सौर अभ्यासासाठी ‘नासा’चे ‘पार्कर’ झेपावले
वृत्तसंस्था, वॉशिंग्टन
सूर्याला ‘स्पर्श’ करण्यासाठी आखल्या गेलेल्या जगातील पहिल्या अंतराळ मोहिमेतील यान ‘पार्कर सोलर प्रोब’ रविवारी ‘नासा’ने यशस्वीपणे प्रक्षेपित केले. हे यान सुमारे सात वर्षे अवकाशात राहणार असून सूर्याच्या बाह्य वातावरणाचा अभ्यास करून काही रहस्ये उलगडण्याचा प्रयत्न करणार आहे.
हे यान शनिवारी ११ ऑगस्ट रोजी प्रक्षेपित केले जाणार होते. मात्र, काही कारणांमुळे प्रक्षेपण पुढे ढकलण्यात आले. अखेर रविवारी केप कॅनव्हेरल येथील तळावरून स्थानिक वेळेनुसार पहाटे ३.३१ वाजता हे यान ऐतिहासिक मोहीमेसाठी वातावरणात झेपावले. ९१ वर्षीय शास्त्रज्ञ युगेन पार्कर यांच्या नावावरून या यानाचे नामकरण करण्यात आले आहे.
सूर्याभोवतीच्या वातावरणाचे रहस्य उलगडण्यासाठी ही मोहीम आखण्यात आली आहे. सूर्याच्या पृष्ठभागापेक्षा त्याच्या वातावरणाचे तापमान ३०० पटींनी अधिक असते. त्याचे कारण शोधून काढणे; तसेच सौर कण आणि सौरवादळांची निर्मिती कशी होते, याचा अभ्यास करण्याचा या मोहीमेचा हेतू आहे.
यानाची वैशिष्ट्ये
- या यानाचा आकार छोट्या कारएवढा असून मोहिमेसाठी सुमारे दीड अब्ज अमेरिकन डॉलर खर्च करण्यात आला आहे.
- या मोहिमेमध्ये सूर्याच्या प्रखर तापमानाचे सर्वांत मोठे आव्हान होते. त्यामुळेच आजपर्यंत कोणतेही यान सूर्याच्या इतक्या जवळ पोहोचू शकलेले नाही. वाढत्या तापमानापासून वाचण्यासाठी या यानाला आधुनिक थर्मल प्रोटेक्शन सिस्टीम बसविली आहे.
- शुक्राच्या गुरुत्वाकर्षणाचा वापर करून यानाचा वेग वाढविण्यात येणार असून तो ताशी तब्बल सात लाख किलोमीटरपर्यंत पोहोचेल. कुठल्याही यानाने गाठलेला हा आतापर्यंतचा सर्वाधिक वेग असेल. साधारण सात वर्षांनी हे यान सूर्याच्या वातावरणाला स्पर्श करेल.
- सूर्यापासून सुमारे ६१ लाख किलोमीटर अंतरावरून सूर्याचे निरीक्षण केले जाईल. याआधी गेलेल्या इतर कोणत्याही यानापेक्षा हे अंतर सूर्यापासून सात पट अधिक जवळ आहे. हे यान २४ वेळा सूर्याला फेऱ्या मारणार आहे.
वृत्तसंस्था, वॉशिंग्टन
सूर्याला ‘स्पर्श’ करण्यासाठी आखल्या गेलेल्या जगातील पहिल्या अंतराळ मोहिमेतील यान ‘पार्कर सोलर प्रोब’ रविवारी ‘नासा’ने यशस्वीपणे प्रक्षेपित केले. हे यान सुमारे सात वर्षे अवकाशात राहणार असून सूर्याच्या बाह्य वातावरणाचा अभ्यास करून काही रहस्ये उलगडण्याचा प्रयत्न करणार आहे.
हे यान शनिवारी ११ ऑगस्ट रोजी प्रक्षेपित केले जाणार होते. मात्र, काही कारणांमुळे प्रक्षेपण पुढे ढकलण्यात आले. अखेर रविवारी केप कॅनव्हेरल येथील तळावरून स्थानिक वेळेनुसार पहाटे ३.३१ वाजता हे यान ऐतिहासिक मोहीमेसाठी वातावरणात झेपावले. ९१ वर्षीय शास्त्रज्ञ युगेन पार्कर यांच्या नावावरून या यानाचे नामकरण करण्यात आले आहे.
सूर्याभोवतीच्या वातावरणाचे रहस्य उलगडण्यासाठी ही मोहीम आखण्यात आली आहे. सूर्याच्या पृष्ठभागापेक्षा त्याच्या वातावरणाचे तापमान ३०० पटींनी अधिक असते. त्याचे कारण शोधून काढणे; तसेच सौर कण आणि सौरवादळांची निर्मिती कशी होते, याचा अभ्यास करण्याचा या मोहीमेचा हेतू आहे.
यानाची वैशिष्ट्ये
- या यानाचा आकार छोट्या कारएवढा असून मोहिमेसाठी सुमारे दीड अब्ज अमेरिकन डॉलर खर्च करण्यात आला आहे.
- या मोहिमेमध्ये सूर्याच्या प्रखर तापमानाचे सर्वांत मोठे आव्हान होते. त्यामुळेच आजपर्यंत कोणतेही यान सूर्याच्या इतक्या जवळ पोहोचू शकलेले नाही. वाढत्या तापमानापासून वाचण्यासाठी या यानाला आधुनिक थर्मल प्रोटेक्शन सिस्टीम बसविली आहे.
- शुक्राच्या गुरुत्वाकर्षणाचा वापर करून यानाचा वेग वाढविण्यात येणार असून तो ताशी तब्बल सात लाख किलोमीटरपर्यंत पोहोचेल. कुठल्याही यानाने गाठलेला हा आतापर्यंतचा सर्वाधिक वेग असेल. साधारण सात वर्षांनी हे यान सूर्याच्या वातावरणाला स्पर्श करेल.
- सूर्यापासून सुमारे ६१ लाख किलोमीटर अंतरावरून सूर्याचे निरीक्षण केले जाईल. याआधी गेलेल्या इतर कोणत्याही यानापेक्षा हे अंतर सूर्यापासून सात पट अधिक जवळ आहे. हे यान २४ वेळा सूर्याला फेऱ्या मारणार आहे.