चिंतन करा मन लावून

आपण सतत टीव्ही, कम्प्युटर आणि आपला जिवाभावाचा फोन यांच्यात मग्न असतो. त्यामुळे बऱ्याचदा आपण स्वतःच्या अंतर्मनाचा आवाज ऐकू शकत नाही किंवा स्वतःशी संवाद साधत नाही. त्यामुळे असा वेळ काढणं हे आनंदी जगण्यासाठी दिवसेंदिवस अधिक महत्त्वाचं होतंय. अवतीभवतीच्या क्षोभदायक जगातून स्वतःला बाहेर काढणं आणि अंतर्मनातील शांततेशी स्वतःला जोडून घेणं ही काळाची गरज आहे.

शांतता अनुभवा

आपले हात मांडीवर किंवा बाजूला ठेवून शांत बसा. डोळे बंद करा. हळूहळू हलका व सहज श्वास घ्यायला सुरुवात करा. तुमचं संपूर्ण लक्ष श्वासांवर केंद्रित करा. जोरात श्वास घेऊ नका. सर्वसाधारणपणे जसा श्वास घेता तसाच घ्या. हा व्यायाम २ ते ५ मिनिटे करा. डोळे बंद करून तुमच्या नैसर्गिक श्वासनावर लक्ष केंद्रित करा. या व्यायामामुळे काय झालं ? तर तुमचं मन शांततेच्या खोल स्थितीत जाण्यास सज्ज झालं. चिंतनाच्या सरावामुळे जो अमर्याद परमानंद मिळतो, त्याचा एक अंदाज या व्यायामामुळे येतो. जसजसे तुम्ही नियमित ध्यानधारणा करता तसतसा तुमच्यातील उत्साह, जीवनशक्ती, प्रसन्नता आणि शांतता पुनरुज्जीवित होते.

चिंतनाचे आतील जग विरुद्ध बाह्य सृष्टी:

जेव्हा तुम्ही तुमचे संपूर्ण लक्ष अंतर्मनावर केंद्रित करता तेव्हा तुम्हाला अध्यात्मक जागृतीचं आकलन होतं. (सत् - तत् - ओम)

सत् - सत्य / परमानंद / निखालस, संपूर्ण

तत् - वैश्विक सुबोधता

ओम - ऐहिक कंपन

ओम - ऐहिक कंपन

ओम किंवा अं हा गाढ ध्वनी आहे आणि सर्व ध्वनींचे मूळ आहे.

ध्यानधारणेसाठी सूचक सराव

१. लोकरी ब्लँकेट किंवा रेश्मी कापडावर पद्मासनाच्या स्थितीत उत्तर किंवा पूर्वेला तोंड करून बसा. बसण्याची स्थिती साधी मांडी घातलेलीही चालेल किंवा सरळ खुर्चीचाही वापर करता येईल. (ब्लँकेट किंवा रेशमी कापड पृथ्वीच्या चुंबकीय प्रवाहांविरुद्ध पृथक्करणाचं काम करतं जे मनाला भौतिक गोष्टींशी जखडून ठेवण्यास मदत करतं)

२. डोळे बंद करा आणि मन शांत ठेवा. पाठीचा कणा सरळ, छाती फुलवून व पोट आत अशा स्थितीत बसा. दीर्घ श्वास घ्या व सोडा. हे तीन वेळा करा.

३. मनात कोणतेही इतर विचार न आणता आतली शांतता अनुभवा.

४. तुमचा ध्यानधारणेचा सराव सुरू करा.

५. ध्यानधारणा पूर्ण झाल्यानंतर अंतर्मनाच्या स्वास्थ्य आणि बळकटीसाठी प्रार्थना म्हणा किंवा सकारात्मक विचारांचा प्रवाह वाढवण्यासाठी स्वतःला पुनःपुन्हा होकारार्थी सूचना द्या.

ध्यानधारणेची खोली किंवा कोपरा कसा असावा?

ध्यानधारणेसाठी स्वतःची खोली किंवा कोपरा असणं महत्त्वाचं आहे, कारण त्या वेळात ती जागा अध्यात्मक कंपनं निर्माण करत असते. ध्यानधारणेच्या जागी अध्यात्मक चित्र किंवा पुढीलपैकी एक किंवा सर्व गोष्टींचा समावेश असावा:

उदबत्ती (घटक-वायू)

मेणबत्ती/ तेल किंवा तुपाचा दिवा (घटक-अग्नी)

पाणी (घटक- जल)

फुलं (घटक-आकाश)

घंटा (घटक-ध्वनी)

देवतेची मूर्ती (पूजेसाठी)

अध्यात्मक पुस्तकं (चैतन्य, प्रोत्साहनासाठी)

जपमाळा (प्रामुख्याने रुद्राक्ष, स्फटीक मणी किंवा तुळशीपासून बनवल्या जातात)

शब्दांकन- पूजा जाधव