नवी दिल्ली : यंदाचा शांततेचा नोबेल (Nobel Peace Prize) बेलारुसचे मानवाधिकार अधिवक्ता एलेस बिलियात्स्की (Ales Bialiatski), रशियन मानवाधिकार संघटना स्मारक आणि युक्रेनियन मानवाधिकार संघटन नागरी स्वातंत्र्य केंद्र यांना संयुक्तपणे प्रदान करण्यात आला आहे. "शांतता पुरस्कार विजेते त्यांच्या देशांतील नागरी समाजाचे प्रतिनिधित्व करतात. त्यांनी अनेक वर्षांपासून सत्तेवर टीका करण्याच्या आणि नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांचे संरक्षण करण्याच्या अधिकाराचा प्रचार केला आहे" असे ओस्लोस्थित नॉर्वेजियन नोबेल समितीने शुक्रवारी एका निवेदनात म्हटले आहे.
"त्यांनी युद्धगुन्हे, मानवी हक्कांचे उल्लंघन आणि सत्तेचा दुरुपयोग दस्तऐवजीकरण करण्याचा उत्कृष्ट प्रयत्न केला आहे. ते शांतता आणि लोकशाहीसाठी नागरी समाजाचे महत्त्व प्रदर्शित करतात," असेही निवेदनात पुढे म्हटले आहे.
नोबेल पारितोषिकांच्या घोषणांचा आठवडा सोमवारी सुरू झाला. स्वीडिश शास्त्रज्ञ स्वंते पाबो यांना निएंडरथल डीएनएचे रहस्य उघड केल्याबद्दल वैद्यकीय क्षेत्रातील नोबेल प्राप्त झाला. या शोधाने आपल्या रोगप्रतिकारक प्रणालीमध्ये उल्लेखनीय अंतर्दृष्टी प्रदान केली.
हेही वाचा : ऑस्ट्रेलियात भारतीय विद्यार्थिनींना प्रतिष्ठेचा पुरस्कार; दिव्यांगना आणि रितिका यांचे यश
भौतिकशास्त्रात मंगळवारी तीन शास्त्रज्ञांनी संयुक्तपणे पारितोषिक जिंकले. फ्रेंच शास्त्रज्ञ अॅलेन अॅस्पेक्ट, अमेरिकन जॉन एफ. क्लॉजर आणि ऑस्ट्रियन अँटोन झेलिंगर यांनी दाखवून दिले होते की लहान कण विभक्त झाल्यावरही एकमेकांशी संबंध टिकवून ठेवू शकतात, ही घटना क्वांटम एन्टँगलमेंट म्हणून ओळखली जाते, जी विशिष्ट संगणनासाठी आणि माहिती एन्क्रिप्ट करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.
हेही वाचा : नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी प्रतिक सिन्हा, मोहम्मद झुबेर आघाडीवर, फॅक्ट चेकिंगच्या कामाचा गौरव
"त्यांनी युद्धगुन्हे, मानवी हक्कांचे उल्लंघन आणि सत्तेचा दुरुपयोग दस्तऐवजीकरण करण्याचा उत्कृष्ट प्रयत्न केला आहे. ते शांतता आणि लोकशाहीसाठी नागरी समाजाचे महत्त्व प्रदर्शित करतात," असेही निवेदनात पुढे म्हटले आहे.
नोबेल पारितोषिकांच्या घोषणांचा आठवडा सोमवारी सुरू झाला. स्वीडिश शास्त्रज्ञ स्वंते पाबो यांना निएंडरथल डीएनएचे रहस्य उघड केल्याबद्दल वैद्यकीय क्षेत्रातील नोबेल प्राप्त झाला. या शोधाने आपल्या रोगप्रतिकारक प्रणालीमध्ये उल्लेखनीय अंतर्दृष्टी प्रदान केली.
हेही वाचा : ऑस्ट्रेलियात भारतीय विद्यार्थिनींना प्रतिष्ठेचा पुरस्कार; दिव्यांगना आणि रितिका यांचे यश
भौतिकशास्त्रात मंगळवारी तीन शास्त्रज्ञांनी संयुक्तपणे पारितोषिक जिंकले. फ्रेंच शास्त्रज्ञ अॅलेन अॅस्पेक्ट, अमेरिकन जॉन एफ. क्लॉजर आणि ऑस्ट्रियन अँटोन झेलिंगर यांनी दाखवून दिले होते की लहान कण विभक्त झाल्यावरही एकमेकांशी संबंध टिकवून ठेवू शकतात, ही घटना क्वांटम एन्टँगलमेंट म्हणून ओळखली जाते, जी विशिष्ट संगणनासाठी आणि माहिती एन्क्रिप्ट करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.
हेही वाचा : नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी प्रतिक सिन्हा, मोहम्मद झुबेर आघाडीवर, फॅक्ट चेकिंगच्या कामाचा गौरव