केंद्र सरकारने काश्मीरच्या मशिदी आपल्या ताब्यात घेतल्या असल्याचा मेसेज व्हॉट्सअपवर व्हायरल होत आहे. टाइम्स फॅक्ट चेकला ही छायाचित्रे सत्यपडताळणीसाठी ८५२७००१४३३ या क्रमांकावर पाठवण्यात आली. केंद्र सरकारने जम्मू-काश्मीरच्या नागरिकांना दिलेले विशेषाधिकार काढून घेतले त्यानंतर काही गैरसमज पसरवणाऱ्या बातम्या, छायाचित्रे व्हायरल होत आहेत.
सत्य काय?
विविध घटनांशी संबंधित छायाचित्रे चुकीच्या, भ्रामक दाव्यांसह शेअर केली जात आहेत.
कशी केली पडताळणी?
व्हॉट्सअॅपवरची ही छायाचित्रे गुगल रिव्हर्स इमेज सर्च वर पाहिली तेव्हा पुढील गोष्टी उजेडात आल्या -
पहिलं छायाचित्र
हा फोटो फेसबुक, टंबलर, इंस्टाग्रामसारख्या सोशल मीडिया व्यासपीठांवर आधीच शेअर केला गेला होता. सर्वात जुना फोटो १० डिसेंबर २०१८ चा होता. Furqan Butt नामक एका फेसबुक पेजने हे छायाचित्र आपलं प्रोफाइल पिक्चर ठेवलं होतं.
दुसरं छायाचित्र
हा फोटो The Statesman या वेबसाइटवर २९ जुलै २०१६ रोजी एका वृत्तासोबत लावण्यात आला होता. ‘4 Myanmar citizens arrested in Shamli’ या शिर्षकाखालील बातमीसोबत हे छायाचित्र होतं. शामली पोलिसांनी म्यानमार नागरिकांसह ७ जणांना अटक केली अशी फोटोओळही या फोटोसह होती.
हेच छायाचित्र शामली पोलिसांच्या अधिकृत टि्वटर हँडलवरही होते.
तिसरं छायाचित्र
हे छायाचित्र रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर ५ मार्च २०१६ रोजी गुजरात हेडलाइनद्वारे केलेल्या ट्विटच्या लिंकवर मिळाले. ट्विटमध्ये हे छायाचित्र वेगळ्या अँगलने आहे. राजकोटमध्ये पाच लोकांना शस्त्रास्त्रांसह अटक केली होती. त्यासंदर्भातलं हे ट्विट होतं.
राजकोट डिटेक्शन ऑफ क्राइम ब्रान्च आणि कुवाडावा रोड पोलिसांनी मिळून ही कारवाई केली होती. राजकोट-अहमदाबाद हायवेवर या बेकायदा शस्त्रास्त्रांच्या रॅकेटचा पर्दाफाश करण्यात आला होता.
गुजरातच्या मशिदीत हत्यारं मिळाल्याचा खोटा दावा करत हे छायाचित्र याआधीही शेअर झालं होतं. तेव्हाही या फोटोमागील सत्य टाइम्स फॅक्ट चेकने सांगितलं होतं.
या छायाचित्रांची सत्यता पडताळल्यावर हे लक्षात येतं की काश्मीरमधील मशिदी केंद्र सरकारने ताब्यात घेतल्याचं कोणतंही वृत्त नाही.
निष्कर्ष
टाइम्स फॅक्ट चेकला हे आढळलं की जुनी छायाचित्रे काश्मीरच्या मशिदींवर केंद्र सरकारने ताबा मिळवल्याच्या खोट्या दाव्यासह शेअर केली जात आहेत.
सत्य काय?
विविध घटनांशी संबंधित छायाचित्रे चुकीच्या, भ्रामक दाव्यांसह शेअर केली जात आहेत.
कशी केली पडताळणी?
व्हॉट्सअॅपवरची ही छायाचित्रे गुगल रिव्हर्स इमेज सर्च वर पाहिली तेव्हा पुढील गोष्टी उजेडात आल्या -
पहिलं छायाचित्र
हा फोटो फेसबुक, टंबलर, इंस्टाग्रामसारख्या सोशल मीडिया व्यासपीठांवर आधीच शेअर केला गेला होता. सर्वात जुना फोटो १० डिसेंबर २०१८ चा होता. Furqan Butt नामक एका फेसबुक पेजने हे छायाचित्र आपलं प्रोफाइल पिक्चर ठेवलं होतं.
दुसरं छायाचित्र
हा फोटो The Statesman या वेबसाइटवर २९ जुलै २०१६ रोजी एका वृत्तासोबत लावण्यात आला होता. ‘4 Myanmar citizens arrested in Shamli’ या शिर्षकाखालील बातमीसोबत हे छायाचित्र होतं. शामली पोलिसांनी म्यानमार नागरिकांसह ७ जणांना अटक केली अशी फोटोओळही या फोटोसह होती.
हेच छायाचित्र शामली पोलिसांच्या अधिकृत टि्वटर हँडलवरही होते.
तिसरं छायाचित्र
हे छायाचित्र रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर ५ मार्च २०१६ रोजी गुजरात हेडलाइनद्वारे केलेल्या ट्विटच्या लिंकवर मिळाले. ट्विटमध्ये हे छायाचित्र वेगळ्या अँगलने आहे. राजकोटमध्ये पाच लोकांना शस्त्रास्त्रांसह अटक केली होती. त्यासंदर्भातलं हे ट्विट होतं.
राजकोट डिटेक्शन ऑफ क्राइम ब्रान्च आणि कुवाडावा रोड पोलिसांनी मिळून ही कारवाई केली होती. राजकोट-अहमदाबाद हायवेवर या बेकायदा शस्त्रास्त्रांच्या रॅकेटचा पर्दाफाश करण्यात आला होता.
गुजरातच्या मशिदीत हत्यारं मिळाल्याचा खोटा दावा करत हे छायाचित्र याआधीही शेअर झालं होतं. तेव्हाही या फोटोमागील सत्य टाइम्स फॅक्ट चेकने सांगितलं होतं.
या छायाचित्रांची सत्यता पडताळल्यावर हे लक्षात येतं की काश्मीरमधील मशिदी केंद्र सरकारने ताब्यात घेतल्याचं कोणतंही वृत्त नाही.
निष्कर्ष
टाइम्स फॅक्ट चेकला हे आढळलं की जुनी छायाचित्रे काश्मीरच्या मशिदींवर केंद्र सरकारने ताबा मिळवल्याच्या खोट्या दाव्यासह शेअर केली जात आहेत.