सौंदर्य की आरोग्य?

डॉ.बंदिता सिन्हा, स्त्रीरोगतज्ज्ञ

स्तनांच्या प्रत्यारोपणाला मागील काही वर्षांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर लोकप्रियता मिळू लागली आहे. गर्भावस्थेमुळे महिलेच्या शरीरातील अत्यंत खासगी अवयवांमध्ये बदल घडून येऊ शकतात. गर्भावस्थेमुळे शरीराच्या कोणत्याही भागावर परिणाम झालेला असला तरी आजची महिला ब्रेस्ट ऑगमेंटेशन किंवा ब्रेस्ट इम्प्लान्ट प्रक्रियेद्वारे आपलं दिसणं सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करते. पण या प्रत्यारोपणामुळे स्तनांच्या कर्करोगाचे लवकर निदान होत नाही. कारण ते मॅमोग्राम्सवर छाया निर्माण करतात आणि स्तनांचे काही टिश्यू लपवतात.

अभ्यासातून हे दिसून आलं आहे की, कॉस्मेटिक ब्रेस्ट इम्प्लान्ट केलेल्या महिलांमध्ये प्रत्यारोपण न केलेल्या महिलांच्या तुलनेत नंतरच्या आयुष्यात स्तनांचा कर्करोग होण्याची शक्यता २५ टक्के जास्त असते. हे प्रत्यारोपण या आजाराचे निदान झाल्यानंतर स्तनांच्या कर्करोगापासून वाचण्याच्या दरांवर नकारात्मक परिणाम घडवून आणतात. मॅमोग्राम्समधून नीट न दिसल्याने नकारात्मक निदान होतं किंवा एखाद्या महिलेला कर्करोगजन्य ट्यूमर असताना ती निरोगी असल्याचे घोषित केले जाऊ शकते. अनेकदा जेव्हा हा ट्यूमर शोधून काढला जातो, तेव्हा कर्करोग खूप पुढच्या पातळीवर गेलेला असतो. अभ्यासातून हे दिसून आले आहे की, प्रत्यारोपणामुळे हे निदान उशिरा होऊ शकते आणि त्यामुळे स्तनांच्या कर्करोगपासून वाचण्याची शक्यता कमी होऊ शकते.

संशोधनातून हे दिसून आले आहे की, सलाइन आणि सिलिकॉन भरलेल्या ब्रेस्ट इम्प्लान्ट लावणाऱ्या महिलांना अॅनाप्लास्टिक लार्ज सेल लिम्फोमा होण्याची शक्यता जास्त असते. कर्करोगाचा धोका प्रत्यारोपणाच्या पुढील बाजूस असलेली खूण दिसू शकते.

हा धोका लक्षात घेऊन महिलांनी ब्रेस्ट ऑगमेंटेशन करण्याचा निर्णय घ्यायला हवा. तुम्ही आधीच ब्रेस्ट इम्प्लान्ट केलेले असल्यास तुमच्या डॉक्टरांना त्याची कल्पना द्या आणि पर्यायी मॅमोग्राफीसाठी आणि ब्रेस्ट इमेजिंग तंत्रांसाठी उपलब्ध पर्यायांबाबत चर्चा करा. यामुळे तुमची चाचणी जास्तीतजास्त अचूक होईल. स्तनांची मासिक चाचणी करताना जास्त काळजी घ्या आणि ज्यादा क्लिनिकल ब्रेस्ट एक्झाम करण्याबाबत विचार करा. विशेषत: तुमचं वय ४० वर्षांपेक्षा जास्त असल्यास जास्तवेळा ही तपासणी करून घ्या. शेवटी सौंदर्य की आरोग्य ही निवड तुम्हालाच करायची आहे.