covid vaccine : 'या' लसीचा एक डोस करोना संसर्ग रोखण्यात सक्षम, संसर्गाची साखळीही तुटेल'

नवी दिल्लीः करोनाच्या बहुतेक रुग्णांमध्ये व्हायरसचा संसर्ग हा म्यूकोसाच्या माध्यमातून शरीरात प्रवेश करतो. म्यूकोसल मेमब्रेनमध्ये असलेल्या पेशींमध्ये संसर्ग पसरवतो. पण आपण नाकाच्या माध्यमातून लस दिली ( nasal vaccines ) तर ती अतिशय प्रभावी ठरू शकते. यामुळे जगभरात नेजल म्हणजेच नाकाद्वारे दिल्या जाणाऱ्या लसीच्या पर्यायावर विचार सुरू आहे.

नेजल लस यशस्वी ठरली तर ती करोनाच्या लढाईत एक 'गेम चेंजर' ठरेल. कारण ही लस आपण स्वतः घेऊ शकतो, असं निती आयोगाचे सदस्य ( आरोग्य ) डॉ. व्ही. के. पॉल यांनी सांगितलं.

इंजेक्शनद्वारे दिल्या जाणाऱ्या लसीने फुप्फुसाच्या फक्त खालील भागाचे संरक्षण होते. पण फुप्फुसाचा वरचा भाग आणि नाकाची सुरक्षा होत नाही. यामुळे आपण नेजल लसीचा एक डोसही संसर्गाची साखळी तोडू शकतो. यासाठी फक्त लसीचे फक्त चार थेंब पुरेसे आहेत. ही लस पोलिओ लसी प्रमाणेच नाकाच्या एकेका पुडीत दोन-दोन थेंब घ्यावे लागतील, असं भारत बायोटेकचे संचालक कृष्णा एल्ला यांनी सांगितलं.

नेजल लसीचे फायदे

- इंजेक्शनद्वारे लस घेण्याची गरज पडणार नाही

- नाकाच्या आतील भागात प्रतिकारशक्ती तयार झाल्याने श्वासद्वारे संसर्गाचा धोका कमी होतो.

- इंजेक्शनद्वारे लस देण्याची गरज पडणार नसल्याने आरोग्य कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्याची गरज राहणार नाही

- लसीचे उत्पादन सोपे असेल आणि लसीचे डोस वाया जाण्याची शक्यता कमी असेल

- तसंच ही लस आपल्याला कुठेही घेऊन जाता येईल आणि स्टोरेजची समस्या कमी होईल

नेजल लस इंजेक्शनवाल्या लसीपेक्षा वेगळी कशी?

लस घेण्याच वेगवेगळे प्रकार असतात. काही लस इंजेक्शनद्वारे दिल्या जातात. काही तोंडाद्वारे दिल्या जातात. म्हणजेच पोलिओ आणि रोटावायरस या लस. इंजेक्शनद्वारे लस आपल्या शरीरात दिली जाते. तर नेजल लस ही तोंडाद्वारे किंवा इंजेक्शनद्वारे नाही तर नाकाद्वारे दिली जाते. याद्वारे म्यूकोसल मेम्ब्रेनमध्ये असलेला व्हायरस नष्ट करता येऊ शकतो. पण इंजेक्शनद्वारे दिल्या जाणाऱ्या लसीने म्यूकोसामध्ये प्रतिकारशक्ती निर्माण करण्यात यश येत नाही. शरीराच्या इतर भागातील प्रतिकारशक्तीवर आधारीत आहे.

coronavirus : चांगली बातमी! देशात करोनाच्या दुसऱ्या लाटेचा पीक येऊन गेला, पण...

आतापर्यंत १७५ जणांना दिली गेली नेजल लस

हैदराबादमधील भारत बायोटेक कंपनीला एप्रिलमध्येच इंट्रानेजल लस BBV154 पहिल्या टप्प्याच्या चाचणीसाठी मंजुरी मिळाली होती. ड्रग कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडियाच्या तज्ज्ञ समितीद्वारे ही मंजुरी देण्यात आली. क्लिनिकल चाचण्यातील नोंदणीनुसार १७५ जणांना आतापर्यंत नेजल लस दिली गेली आहे. त्यांना तीन गटात विभागण्यात आलं आहे. पहिल्या आणि दुसऱ्या गटात ७० व्हॉलेंटियर्स आहेत. तिसऱ्या गटात ३५ व्हॉलेंटियर्स आहेत. पहिल्या गटाला एक डोस असलेली लस दिली जाईल. आणि प्लेसिबो २८ व्या दिवशी. दुसऱ्या गटाला दोन डोस पहिल्या दिवशी आणि २८ व्या दिवशी इंट्रानेजल लस दिली जाईल. तिसऱ्या गटाला पहिल्या दिवशी आणि २८ व्या दिवशी प्लेसिबो देण्यात येईल यानंतर इंट्रानेजल लस दिली जाईल.

covid 19 india : डियर प्रायमिनिस्टर! PM मोदींना काँग्रेससह १२ विरोधी पक्षांनी लिहिले संयुक्त पत्र