QS World Ranking: क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंग्स २०२२ (QS World University Rankings 2022) ची लंडनमध्ये घोषणा करण्यात आली आहे. क्यूएसच्या या क्रमवारीत भारतातील चार प्रख्यात नव्या संस्थांचा पहिल्या १०० मध्ये समावेश झाला आहे तर दोन अभ्यासक्रम टॉप १०० मधून बाहेर पडले आहेत. आयआयएससी बंगळूर (IISc Bangalore), आयआयटी दिल्ली (IIT Delhi), मद्रास (IIT Madras) आणि आयआयटी मुंबई (IIT Mumbai) यांचा जगातील टॉप १०० संस्थांमध्ये समावेश करण्यात आला आहे. जागतिक क्रमवारीत एकूण ३५ अभ्यासक्रमांना स्थान मिळाले आहे. गेल्यावर्षीच्या तुलनेत १० नवीन अभ्यासक्रम वाढविण्यात आले आहेत. येथे ११ प्रतिष्ठित संस्थांनी स्थान मिळविले आहे. विशेष म्हणजे बनारस हिंदू युनिव्हर्सिटी (Banaras Hindu University, BHU)चा समावेश इन्स्टिट्यूट ऑफ एमिनन्सच्या (Institute of Eminence) सात विषयांच्या अभ्यास आणि संशोधनात जगातील सर्वोत्तम शाळांच्या यादीत करण्यात आला आहे.
क्यूएसचे संशोधन संचालक बेन सॉटर यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी विषय रँकिंग २०२२ मध्ये भारतीय उच्च शिक्षण संस्थांची कामगिरी मागील वर्षाच्या तुलनेत सुधारली आहे. राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२० अंतर्गत, २०३५ पर्यंत उच्च शैक्षणिक संस्थांचे एकूण नोंदणी प्रमाण ५० टक्क्यांपर्यंत पोहोचण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. त्यामुळेच यंदा ५१ विषयांच्या क्रमवारीत सुधारणा झाली आहे. चार प्रतिष्ठित संस्थांना पहिल्या ५० मध्ये स्थान मिळाले आहे.
या क्रमवारीत आयआयटी मद्रास ३० व्या क्रमांकावर आहे. IISc बंगळूरचे (मेकॅनिकल इंजिनीअरिंग) रँकिंग ११३ वरुन ९८ पर्यंत पुढे आले आहे. आयआयटी दिल्लीला केमिकल इंजिनीअरिंगसाठी ९२ वा क्रमांक मिळाला आहे. आतापर्यंत ते १०१ ते १५० च्या दरम्यान होते.
आयआयटी मद्रास सिव्हिल इंजिनीअरिंगला ५१-१०० क्रमांक मिळाला आहे. तर पूर्वी ही जागा १०१-१५० च्या दरम्यान होती. आयआयटी मुंबईचा मटेरियल सायन्स अभ्यासक्रम जगात ९९ व्या क्रमांकावर आहे. पूर्वी ते १०१-१५० दरम्यान होते.दरम्यान IISc बंगळूरचे भौतिकशास्त्र आणि खगोलशास्त्र ११२ व्या क्रमांकावरून ९१ व्या क्रमांकावर पोहोचले आहे. क्यूएस क्रमवारीत एकूण २७४ अभ्यासक्रमांना स्थान मिळाले आहे. गेल्या वर्षीपर्यंत हा आकडा २३३ होता.
QS वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी विषय २०२२ मध्ये सविथा इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल अँड सायन्सेस ऑफ डेंटेस्ट्री ही संस्था पहिल्यांदाच सहभागी झाली आहे. आणि पहिल्याच वेळेत देशातील सर्वोच्च क्रमवारीत १८ व्या क्रमांकावर आहे. त्यापाठोपाठ इंडियन स्कूल ऑफ माईन्स, धनबाद दुसऱ्या स्थानावर आहे. ती पहिल्यांदाच यात सहभागी झाली.
आयआयएम अहमदाबाद आणि बंगळूरही पुढे
आयआयएम अहमदाबाद आणि आयआयएम बंगळूर यांना जागतिक रॅंकिंगमध्ये बिझनेस अॅण्ड मॅनेजमेंट या कॅटेगरीमध्ये टॉप १०० मध्ये स्थान मिळाले आहे.
आयआयटी दिल्लीच्या ४ अभ्यासक्रमांचा टॉप १०० मध्ये समावेश
क्यूस वर्ल्ड रॅंकिंगमध्ये आयआयटी दिल्लीकडून १४ विषय देण्यात आले होते. यापैकी चार अभ्यासक्रमांनी टॉप १०० मध्ये स्थान मिळवले आहे. इंजिनीअरिंग क्षेत्र, इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स अभ्यासक्रमाला ५६ वी रँक, मेकॅनिकल इंजिनिअरिंगला ६४ वी रँक, कॉम्प्युटर सायन्स आणि इन्फॉर्मेशन सिस्टम्स ६५ वी रँक, सिव्हिल आणि स्ट्रक्चरल इंजिनिअरिंग प्रोग्राम्स ५१-१०० व्या रॅंकवर आहेत. याव्यतिरिक्त दिल्ली विद्यापीठाच्या डेव्हलपमेंट स्टडीजला ४१ वा क्रमांक मिळाला आहे.
क्यूएसचे संशोधन संचालक बेन सॉटर यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, क्यूएस वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी विषय रँकिंग २०२२ मध्ये भारतीय उच्च शिक्षण संस्थांची कामगिरी मागील वर्षाच्या तुलनेत सुधारली आहे. राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२० अंतर्गत, २०३५ पर्यंत उच्च शैक्षणिक संस्थांचे एकूण नोंदणी प्रमाण ५० टक्क्यांपर्यंत पोहोचण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. त्यामुळेच यंदा ५१ विषयांच्या क्रमवारीत सुधारणा झाली आहे. चार प्रतिष्ठित संस्थांना पहिल्या ५० मध्ये स्थान मिळाले आहे.
या क्रमवारीत आयआयटी मद्रास ३० व्या क्रमांकावर आहे. IISc बंगळूरचे (मेकॅनिकल इंजिनीअरिंग) रँकिंग ११३ वरुन ९८ पर्यंत पुढे आले आहे. आयआयटी दिल्लीला केमिकल इंजिनीअरिंगसाठी ९२ वा क्रमांक मिळाला आहे. आतापर्यंत ते १०१ ते १५० च्या दरम्यान होते.
आयआयटी मद्रास सिव्हिल इंजिनीअरिंगला ५१-१०० क्रमांक मिळाला आहे. तर पूर्वी ही जागा १०१-१५० च्या दरम्यान होती. आयआयटी मुंबईचा मटेरियल सायन्स अभ्यासक्रम जगात ९९ व्या क्रमांकावर आहे. पूर्वी ते १०१-१५० दरम्यान होते.दरम्यान IISc बंगळूरचे भौतिकशास्त्र आणि खगोलशास्त्र ११२ व्या क्रमांकावरून ९१ व्या क्रमांकावर पोहोचले आहे. क्यूएस क्रमवारीत एकूण २७४ अभ्यासक्रमांना स्थान मिळाले आहे. गेल्या वर्षीपर्यंत हा आकडा २३३ होता.
QS वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी विषय २०२२ मध्ये सविथा इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल अँड सायन्सेस ऑफ डेंटेस्ट्री ही संस्था पहिल्यांदाच सहभागी झाली आहे. आणि पहिल्याच वेळेत देशातील सर्वोच्च क्रमवारीत १८ व्या क्रमांकावर आहे. त्यापाठोपाठ इंडियन स्कूल ऑफ माईन्स, धनबाद दुसऱ्या स्थानावर आहे. ती पहिल्यांदाच यात सहभागी झाली.
आयआयएम अहमदाबाद आणि बंगळूरही पुढे
आयआयएम अहमदाबाद आणि आयआयएम बंगळूर यांना जागतिक रॅंकिंगमध्ये बिझनेस अॅण्ड मॅनेजमेंट या कॅटेगरीमध्ये टॉप १०० मध्ये स्थान मिळाले आहे.
आयआयटी दिल्लीच्या ४ अभ्यासक्रमांचा टॉप १०० मध्ये समावेश
क्यूस वर्ल्ड रॅंकिंगमध्ये आयआयटी दिल्लीकडून १४ विषय देण्यात आले होते. यापैकी चार अभ्यासक्रमांनी टॉप १०० मध्ये स्थान मिळवले आहे. इंजिनीअरिंग क्षेत्र, इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स अभ्यासक्रमाला ५६ वी रँक, मेकॅनिकल इंजिनिअरिंगला ६४ वी रँक, कॉम्प्युटर सायन्स आणि इन्फॉर्मेशन सिस्टम्स ६५ वी रँक, सिव्हिल आणि स्ट्रक्चरल इंजिनिअरिंग प्रोग्राम्स ५१-१०० व्या रॅंकवर आहेत. याव्यतिरिक्त दिल्ली विद्यापीठाच्या डेव्हलपमेंट स्टडीजला ४१ वा क्रमांक मिळाला आहे.