\Bईटी इन क्सासरूम\B
गुंतवणूक वैविध्यासाठी
फंड ऑफ फंड्स
म्युच्युअल फंडांमध्ये विविध मार्गांनी गुंतवणूक करता येते. यामध्ये फंड ऑफ फंड्स हा पर्यायही गुंतवणूकदारांसाठी उपलब्ध आहे. या पर्यायामुळे गुंतवणूकदारांचा पोर्टफोलिओ अधिक वैविध्यपूर्ण होऊ शकतो. फंड ऑफ फंड्स म्हणजे नेमके काय ते जाणून घेऊ या.
फंड ऑफ फंड्स म्हणजे काय?
फंड ऑफ फंड्स ही एकप्रकारची फंड योजनाच असते. यातील निधी हा अन्य म्युच्युअल फंड योजनांमध्ये गुंतवला जातो. गुंतवणूक करण्यासाठी इक्विटी, डेट, सोने असे अनेक पर्याय असतात. यापैकी विशिष्ट असेट क्लासमध्ये थेट गुंतवणूक करण्याऐवजी ज्या फंड योजनेने पूर्वीच या प्रकारच्या पर्यायांमध्ये गुंतवणूक केली आहे त्यामध्ये गुंतवणूक करण्याचा प्रकार म्हणजे फंड ऑफ फंड्स. उदा. आपल्या ग्राहकाचा पोर्टफोलिओ संतुलित व्हावा यासाठी एखाद्या फंड मॅनेजरला ग्राहकाची रक्कम ही सोने या गुंतवणूक प्रकारात गुंतवायची असेल तर तो ती रक्कम थेट सोन्यामध्ये न गुंतवता सोन्यासंबंधी फंड योजनांमध्ये गुंतवतो. म्हणजेच फंड ऑफ फंड्समध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी कोणतेही समभाग वा रोखे खरेदी केले जात नाहीत. त्या ऐवजी विविध गुंतवणूक पर्यायांतील (इक्विटी, डेट, सोने) फंड योजनांची युनिट्स विकत घेतली जातात. यानुसार फंड मॅनेजर आपल्याच फंड हाऊसच्या अथवा अन्य फंड हाऊसच्या योजनांमध्ये गुंतवणूक करतो.
फंड ऑफ फंड्सचे किती प्रकार आहेत?
फंड ऑफ फंड्सचे वर्गीकरण प्रामुख्याने दोन प्रकारांत होते. ते म्हणजे देशांतर्गत बाजार व आंतरराष्ट्रीय बाजार. याशिवाय, इक्विटी, डेट व आंतरराष्ट्रीय बाजार अशीही त्यांची वर्गवारी करता येते. या तिन्ही प्रकारांत बहुतांश गुंतवणूक पर्यायांना सामावून घेतले जाते. यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारांतील चांगल्या समभागांतही गुंतवणूक करण्याची संधी मिळते.
या गुंतवणुकीची कररचना कशाप्रकारे असते?
फंड ऑफ फंड्सच्या ज्या योजनांमधील ९५ टक्के गुंतवणूक ही इक्विटी एक्स्चेंज ट्रेडेड फंड्समध्ये (ईटीएफ) केली जाते त्यांच्यावर सर्वसाधारण इक्विटी योजनांप्रमाणेच करआकारणी केली जाते. म्हणजे, अशा योजनांसाठी अल्पमुदत भांडवली नफा कर (१५ टक्के) व दीर्घमुदत भांडवली नफा कर (१० टक्के) लागू असतो. याशिवाय, ६५ टक्क्यांपेक्षा अधिक हिस्सा इक्विटी गुंतवणुकीत राखणाऱ्या योजनेत फंड ऑफ फंड्सने गुंतवणूक केली असेल तर तिला इक्विटी योजना मानले जाते. डेट व आंतरराष्ट्रीय बाजारात गुंतवणूक करणाऱ्या फंड ऑफ फंड्स योजनांना डेट योजनांचे करविषयक नियम लागू असतात.