वृत्तसंस्था, नवी दिल्ली
सोन्याची खरेदी प्रत्यक्ष स्वरूपात करून जोखीम घेण्याला पर्याय म्हणून बाजारात आलेल्या गोल्ड एक्स्चेंज ट्रेडेड फंडांना (गोल्ड ईटीएफ) जनतेने अद्याप पूर्णतः स्वीकारलेले नाही. अप्रत्यक्ष स्वरूपातील सोने किंवा पेपर गोल्ड खरेदी करण्यात गुंतवणूकदारांनी फारसे स्वारस्य दाखवलेले नाही. मात्र आता गोल्ड ईटीएफच्या धर्तीवर अन्य धातूंचेही ईटीएफ बाजारात आणण्याचे भांडवल बाजार नियंत्रक सेबीने ठरवले आहे.
धातू ईटीएफची सुरुवात चांदी व प्लॅटिनम या धातूंपासून करण्यात येईल. यामुळे ईटीएफमध्ये वैयक्तिक किंवा रिटेल गुंतवणूकदार आणि गुंतवणूकदार संस्था यांचा सहभाग वाढेल, अशी अटकळ सेबीने बांधली आहे. अन्य देशांमध्ये ईटीएफ हे इक्विटीवर आधारित असतात. मात्र, भारतात हे फंड इक्विटी व सोने यांवरच आधारित आहेत. धातूंचे ईटीएफ आल्यास वधारलेल्या भांडवल बाजारात या फंडांना लाभ उठवता येणार आहे. त्याचप्रमाणे रिटेल गुंतवणूकदारांनाही केवळ भांडवली गुंतवणुकीतून जोखीम पत्करण्यापेक्षा जोखीमेची तीव्रता कमी नकरून काही गुंतवणूक ईटीएफकडेही वळवता येणार आहे.
एमसीएक्सचे संशोधन प्रमुख व्ही. शण्मुगम यांच्या मते, भारतासारख्या प्रगतीपथावरील अर्थव्यवस्थेत येणाऱ्या काळात वस्तूंना अधिक महत्त्व येणार आहे. मेक इन इंडियासारखी मोहीम राबवताना पायाभूत सुविधा विकासावर भर दिला जात आहे. अशा वेळी धातू ईटीएफ सुरू झाल्यास सर्वसामान्य गुंतवणूकदारालाही वस्तू वायद्यांचा मागोवा घेणे व त्यांत गुंतवणूक करणे शक्य होईल. त्याचप्रमाणे यामुळे धातू बाजारात चैतन्य येईल.
धातू ईटीएफ येणार अशी शक्यता असल्यामुळे क्वान्टम म्युच्युअल फंडाने लवकरच चांदी ईटीएफ सुरू करण्याची तयारी केल्याचे या फंडाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (सीईओ) जिमी पटेल यांनी सांगितले आहे.
सोन्याची खरेदी प्रत्यक्ष स्वरूपात करून जोखीम घेण्याला पर्याय म्हणून बाजारात आलेल्या गोल्ड एक्स्चेंज ट्रेडेड फंडांना (गोल्ड ईटीएफ) जनतेने अद्याप पूर्णतः स्वीकारलेले नाही. अप्रत्यक्ष स्वरूपातील सोने किंवा पेपर गोल्ड खरेदी करण्यात गुंतवणूकदारांनी फारसे स्वारस्य दाखवलेले नाही. मात्र आता गोल्ड ईटीएफच्या धर्तीवर अन्य धातूंचेही ईटीएफ बाजारात आणण्याचे भांडवल बाजार नियंत्रक सेबीने ठरवले आहे.
धातू ईटीएफची सुरुवात चांदी व प्लॅटिनम या धातूंपासून करण्यात येईल. यामुळे ईटीएफमध्ये वैयक्तिक किंवा रिटेल गुंतवणूकदार आणि गुंतवणूकदार संस्था यांचा सहभाग वाढेल, अशी अटकळ सेबीने बांधली आहे. अन्य देशांमध्ये ईटीएफ हे इक्विटीवर आधारित असतात. मात्र, भारतात हे फंड इक्विटी व सोने यांवरच आधारित आहेत. धातूंचे ईटीएफ आल्यास वधारलेल्या भांडवल बाजारात या फंडांना लाभ उठवता येणार आहे. त्याचप्रमाणे रिटेल गुंतवणूकदारांनाही केवळ भांडवली गुंतवणुकीतून जोखीम पत्करण्यापेक्षा जोखीमेची तीव्रता कमी नकरून काही गुंतवणूक ईटीएफकडेही वळवता येणार आहे.
एमसीएक्सचे संशोधन प्रमुख व्ही. शण्मुगम यांच्या मते, भारतासारख्या प्रगतीपथावरील अर्थव्यवस्थेत येणाऱ्या काळात वस्तूंना अधिक महत्त्व येणार आहे. मेक इन इंडियासारखी मोहीम राबवताना पायाभूत सुविधा विकासावर भर दिला जात आहे. अशा वेळी धातू ईटीएफ सुरू झाल्यास सर्वसामान्य गुंतवणूकदारालाही वस्तू वायद्यांचा मागोवा घेणे व त्यांत गुंतवणूक करणे शक्य होईल. त्याचप्रमाणे यामुळे धातू बाजारात चैतन्य येईल.
धातू ईटीएफ येणार अशी शक्यता असल्यामुळे क्वान्टम म्युच्युअल फंडाने लवकरच चांदी ईटीएफ सुरू करण्याची तयारी केल्याचे या फंडाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (सीईओ) जिमी पटेल यांनी सांगितले आहे.