केतकी मोडक, विद्यावर्धिनीज कॉलेज
'तुझे मेसेज कळतंच नाहीत', 'काय गं तुमची ही शॉर्टफॉर्म्सची भाषा', असे डायलॉग्स आई-बाबा किंवा वयस्कर मंडळी असलेल्या फॅमिली ग्रुपमध्ये ऐकायला मिळतात. याचं कारण म्हणजे सोशल मीडियावर वापरले जाणारे 'शॉर्ट फॉर्म्स'. सोशल मीडिया आलं आणि प्रत्येकाच्याच आयुष्यात एक 'टर्निंग पॉइंट' आला. टायपिंग फास्टम फास्ट करण्यासाठी प्रत्येकजण शॉर्ट अँड स्वीट या फॉर्म्युलाचा वापर करू लागला. म्हणजेच शॉर्टकटचा वापर करू लागला.
अगदी टीवायपासून (Ty) ते बीटीडब्लू (btw) पर्यंत सर्व शॉर्टफॉर्म्स तरूणाईला जवळचे वाटू लागले. सुरुवातीला शॉर्टफॉर्म वापरल्यामुळे गडबड होत असे किंवा काही शॉर्टफॉर्म्स समजायला देखील कठीण जात असत, पण त्याच्याशी तरुणांनी जुळवून घेतलं. आता आई-बाबांची पिढीही तरुणांची ही हट के भाषा समजून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
शॉर्टफॉर्म्समुळे टायपिंग सोयीस्कर झालं असलं तरीही ग्रामर नाझी म्हणजेच व्याकरणाच्या बाबतीत काटेकोर असणाऱ्या नमुन्यांना सुरुवातीला हे पचवणं थोडं कठीण गेलं. शॉर्टफॉर्म्स म्हणून अनेकजण एखादा शब्द अर्धाच टाइप करतात. ग्रामर नाझींनी 'यार स्पेलिंग बरोबर लिही' असं सांगितलं तरीही ग्रुपमधील कोणीही त्यांचं न ऐकता 'मै बस रुकना नहीं चाहता' या आविर्भावात शब्द चुकीच्या पद्धतीनं टाइप करताना दिसतात. त्यामुळे शेवटी ग्रामर नाझींना वीट येऊन किती शब्द सुधारु अशी कंटाळवाणी फिलिंग येते. ग्रुपमधील कमीतकमी एखादा नमुना तरी 'नाही' लिहिताना शॉर्टफॉर्म मारत 'nahi'च्या ऐवजी 'ny' असं लिहितो आणि त्यावर ग्रुपमधील कोणीतरी 'भावा 'नाय' नाही रे, 'नाही' म्हणावं' असं सांगून थकून जातो.
ग्रुपमधील कोणी तरी भलताच शॉर्टफॉर्म टाकल्यावर पांचट महाभागांची विनोदबुद्धी जागी होते. एखाद्याने थँक यूच्या ऐवजी 'टीवाय' म्हटल्यावर 'याचा अर्थ थर्ड इयर आहे का?' असं म्हणत शॉर्टफॉर्म टाकणाऱ्याची खेचली जाते. तसंच एखाद्याने ओके ऐवजी 'के' म्हटल्यावर पांचट जोक्स मारणारा भाऊ 'एल एम एन ओ पी' असं म्हणत बाराखडी पूर्ण करतो किंवा एखादा विज्ञानवेडा असेल तर 'तुला पोटॅशिअम म्हणायचं आहे का?' असं म्हणतो. अशा वेळी भलतेच शॉर्टफॉर्म टाकणाऱ्याला पुढे टाइप करायला काही शब्दच सुचत नाहीत. त्यामुळे शॉर्टफॉर्म्स ना लागलेला पीजेसचा तडका 'बहुत हार्ड' ठरतो! सर्रास वापरण्यात येणाऱ्या शॉर्टफॉर्म्सनी तर सोशल मीडियावर अधिराज्य गाजवलं आहे. 'भाय आजच्या पार्टीचा खर्च टीटीएमएम', अर्थात तुझा तू माझा मी तर 'अभ्यास करतोय, डीएनडी' म्हणजेच 'डू नॉट डिस्टर्ब' असे शॉर्टफॉर्म्स तरुण नेहमीच वापरताना दिसून येतात.
जरा बच के!
शॉर्टफॉर्मची सवय लागल्यामुळे काही महाभाग परीक्षेतसुद्धा ते वापरताना दिसतात. त्यामुळे परीक्षेला जाताना 'दोस्तांनो, शॉर्टफॉर्म्स नका रे लिहू' असे संवाद प्रत्येक ग्रुपमध्ये ऐकायला मिळतात. काही वेळा प्रोफेसर्सना शंका विचारताना किंवा प्रोफेसर्सना मेसेज करताना देखील शॉर्टफॉर्म्स वापरले जाणार नाहीत ना याची विशेष काळजी घेतली जाते. एखाद्या ग्रुपमध्ये शिक्षक असतील, तर त्या ग्रुपमध्येही शॉर्टफॉर्म्सचं प्रमाण काहीसं कमी दिसून येतं.
गोंधळच गोंधळ
तरुणांना सोपं वाटणाऱ्या शॉर्टफॉर्म्समुळे मोठ्यांचा खूप गोंधळ उडतो. शॉर्टफॉर्म्स वापरणाऱ्यांना मोठ्यांकडून अनेक टोमणे ऐकावे लागतात. शॉर्टफॉर्म्सची सवय लागल्यामुळे कधी-कधी घरी शॉर्टफॉर्ममध्ये एखादा शब्द बोलल्यावर 'तुला स्मार्टफोनमुळे ही शॉर्टफॉर्मची सवय लागली आहे, फेकून दे तो फोन' असं नेहमीच ऐकायला मिळतं. पण आता तरुणांप्रमाणेच मोठ्यांना देखील कमी-अधिक प्रमाणात शॉर्टफॉर्म्सनी भुरळ पाडली असून मोठी मंडळीही तरुणांकडून शॉर्टफॉर्म्स शिकून घेतानाचा, चित्र पाहायला मिळतंय.
नया है यह!
ग्रुपमध्ये संवाद चालू असताना अचानक कोणीतरी 'टीएफटीएच (TFTH)' असा मेसेज करतं आणि सर्वच गोंधळून जातात. यावर शॉर्टफॉर्म मारणारा म्हणतो की, हा 'तो फिर ठिक है'चा नवीन शॉर्टफॉर्म आहे. दररोज वेगवेगळ्या शब्दांचे नवनवीन आणि हट के शॉर्टफॉर्म बनवणारा तसंच जगभरातील सगळे शॉर्टफॉर्म्स माहिती असणारा सर्वज्ञ प्रत्येक ग्रुपमध्ये असतो. या नमुन्याचा खूप आदर केला जातो. एखाद्या शॉर्टफॉर्मचा अर्थ न कळल्यावर 'भाई याचा अर्थ सांग ना' असं म्हणत याच्याकडे धाव घेतली जाते आणि तो 'कभी कभी लगता है आपुन ही भगवान है' असं म्हणत हा 'कॉलर टाइट' करतो.
दैनंदिन वापरातले काही शॉर्टफॉर्म्स
एनपी (np)- नो प्रॉब्लेम
डीडब्लू (dw)- डोन्ट वरी
आयके (ik)- आय नो
डीके (dk)- डोन्ट नो
आय जी (Ig)- आय गेस
बीटीडब्ल्यू (btw)- बाय द वे
एएसएपी (asap)- ॲज सून ॲज पॉसिबल
एसएस (SS)- स्क्रीनशॉट
यूके (uk)- यु नो
'तुझे मेसेज कळतंच नाहीत', 'काय गं तुमची ही शॉर्टफॉर्म्सची भाषा', असे डायलॉग्स आई-बाबा किंवा वयस्कर मंडळी असलेल्या फॅमिली ग्रुपमध्ये ऐकायला मिळतात. याचं कारण म्हणजे सोशल मीडियावर वापरले जाणारे 'शॉर्ट फॉर्म्स'. सोशल मीडिया आलं आणि प्रत्येकाच्याच आयुष्यात एक 'टर्निंग पॉइंट' आला. टायपिंग फास्टम फास्ट करण्यासाठी प्रत्येकजण शॉर्ट अँड स्वीट या फॉर्म्युलाचा वापर करू लागला. म्हणजेच शॉर्टकटचा वापर करू लागला.
अगदी टीवायपासून (Ty) ते बीटीडब्लू (btw) पर्यंत सर्व शॉर्टफॉर्म्स तरूणाईला जवळचे वाटू लागले. सुरुवातीला शॉर्टफॉर्म वापरल्यामुळे गडबड होत असे किंवा काही शॉर्टफॉर्म्स समजायला देखील कठीण जात असत, पण त्याच्याशी तरुणांनी जुळवून घेतलं. आता आई-बाबांची पिढीही तरुणांची ही हट के भाषा समजून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
शॉर्टफॉर्म्समुळे टायपिंग सोयीस्कर झालं असलं तरीही ग्रामर नाझी म्हणजेच व्याकरणाच्या बाबतीत काटेकोर असणाऱ्या नमुन्यांना सुरुवातीला हे पचवणं थोडं कठीण गेलं. शॉर्टफॉर्म्स म्हणून अनेकजण एखादा शब्द अर्धाच टाइप करतात. ग्रामर नाझींनी 'यार स्पेलिंग बरोबर लिही' असं सांगितलं तरीही ग्रुपमधील कोणीही त्यांचं न ऐकता 'मै बस रुकना नहीं चाहता' या आविर्भावात शब्द चुकीच्या पद्धतीनं टाइप करताना दिसतात. त्यामुळे शेवटी ग्रामर नाझींना वीट येऊन किती शब्द सुधारु अशी कंटाळवाणी फिलिंग येते. ग्रुपमधील कमीतकमी एखादा नमुना तरी 'नाही' लिहिताना शॉर्टफॉर्म मारत 'nahi'च्या ऐवजी 'ny' असं लिहितो आणि त्यावर ग्रुपमधील कोणीतरी 'भावा 'नाय' नाही रे, 'नाही' म्हणावं' असं सांगून थकून जातो.
ग्रुपमधील कोणी तरी भलताच शॉर्टफॉर्म टाकल्यावर पांचट महाभागांची विनोदबुद्धी जागी होते. एखाद्याने थँक यूच्या ऐवजी 'टीवाय' म्हटल्यावर 'याचा अर्थ थर्ड इयर आहे का?' असं म्हणत शॉर्टफॉर्म टाकणाऱ्याची खेचली जाते. तसंच एखाद्याने ओके ऐवजी 'के' म्हटल्यावर पांचट जोक्स मारणारा भाऊ 'एल एम एन ओ पी' असं म्हणत बाराखडी पूर्ण करतो किंवा एखादा विज्ञानवेडा असेल तर 'तुला पोटॅशिअम म्हणायचं आहे का?' असं म्हणतो. अशा वेळी भलतेच शॉर्टफॉर्म टाकणाऱ्याला पुढे टाइप करायला काही शब्दच सुचत नाहीत. त्यामुळे शॉर्टफॉर्म्स ना लागलेला पीजेसचा तडका 'बहुत हार्ड' ठरतो! सर्रास वापरण्यात येणाऱ्या शॉर्टफॉर्म्सनी तर सोशल मीडियावर अधिराज्य गाजवलं आहे. 'भाय आजच्या पार्टीचा खर्च टीटीएमएम', अर्थात तुझा तू माझा मी तर 'अभ्यास करतोय, डीएनडी' म्हणजेच 'डू नॉट डिस्टर्ब' असे शॉर्टफॉर्म्स तरुण नेहमीच वापरताना दिसून येतात.
जरा बच के!
शॉर्टफॉर्मची सवय लागल्यामुळे काही महाभाग परीक्षेतसुद्धा ते वापरताना दिसतात. त्यामुळे परीक्षेला जाताना 'दोस्तांनो, शॉर्टफॉर्म्स नका रे लिहू' असे संवाद प्रत्येक ग्रुपमध्ये ऐकायला मिळतात. काही वेळा प्रोफेसर्सना शंका विचारताना किंवा प्रोफेसर्सना मेसेज करताना देखील शॉर्टफॉर्म्स वापरले जाणार नाहीत ना याची विशेष काळजी घेतली जाते. एखाद्या ग्रुपमध्ये शिक्षक असतील, तर त्या ग्रुपमध्येही शॉर्टफॉर्म्सचं प्रमाण काहीसं कमी दिसून येतं.
गोंधळच गोंधळ
तरुणांना सोपं वाटणाऱ्या शॉर्टफॉर्म्समुळे मोठ्यांचा खूप गोंधळ उडतो. शॉर्टफॉर्म्स वापरणाऱ्यांना मोठ्यांकडून अनेक टोमणे ऐकावे लागतात. शॉर्टफॉर्म्सची सवय लागल्यामुळे कधी-कधी घरी शॉर्टफॉर्ममध्ये एखादा शब्द बोलल्यावर 'तुला स्मार्टफोनमुळे ही शॉर्टफॉर्मची सवय लागली आहे, फेकून दे तो फोन' असं नेहमीच ऐकायला मिळतं. पण आता तरुणांप्रमाणेच मोठ्यांना देखील कमी-अधिक प्रमाणात शॉर्टफॉर्म्सनी भुरळ पाडली असून मोठी मंडळीही तरुणांकडून शॉर्टफॉर्म्स शिकून घेतानाचा, चित्र पाहायला मिळतंय.
नया है यह!
ग्रुपमध्ये संवाद चालू असताना अचानक कोणीतरी 'टीएफटीएच (TFTH)' असा मेसेज करतं आणि सर्वच गोंधळून जातात. यावर शॉर्टफॉर्म मारणारा म्हणतो की, हा 'तो फिर ठिक है'चा नवीन शॉर्टफॉर्म आहे. दररोज वेगवेगळ्या शब्दांचे नवनवीन आणि हट के शॉर्टफॉर्म बनवणारा तसंच जगभरातील सगळे शॉर्टफॉर्म्स माहिती असणारा सर्वज्ञ प्रत्येक ग्रुपमध्ये असतो. या नमुन्याचा खूप आदर केला जातो. एखाद्या शॉर्टफॉर्मचा अर्थ न कळल्यावर 'भाई याचा अर्थ सांग ना' असं म्हणत याच्याकडे धाव घेतली जाते आणि तो 'कभी कभी लगता है आपुन ही भगवान है' असं म्हणत हा 'कॉलर टाइट' करतो.
दैनंदिन वापरातले काही शॉर्टफॉर्म्स
एनपी (np)- नो प्रॉब्लेम
डीडब्लू (dw)- डोन्ट वरी
आयके (ik)- आय नो
डीके (dk)- डोन्ट नो
आय जी (Ig)- आय गेस
बीटीडब्ल्यू (btw)- बाय द वे
एएसएपी (asap)- ॲज सून ॲज पॉसिबल
एसएस (SS)- स्क्रीनशॉट
यूके (uk)- यु नो