भारत हा महिलांसाठी सर्वाधिक असुरक्षित देश असल्याचा ठपका लंडनच्या ग्लोबल एक्स्पर्ट्स या आंतरराष्ट्रीय संस्थेने ठेवल्यानंतर काही दिवसांतच महाराष्ट्र सरकारने महिला कर्मचाऱ्यांचा प्रसूती रजेचा कालावधी दुपटीने वाढविला आहे. लंडनस्थित संस्थेच्या अहवालाचा या निर्णयाशी तसा सुतराम संबंध नसेलही; पण गेली अनेक वर्षे महिला कर्मचाऱ्यांची ही मागणी आकस्मिकपणे सरकारने मंजूर केल्याने हा बादरायण का होईना पण संबंध जोडला गेला. वास्तविक केंद्र सरकारी महिला कर्मचाऱ्यांना प्रसूती रजा ही दोन वर्षांची असते. त्या धर्तीवरच राज्य कर्मचाऱ्यांनाही रजा मंजूर व्हावी अशी मागणी होती. गेल्या अनेक वर्षांपासून ही मागणी रेटली जात होती. तथापि, कर्मचारी संख्येची वानवा हे कारण दाखवून महिलांच्या या हक्काकडे दुर्लक्ष होत होते. प्रसूतिपूर्व एक महिना व नंतर दोन महिने अशी नव्वद दिवसांची रजा सध्या मिळत होती. परंतु, प्रसूतीनंतर मातेची विश्रांती, बाळाला स्तनपान, लसीकरण यासाठी तीन महिन्यांचा कालावधी कमी पडतो अशी महिला संघटनांची तक्रार होती. याच कालावधीत माता व बाळाची जवळीक वाढते. बाळाला कुपोषणापासून दूर ठेवता यावे व त्याचबरोबर बाळाचे संगोपण व्यवस्थित करता यावे यासुद्धा महत्त्वाच्या गरजा असतात. तीन महिन्यांतच माता नोकरीस रूजू झाल्यानंतर तिच्या प्रकृतीबरोबरच बाळाच्या आरोग्याचीही हेळसांड होते. विशेषत: मोठ्या शहरांमध्ये तर ती एक गंभीर समस्या बनली आहे. त्याचमुळे या विषयाकडे आरोग्यदृष्टीबरोबर माणुसकीनेही बघण्याची गरज होती. सरकारने हा दिलासादायक, स्वागतार्ह निर्णय घेऊन महिला सबलीकरणाचे पुढचे पाऊल टाकले आहे. केवळ एवढेच नव्हे तर पत्नीचे निधन झाल्यास मुलांच्या पालनपोषणासाठी पुरुष कर्मचाऱ्यांनाही तेवढीच म्हणजे सहा महिन्यांची रजा मंजूर करून वेगळ्या अर्थाने समानताही जपण्याचे काम सरकारने केले आहे, त्याचे स्वागत.
दिलासादायक निर्णय
भारत हा महिलांसाठी सर्वाधिक असुरक्षित देश असल्याचा ठपका लंडनच्या ग्लोबल एक्स्पर्ट्स या आंतरराष्ट्रीय संस्थेने ठेवल्यानंतर काही दिवसांतच महाराष्ट्र सरकारने महिला कर्मचाऱ्यांचा प्रसूती रजेचा कालावधी दुपटीने वाढविला आहे. लंडनस्थित संस्थेच्या अहवालाचा या निर्णयाशी तसा सुतराम संबंध नसेलही; पण गेली अनेक वर्षे महिला कर्मचाऱ्यांची ही मागणी आकस्मिकपणे सरकारने मंजूर केल्याने हा बादरायण का होईना पण संबंध जोडला गेला. वास्तविक केंद्र सरकारी महिला कर्मचाऱ्यांना प्रसूती रजा ही दोन वर्षांची असते
Maharashtra Times 5 Jul 2018, 4:00 am