चेतन कुमार । बेंगळुरु
अवयव प्रत्यारोपण शस्त्रक्रियेवेळी रुग्णालयात वेळेत अवयव पोहोचणे आवश्यक असते. अवयव जितक्या दूर अंतरावरून आणायचा असेल तितकी जोखीम अधिक असते. हृदय, किडणी यांसारख्या अवयवांचे वहन जलद वेगाने व्हावे यासाठी ड्रोनचा वापर कशा पद्धतीने करता येईल हे शोधण्यासाठी बेंगळुरू येथे शास्त्रज्ञ अभ्यास करत आहेत. जर प्रयोग यशस्वी झाला तर ड्रोनचा वापर अवयव वाहून नेण्यासाठी करणारे बेंगळुरू हे देशातील पहिले शहर बनेल.
अनमॅन्ड एरिअल वेइकल(UAVs) म्हणजेच ड्रोनच्या मदतीने अवयवांचे वहन केल्यास रुग्णाला वेळेत मदत मिळू शकते. अन्य अवयवांपेक्षा हृदय लवकर निकामी होतं. त्यामुळे आमचं मुख्य लक्ष्य हे हृदय प्रत्यारोपण आहे, असे फायटर लाइट कॉम्बेट एअरक्राफ्टचे(LCA) जनक कोटा हरिनारायण यांनी सांगितले. ड्रोनच्या मदतीने अवयव वहनाचे काम सुरू झाले, तर अवयव प्रत्यारोपणासाठी होणारा खर्च ५० टक्क्यांहून कमी होण्याची शक्यता असल्याचेही ते म्हणाले.
अवयवदात्याच्या शरीरातून बाहेर काढल्यानंतर किडणी २४ तास, तर यकृत १२-१५ तास सुरक्षित राहते. मात्र हृदय केवळ १० तास सुरक्षित राहते. सध्या ग्रीन कॉरिडोअर तयार करून अवयव रुग्णालयापर्यंत पोहोचवले जातात.
नॅशनल डिझाइन अँड रीसर्च फोरम(NDRF) मधील वैज्ञानिक के रामाचंद्रा आणि अमेरिकेत राहणारे काही अन्य वैज्ञानिक नॅशनल प्रोग्राम फॉर माइक्रो एअर वेइकल्सवर(NP-Micav) काम करत आहेत. डॉक्टर आणि इंजिनिअरकडून तपशील मिळाल्यानंतर प्रकल्पाचा पहिला टप्पा पूर्ण होईल. तसेच आम्ही उद्दिष्टाच्या जवळ पोहोचू, असे कोटा यांनी सांगितले.
अवयव प्रत्यारोपण शस्त्रक्रियेवेळी रुग्णालयात वेळेत अवयव पोहोचणे आवश्यक असते. अवयव जितक्या दूर अंतरावरून आणायचा असेल तितकी जोखीम अधिक असते. हृदय, किडणी यांसारख्या अवयवांचे वहन जलद वेगाने व्हावे यासाठी ड्रोनचा वापर कशा पद्धतीने करता येईल हे शोधण्यासाठी बेंगळुरू येथे शास्त्रज्ञ अभ्यास करत आहेत. जर प्रयोग यशस्वी झाला तर ड्रोनचा वापर अवयव वाहून नेण्यासाठी करणारे बेंगळुरू हे देशातील पहिले शहर बनेल.
अनमॅन्ड एरिअल वेइकल(UAVs) म्हणजेच ड्रोनच्या मदतीने अवयवांचे वहन केल्यास रुग्णाला वेळेत मदत मिळू शकते. अन्य अवयवांपेक्षा हृदय लवकर निकामी होतं. त्यामुळे आमचं मुख्य लक्ष्य हे हृदय प्रत्यारोपण आहे, असे फायटर लाइट कॉम्बेट एअरक्राफ्टचे(LCA) जनक कोटा हरिनारायण यांनी सांगितले. ड्रोनच्या मदतीने अवयव वहनाचे काम सुरू झाले, तर अवयव प्रत्यारोपणासाठी होणारा खर्च ५० टक्क्यांहून कमी होण्याची शक्यता असल्याचेही ते म्हणाले.
अवयवदात्याच्या शरीरातून बाहेर काढल्यानंतर किडणी २४ तास, तर यकृत १२-१५ तास सुरक्षित राहते. मात्र हृदय केवळ १० तास सुरक्षित राहते. सध्या ग्रीन कॉरिडोअर तयार करून अवयव रुग्णालयापर्यंत पोहोचवले जातात.
नॅशनल डिझाइन अँड रीसर्च फोरम(NDRF) मधील वैज्ञानिक के रामाचंद्रा आणि अमेरिकेत राहणारे काही अन्य वैज्ञानिक नॅशनल प्रोग्राम फॉर माइक्रो एअर वेइकल्सवर(NP-Micav) काम करत आहेत. डॉक्टर आणि इंजिनिअरकडून तपशील मिळाल्यानंतर प्रकल्पाचा पहिला टप्पा पूर्ण होईल. तसेच आम्ही उद्दिष्टाच्या जवळ पोहोचू, असे कोटा यांनी सांगितले.