फुलांची रांगोळी
---
पहाटेच बाजूच्या सोसायटीतील महिला फुले वेचण्यासाठी येत असत. त्यांची ताजी फुले गोळा करून झाली, की पुन्हा प्राजक्ताला हळुवारपणे हलवीत असत. मग पुन्हा फुलांचा पाऊस पडून फुलांची रांगोळी तयार होत असे. तरी महिला फुले वेचित असत...
---
अर्जुन काळे
---
पहाटे उठणे नित्याचेच. आजमितीसदेखील खंड नाही. राहत्या सोसायटीच्या मागील बाजूस विलक्षण प्रेम करावे असे प्राजक्ताच्या फुलांचे झाड सोसायटीमधील श्री. अमृतलिंगम यांनी अतिशय काळजीपूर्वक जोपासलेले आहे. मध्यम उंचीचे, हिरवीगार पाने, कृश फांद्या मात्र त्याचे सर्वांग भगव्या-लाल दांड्या आणि पांढऱ्या रंगाच्या सहा पाकळ्यांच्या फुलांनी गच्च डवरलेले. हवेच्या मंदशा झुळकेने, थोड्याशा चुळबुळीसरशी फुले पटकन् जमिनीकडे झेपावतात. बाल्कनीतून सदोदित पाहत राहावे. पांढऱ्या फुलांचा गालिचा अंथरलेला, त्यावर केशरी, गुलाबी रंगकाम केलेले जणू!! सोसायटीत तशी वर्दळ कमीच. पहाटेच्या वेळी फुले ताजी व टवटवीत असतात. वाऱ्याच्या झुळकेने मंद सुगंध दरवळत असतानाच पक्ष्यांचे गुंजन सुरू असायचे.
निरनिराळ्या देशीविदेशी पाहुण्यांचे मंजुळ गान सुरू असायचे. मधुनच एखादी शीळ वाजायची आणि मन आनंदाने मोहरून उठायचे. ही पहाटच कधी सरु नये असे वाटायचे. सारखे सुरेल मंत्रमुग्ध संगीत ऐकत बसावे. मध्येच खारुताईची लगबग. झाडाच्या फांदीवरून तुरुतुरु ऐटीत चालायच्या. प्रत्येकांचे विेश निराळे. आपापल्या संगीत साधनेत तल्लीन झाल्याने लिहिलेले वाचण्यापेक्षा तो गुंजावरच ऐकावा. ती मजाच काही और!! प्रत्येक आपल्या कामाला सज्ज असलेला. आपण मोठे झालो हे भान मुळी विसरून जातो. लहान मुलासारखे पक्ष्यांची संगीतशाळा व मंद सुवास मन कसे प्रफुल्लित होते.
शेकडो फुलांनी बहरलेले झाड मोहुन टाकत असे. चांदण्या रात्री आकाशातून अलगद एखादा तारा निखळावा त्याप्रमाणे प्राजक्ताच्या झाडातून एखादे गोंडस फुल जमिनीवर अलगद पडावे. तेवढेच त्याला लाभलेले अल्पकाळाचे आयुष्य. अश्या असंख्य अल्पजीवी फुलांचा जमिनीवर सुंदरसा गालिचा अंथरलेला असायचा, सर्वांना आनंद देणारा!! पहाटेच बाजुच्या सोसायटीतील महिला फुले वेचण्यासाठी येत असत. त्यांची ताजी फुले गोळा करून झाली की पुन्हा प्राजक्ताला हळुवारपणे हलवीत असत मग पुन्हा फुलांचा पाऊस पडून फुलांची रांगोळी तयार होत असे. तरी महिला फुले वेचित असत. अमृतलिंगम सर्व महिला येऊन गेल्यावर फुले गोळा करीत असत. त्या अतिशय सुंदर गजरा बनवीत असत. चार फुलांचा गच्च गजरा बनवीत असत. डोक्यात गजरा माळीत असत. कधी कधी माझी पत्नीदेखील गजरा बनवून देत असत. ठराविक वेळी सुगंध घरभर दरवळत असे. मनमोहक त्यांचा आनंद होत असे. प्राजक्ताच्या
झाडावर बसणाऱ्या पाखरांची सुरेल आवाजात शास्त्रीय गायकीची महफिल झाली, विलक्षण आनंदित करणारी हवेच्या मंद झुळुकेने फुले खाली पडतांना सदोदित आनंद देणारा इतका गोंडस वृक्ष, याला कोणत्याही झाडापेक्षा श्रीमंती थाट नाही, ना त्याच्याकडे यौवन आणि मादकता, नटणथटणं नाहीच नाही. शांत संयमी, ईेशराकडे
असलेली नजाकता ना रुबाब पण एकमात्र निगर्वी सौंदर्य आहे. दुसऱ्यांना आनंद बहाल करणारा, मध्यम उंचीच झाड सदैव फुलांनी डवरलेलं, पक्ष्यांना अंगाखांद्यावर बागडणाऱ्या आजोबा-आजीच्या भूमिकेत बागडणाऱ्या पक्ष्यांना खेळविणारा, मानसन्मानाची अपेक्षा नाही, बडेजाव नाही, अभिमान बाळगणारा, कोणाहीबद्दल असूया नाही. सायंकाळी जमिनीवर पडलेली फुले पाहिली की मन उदास होते हे नक्कीच. मनाला दु:खी करणारं!
पारिजातकाचे खरे सौंदर्य असंख्य फुलांच्या समुहातच जास्त शोभते. एक मात्र खरं, एकटं असलेलं फुल कुणालाही आवडत नाही पण फुलांचा सडा पडलेला पाहिला की मन खूपच आनंदी व प्रफुल्लित होते हे अगदी खरे आहे!! प्राजक्ताचा खरा आनंद घ्यावयाचा असेल तर दोन्ही हातांच्या ओंजळीत घेऊन त्याचा मंद सुगंध घ्यावा, मन धुंद व तृप्त होते. ही ओंजळ देवाच्या पायाशी रिती करावी व आनंद घ्यावा.मन प्रफुल्लित होते. सात्विक गंध मनाला भावून राहतो, प्रत्येक मंद झुळकेसोबत!!!
---
पहाटेच बाजूच्या सोसायटीतील महिला फुले वेचण्यासाठी येत असत. त्यांची ताजी फुले गोळा करून झाली, की पुन्हा प्राजक्ताला हळुवारपणे हलवीत असत. मग पुन्हा फुलांचा पाऊस पडून फुलांची रांगोळी तयार होत असे. तरी महिला फुले वेचित असत...
---
अर्जुन काळे
---
पहाटे उठणे नित्याचेच. आजमितीसदेखील खंड नाही. राहत्या सोसायटीच्या मागील बाजूस विलक्षण प्रेम करावे असे प्राजक्ताच्या फुलांचे झाड सोसायटीमधील श्री. अमृतलिंगम यांनी अतिशय काळजीपूर्वक जोपासलेले आहे. मध्यम उंचीचे, हिरवीगार पाने, कृश फांद्या मात्र त्याचे सर्वांग भगव्या-लाल दांड्या आणि पांढऱ्या रंगाच्या सहा पाकळ्यांच्या फुलांनी गच्च डवरलेले. हवेच्या मंदशा झुळकेने, थोड्याशा चुळबुळीसरशी फुले पटकन् जमिनीकडे झेपावतात. बाल्कनीतून सदोदित पाहत राहावे. पांढऱ्या फुलांचा गालिचा अंथरलेला, त्यावर केशरी, गुलाबी रंगकाम केलेले जणू!! सोसायटीत तशी वर्दळ कमीच. पहाटेच्या वेळी फुले ताजी व टवटवीत असतात. वाऱ्याच्या झुळकेने मंद सुगंध दरवळत असतानाच पक्ष्यांचे गुंजन सुरू असायचे.
निरनिराळ्या देशीविदेशी पाहुण्यांचे मंजुळ गान सुरू असायचे. मधुनच एखादी शीळ वाजायची आणि मन आनंदाने मोहरून उठायचे. ही पहाटच कधी सरु नये असे वाटायचे. सारखे सुरेल मंत्रमुग्ध संगीत ऐकत बसावे. मध्येच खारुताईची लगबग. झाडाच्या फांदीवरून तुरुतुरु ऐटीत चालायच्या. प्रत्येकांचे विेश निराळे. आपापल्या संगीत साधनेत तल्लीन झाल्याने लिहिलेले वाचण्यापेक्षा तो गुंजावरच ऐकावा. ती मजाच काही और!! प्रत्येक आपल्या कामाला सज्ज असलेला. आपण मोठे झालो हे भान मुळी विसरून जातो. लहान मुलासारखे पक्ष्यांची संगीतशाळा व मंद सुवास मन कसे प्रफुल्लित होते.
शेकडो फुलांनी बहरलेले झाड मोहुन टाकत असे. चांदण्या रात्री आकाशातून अलगद एखादा तारा निखळावा त्याप्रमाणे प्राजक्ताच्या झाडातून एखादे गोंडस फुल जमिनीवर अलगद पडावे. तेवढेच त्याला लाभलेले अल्पकाळाचे आयुष्य. अश्या असंख्य अल्पजीवी फुलांचा जमिनीवर सुंदरसा गालिचा अंथरलेला असायचा, सर्वांना आनंद देणारा!! पहाटेच बाजुच्या सोसायटीतील महिला फुले वेचण्यासाठी येत असत. त्यांची ताजी फुले गोळा करून झाली की पुन्हा प्राजक्ताला हळुवारपणे हलवीत असत मग पुन्हा फुलांचा पाऊस पडून फुलांची रांगोळी तयार होत असे. तरी महिला फुले वेचित असत. अमृतलिंगम सर्व महिला येऊन गेल्यावर फुले गोळा करीत असत. त्या अतिशय सुंदर गजरा बनवीत असत. चार फुलांचा गच्च गजरा बनवीत असत. डोक्यात गजरा माळीत असत. कधी कधी माझी पत्नीदेखील गजरा बनवून देत असत. ठराविक वेळी सुगंध घरभर दरवळत असे. मनमोहक त्यांचा आनंद होत असे. प्राजक्ताच्या
झाडावर बसणाऱ्या पाखरांची सुरेल आवाजात शास्त्रीय गायकीची महफिल झाली, विलक्षण आनंदित करणारी हवेच्या मंद झुळुकेने फुले खाली पडतांना सदोदित आनंद देणारा इतका गोंडस वृक्ष, याला कोणत्याही झाडापेक्षा श्रीमंती थाट नाही, ना त्याच्याकडे यौवन आणि मादकता, नटणथटणं नाहीच नाही. शांत संयमी, ईेशराकडे
असलेली नजाकता ना रुबाब पण एकमात्र निगर्वी सौंदर्य आहे. दुसऱ्यांना आनंद बहाल करणारा, मध्यम उंचीच झाड सदैव फुलांनी डवरलेलं, पक्ष्यांना अंगाखांद्यावर बागडणाऱ्या आजोबा-आजीच्या भूमिकेत बागडणाऱ्या पक्ष्यांना खेळविणारा, मानसन्मानाची अपेक्षा नाही, बडेजाव नाही, अभिमान बाळगणारा, कोणाहीबद्दल असूया नाही. सायंकाळी जमिनीवर पडलेली फुले पाहिली की मन उदास होते हे नक्कीच. मनाला दु:खी करणारं!
पारिजातकाचे खरे सौंदर्य असंख्य फुलांच्या समुहातच जास्त शोभते. एक मात्र खरं, एकटं असलेलं फुल कुणालाही आवडत नाही पण फुलांचा सडा पडलेला पाहिला की मन खूपच आनंदी व प्रफुल्लित होते हे अगदी खरे आहे!! प्राजक्ताचा खरा आनंद घ्यावयाचा असेल तर दोन्ही हातांच्या ओंजळीत घेऊन त्याचा मंद सुगंध घ्यावा, मन धुंद व तृप्त होते. ही ओंजळ देवाच्या पायाशी रिती करावी व आनंद घ्यावा.मन प्रफुल्लित होते. सात्विक गंध मनाला भावून राहतो, प्रत्येक मंद झुळकेसोबत!!!