चाळिशीचा चष्मा

डॉ. नानासाहेब खरे नेत्ररोगतज्ज्ञ

जन्मापासून वार्धक्यापर्यंत डोळ्यांमध्ये सातत्याने सूक्ष्म बदल घडत असतात. हे बदल वयाच्या चाळिशीत प्रकर्षाने जाणवतात. बारीक काम करताना, लिहिताना, वाचताना त्रास होऊ लागतो. दिसेनासे होते आणि इथूनच सुरू होते चाळिशीच्या चष्म्याची.

चाळिशीत चष्मा लागल्याची लक्षणे • लिहिताना, वाचताना, कम्प्युटरवर काम करताना किंवा इतरही काही बारीक काम करताना डोळ्यांना त्रास होणे, थकवा जाणवणे, डोळ्यात दुखणे, पाणी येणे, तसेच डोके व मान दुखणे,• सुरुवातीला अंधूक प्रकाशात, संध्याकाळच्या वेळेला किंवा रात्रीच्या वेळेला हा त्रास जाणवतो. कालांतराने पुरेशा प्रकाशातही जवळचे बारीक दिसणे कठीण होऊन जाते. • पूर्वीचाच उणे क्रमांकाचा चष्मा असलेल्या व्यक्तींना तो चष्मा न लावताच जवळचे चांगले दिसायला लागते. • वर्तमानपत्र, पुस्तक इत्यादी वाचताना थोड्या वेळानंतर अक्षरे एकमेकांत मिसळायला लागतात.

चाळिशीत चष्मा का लागतो?

वाढत्या वयाबरोबर डोळ्यासाठी भिंगाची लवचिकता कमी होत जाते. ही लवचिकता नियंत्रित करण्याऱ्या स्नायूंची क्षमताही कमी होत जाते अर्थातच डोळ्यातील अॅकोमोडेशन पॉवर कमी होत जाते आणि अपसुकच जवळच कमी दिसायला लागत. हा नैसर्गिक बदल वयाच्या चाळिशीत आल्यानंतर प्रकर्षानं जाणवायला लागतो. अशा प्रकारे जवळच बघण्यासाठी चाळिशीच चष्मा लागतो.

उपचार• चाळिशीचा चष्मा घालवण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या लेसर आणि इतरही शस्त्रक्रिया उपलब्ध आहेत. शस्त्रक्रियेचा निर्णय घेण्याआधी आपल्या नेत्रतज्ज्ञाशी सल्ला घ्यावा. • वर्षातून किमान एकदा तरी आपले डोळे व्यवस्थित तपासून घ्यावेत. • चष्मा घालवण्यासाठी किंवा नंबर कमी करण्यासाठी सध्यातरी कोणत्याही प्रकारचे औषध उपलब्ध नाही हे सर्वांनी लक्षात घ्यायला हवे.