबीआयकडे ८,०८६ कोटी रुपयांची बेकायदेशीर रक्कम आहे. पीएनबीमध्ये ५,३४० कोटी रुपये, कॅनरा बँकेत ४,५५८ कोटी रुपये आणि बँक ऑफ बडोदामध्ये ३,९०४ कोटी रुपये दावा न करता पडून आहेत.