गोरखपूर घरात एकटेच कमावते असलेल्या वडिलांना अर्धांगवायूचा झटका आल्यानंतर गावातील केशकर्तनालय बंद पडून उपासमारीची वेळ आलेल्या एका कुटुंबातील दोन अल्पवयीन मुलींनी लोक काय म्हणतील याचा विचार न करता मुलांचे रुप धारण करून वडिलांचा व्यावसाय सुरू ठेवण्याचं धाडस दाखवलं. ज्योती (१७) आणि नेहा (१५) अशी या दोन मुलींची नावं असून त्या उत्तर प्रदेशातील कुशीनगर जिल्ह्यातील बनवारी टोला गावच्या रहिवासी आहेत. केशकर्तनालयात काम करण्यासाठी ज्योतीनं दीपक आणि नेहानं राजू हे नाव धारण केलंय. केस कापणे, दाढी करणे तसेच मसाज करून घेत आलेल्या गावातील ग्राहकांना या मुली आहेत हे त्या दोघी मोठ्या होईपर्यंत समजलंच नव्हतं, इतक्या बेमालुमपणे त्यांनी मुलांच्या वेशात वावर केला. गेल्या पाच वर्षांपासून त्या हा व्यावसाय चालवताहेत.
पाच वर्षांपूर्वी ज्योती आणि नेहाचे वडील ध्रुव नारायण यांना अर्धांगवायूचा झटका आला. घरात कमावतं दुसरं कुणीच नसल्यानं त्यांच्या कुटुंबावर उपासमारीची पाळी आली. आता त्यांच्यापुढे हे दुकान चालवण्याशिवाय कोणताही पर्याय नव्हता. लोक काय म्हणतील याची पर्वा न करता दोघींनी मुलांसारखे कपडे घालायला सुरुवात केली. मुलांसारखे स्वत:चे केस कापले. त्या मुलांसारखंच बोलूही लागल्या आणि धाडसानं त्यांनी दुकानात काम करणं सुरू केलं. मात्र, जसजशा त्या मोठ्या होऊ लागल्या. तसतसं त्या मुली नाहीत हे लपवणं त्यांच्यासाठी कठीण होऊ लागलं. मात्र, आता काही झालं तरी मागं हटायचं नाही असा पण करत दोघींनी हिमतीनं दुकान सुरूच ठेवलं.
'आम्ही पाच वर्षांपूर्वी या कामाला सुरुवात केली. आमच्या वडिलांना अर्धांगवायूचा झटका आल्यानंतर आमचं उत्पन्नच थांबलं. या आजारातून आमचे वडील बरे होत नाहीत हेही आमच्या लक्षात येऊ लागलं. आमच्याकडील सर्व पैसे संपले. आमच्यावर उपाशी राहण्याची पाळी येऊ लागली. एके दिवशी आम्ही आमच्या वडिलांना आमच्या केशकर्तनालयात नेलं, दुकान उघडलं आणि ग्राहकांची वाट पाहिली. ग्राहक येत गेले आणि मग आम्ही मागे वळून पाहिलं नाही', अशा शब्दात नेहानं आपली यशोगाथा ऐकवली.
हे काम सुरु केल्यानंतर ज्योती आणि नेहाला मोठी काळजी घ्यावी लागली. ज्योती सांगते, 'पहिल्यांदा आम्ही दोघींनी केस कापले आणि नावं बदलली. काही काळ हे चाललं, मात्र जशा आम्ही मोठ्या होऊ लागलो, तसे आम्ही मुली आहोत हे लोकांच्या लक्षात यायला लागलं. त्यानंतर लोक आम्हाला काहीबाही बोलत असत. पुरुषांचे केस कापण्यापेक्षा तुम्ही जीव दिलेला बरा असंही लोक आम्हाला ऐकवत असत.'
या दोन जिगरबाज बहिणींनी केवळ वडिलांचा व्यावसायच चालवला असं नाही, तर हे दुकान सांभाळून त्यांनी आपलं शिक्षणही सुरूच ठेवलं होतं. मात्र, त्यांची आर्थिक स्थिती अधिकट बिकट बनल्यानं ज्योतीला इयत्ता १२वीतून तर, नेहाला इयत्ता १०वीतून शाळा सोडावी लागली.
आता त्यांचं केशकर्तनालय चांगलं चाललंय. मात्र ज्योती आणि नेहाचं ब्युटी पार्लर सुरू करण्याचं स्वप्न आहे. सध्या त्या दोघी दिवसाला ४०० ते ५०० रुपयांची कमाई करतात.
पाच वर्षांपूर्वी ज्योती आणि नेहाचे वडील ध्रुव नारायण यांना अर्धांगवायूचा झटका आला. घरात कमावतं दुसरं कुणीच नसल्यानं त्यांच्या कुटुंबावर उपासमारीची पाळी आली. आता त्यांच्यापुढे हे दुकान चालवण्याशिवाय कोणताही पर्याय नव्हता. लोक काय म्हणतील याची पर्वा न करता दोघींनी मुलांसारखे कपडे घालायला सुरुवात केली. मुलांसारखे स्वत:चे केस कापले. त्या मुलांसारखंच बोलूही लागल्या आणि धाडसानं त्यांनी दुकानात काम करणं सुरू केलं. मात्र, जसजशा त्या मोठ्या होऊ लागल्या. तसतसं त्या मुली नाहीत हे लपवणं त्यांच्यासाठी कठीण होऊ लागलं. मात्र, आता काही झालं तरी मागं हटायचं नाही असा पण करत दोघींनी हिमतीनं दुकान सुरूच ठेवलं.
'आम्ही पाच वर्षांपूर्वी या कामाला सुरुवात केली. आमच्या वडिलांना अर्धांगवायूचा झटका आल्यानंतर आमचं उत्पन्नच थांबलं. या आजारातून आमचे वडील बरे होत नाहीत हेही आमच्या लक्षात येऊ लागलं. आमच्याकडील सर्व पैसे संपले. आमच्यावर उपाशी राहण्याची पाळी येऊ लागली. एके दिवशी आम्ही आमच्या वडिलांना आमच्या केशकर्तनालयात नेलं, दुकान उघडलं आणि ग्राहकांची वाट पाहिली. ग्राहक येत गेले आणि मग आम्ही मागे वळून पाहिलं नाही', अशा शब्दात नेहानं आपली यशोगाथा ऐकवली.
हे काम सुरु केल्यानंतर ज्योती आणि नेहाला मोठी काळजी घ्यावी लागली. ज्योती सांगते, 'पहिल्यांदा आम्ही दोघींनी केस कापले आणि नावं बदलली. काही काळ हे चाललं, मात्र जशा आम्ही मोठ्या होऊ लागलो, तसे आम्ही मुली आहोत हे लोकांच्या लक्षात यायला लागलं. त्यानंतर लोक आम्हाला काहीबाही बोलत असत. पुरुषांचे केस कापण्यापेक्षा तुम्ही जीव दिलेला बरा असंही लोक आम्हाला ऐकवत असत.'
या दोन जिगरबाज बहिणींनी केवळ वडिलांचा व्यावसायच चालवला असं नाही, तर हे दुकान सांभाळून त्यांनी आपलं शिक्षणही सुरूच ठेवलं होतं. मात्र, त्यांची आर्थिक स्थिती अधिकट बिकट बनल्यानं ज्योतीला इयत्ता १२वीतून तर, नेहाला इयत्ता १०वीतून शाळा सोडावी लागली.
आता त्यांचं केशकर्तनालय चांगलं चाललंय. मात्र ज्योती आणि नेहाचं ब्युटी पार्लर सुरू करण्याचं स्वप्न आहे. सध्या त्या दोघी दिवसाला ४०० ते ५०० रुपयांची कमाई करतात.