बेंगळुरू:
'युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस' अर्थात 'यूपीआय'च्या माध्यमातून होणाऱ्या मासिक व्यवहारांमध्ये वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. 'नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया'च्या (एनपीसीआय) आकडेवारीनुसार जूनमध्ये २४.६३ कोटी व्यवहार 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झाले. मेमध्ये झालेल्या (१८.९४ कोटी) व्यवहारांपेक्षा जूनमधील प्रमाण ३० टक्क्यांनी अधिक आहे.
जूनमध्ये 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांचे मूल्यही २२.६ टक्क्यांनी वाढून ४०,३८४ कोटी रुपयांवर पोहोचले आहे. मेमध्ये हे प्रमाण ३३,२८८ कोटी रुपये होते. वार्षिक आधारावर तुलना केली असता गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांत दोन हजार टक्क्यांची वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. 'यूपीआय' व्यवहारांशी संबंधित दोन बँकांनी दिलेल्या माहितीनुसार या माध्यमात अनेक बँका आणि वित्तीय कंपन्यांनी नोंदणी केली आहे. मात्र, सर्वाधिक व्यवहार 'पेटीएम'च्या माध्यमातून झाले आहेत. एकूण व्यवहारांपैकी 'पेटीएम'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांची संख्या ९.४ कोटी असून, एकूण व्यवहारांच्या तुलनेत हे प्रमाण ३८ टक्के आहे. 'गुगल'ची पेमेंट सेवा असणाऱ्या 'तेज'च्या माध्यमातून ५.४ कोटी यूपीआय व्यवहार झाले आहेत. एकूण व्यवहारांच्या तुलनेत हे प्रमाण २२ टक्के आहे. एका बँकेने दिलेल्या माहितीनुसार जूनमध्ये झालेल्या एकूण 'यूपीआय' व्यवहारांपैकी सर्वाधिक व्यवहार येस बँकेमार्फत (५.३२ कोटी) झाले आहेत. 'येस बँके'ने 'फोन पे'शी करार केला आहे.
एकीकडे फोन पे, तेज आणि पेटीएमच्या माध्यमातून मोठ्या प्रमाणावर व्यवहार होत असताना सरकारी यूपीआय 'भीम'च्या माध्यमातून जूनमध्ये १.६३ कोटी व्यवहार झाले आहेत. या माध्यमातून मे मध्ये १.४५ कोटी व्यवहार झाले. जूनमध्ये झालेल्या व्यवहारांचे प्रमाण मे च्या तुलनेत १५ टक्क्यांनी वाढले आहे. जूनमध्ये झालेल्या एकूण 'यूपीए' व्यवहारांच्या तुलनेत 'भीम'चे प्रमाण सात टक्के आहे. 'यूपीआय' अॅपच्या माध्यमातून बँकेच्या ग्राहकांना स्मार्टफोनद्वारे आपल्या खात्यातून रक्कम अन्यत्र वळवता येते. ही सेवा 'एनपीसीआय'च्या माध्यमातून चालविण्यात येते. गेल्या दोन वर्षांत यूपीआयच्या माध्यमातून होणाऱ्या व्यवहारांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ दिसून आली आहे. विशेषकरून पेटीएम, गुगल तेज, फोन पे या सेवा सुरू झाल्यानंतर 'यूपीआय' सेवांच्या व्याप्तीत वाढ झाली आहे.
'युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस' अर्थात 'यूपीआय'च्या माध्यमातून होणाऱ्या मासिक व्यवहारांमध्ये वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. 'नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया'च्या (एनपीसीआय) आकडेवारीनुसार जूनमध्ये २४.६३ कोटी व्यवहार 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झाले. मेमध्ये झालेल्या (१८.९४ कोटी) व्यवहारांपेक्षा जूनमधील प्रमाण ३० टक्क्यांनी अधिक आहे.
जूनमध्ये 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांचे मूल्यही २२.६ टक्क्यांनी वाढून ४०,३८४ कोटी रुपयांवर पोहोचले आहे. मेमध्ये हे प्रमाण ३३,२८८ कोटी रुपये होते. वार्षिक आधारावर तुलना केली असता गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 'यूपीआय'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांत दोन हजार टक्क्यांची वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. 'यूपीआय' व्यवहारांशी संबंधित दोन बँकांनी दिलेल्या माहितीनुसार या माध्यमात अनेक बँका आणि वित्तीय कंपन्यांनी नोंदणी केली आहे. मात्र, सर्वाधिक व्यवहार 'पेटीएम'च्या माध्यमातून झाले आहेत. एकूण व्यवहारांपैकी 'पेटीएम'च्या माध्यमातून झालेल्या व्यवहारांची संख्या ९.४ कोटी असून, एकूण व्यवहारांच्या तुलनेत हे प्रमाण ३८ टक्के आहे. 'गुगल'ची पेमेंट सेवा असणाऱ्या 'तेज'च्या माध्यमातून ५.४ कोटी यूपीआय व्यवहार झाले आहेत. एकूण व्यवहारांच्या तुलनेत हे प्रमाण २२ टक्के आहे. एका बँकेने दिलेल्या माहितीनुसार जूनमध्ये झालेल्या एकूण 'यूपीआय' व्यवहारांपैकी सर्वाधिक व्यवहार येस बँकेमार्फत (५.३२ कोटी) झाले आहेत. 'येस बँके'ने 'फोन पे'शी करार केला आहे.
एकीकडे फोन पे, तेज आणि पेटीएमच्या माध्यमातून मोठ्या प्रमाणावर व्यवहार होत असताना सरकारी यूपीआय 'भीम'च्या माध्यमातून जूनमध्ये १.६३ कोटी व्यवहार झाले आहेत. या माध्यमातून मे मध्ये १.४५ कोटी व्यवहार झाले. जूनमध्ये झालेल्या व्यवहारांचे प्रमाण मे च्या तुलनेत १५ टक्क्यांनी वाढले आहे. जूनमध्ये झालेल्या एकूण 'यूपीए' व्यवहारांच्या तुलनेत 'भीम'चे प्रमाण सात टक्के आहे. 'यूपीआय' अॅपच्या माध्यमातून बँकेच्या ग्राहकांना स्मार्टफोनद्वारे आपल्या खात्यातून रक्कम अन्यत्र वळवता येते. ही सेवा 'एनपीसीआय'च्या माध्यमातून चालविण्यात येते. गेल्या दोन वर्षांत यूपीआयच्या माध्यमातून होणाऱ्या व्यवहारांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ दिसून आली आहे. विशेषकरून पेटीएम, गुगल तेज, फोन पे या सेवा सुरू झाल्यानंतर 'यूपीआय' सेवांच्या व्याप्तीत वाढ झाली आहे.