संगीत असो वा नृत्य अनेक परदेशी भारतीय तरुणांना गुरु बनवून स्काइपवर लाइव्ह धडे गिरवतायत. एकूणच टेक्नॉलॉजीच्या माध्यमातून हा नवा सेतू बांधला गेलाय. त्यातून रोजगाराच्या संधी तरुणाईला उपलब्ध झाल्यात.
००००
प्रथमेश राणे, आरएडीएव्ही कॉलेज
पुराणकाळात गुरूचं शिल्प बनवून त्यापासून प्रेरित होत आपल्या विद्येत पारंगत झालेला एकलव्य आणि त्याचे गुरू द्रोणाचार्य यांची गोष्ट तुम्हाला माहीत असेलच! आजच्या इंटरनेटच्या जगातही अशीच एक तरूण आधुनिक गुरू-शिष्याची जोडी पाहायला मिळतीय. ज्यांच्यामध्ये सातासमुद्रापार अंतर आहे. मात्र इंटरनेटच्या मदतीनं त्यांनी शिक्षणाची कास धरून ठेवलीय. फरक इतकाच की त्या काळात गुरु शिल्पात दिसले अन आता मोबाइलवर.
पुण्याच्या कर्वेनगर येथे राहणारा हार्मोनियम वादक सौरभ दांडेकर आणि यूएसएमधील नॉर्थ कॅरोलिना येथे राहणारा त्याचा शिष्य वेदांग चारलोट्टे. या गुरू-शिष्याच्या जोडीत अंतर जरी हजारो किमीचं असलं तरी या अंतराचा त्यांच्या हार्मोनियम प्रशिक्षणात कुठलाच अडथळा येत नाही. इंटरनेटनं जग कसं जवळ आणलंय याचं मूर्तिमंत उदाहरण म्हणजे सौरभ आणि वेदांगची जोडी! खरं तर स्काइपच्या मदतीनं हा हार्मोनियम प्रशिक्षण वर्ग चालतो.
अवघ्या सतरा वर्षांचा सौरभ दांडेकर स्वतः एक विद्यार्थी असून पुण्याच्या मराठवाडा मित्रमंडळ कॉलेज ऑफ कॉमर्स कॉलेजमध्ये बारावीचं शिक्षण घेतोय. तसंच गेली १३ वर्षं तो पं. प्रमोद मराठे यांच्याकडे हार्मोनियम तर मोहन पारसनिस यांच्याकडे सहा वर्षापासून तबला शिकत आहे. आपल्या गुरूंच्या सांगण्यावरून मागील तीन महिन्यांपासून सौरभनं आपल्या यूएसएच्या विद्यार्थ्याला शिकवण्यास सुरुवात केलीय. हा हार्मोनियम प्रशिक्षण वर्ग प्रत्येक शनिवारी चालतो. उर्वरित दिवसात सौरभ विविध नोटेशन्स किंवा स्वतः काही चाली वाजवून वेदांगला सरावासाठी पाठवतो. सहा दिवस सराव केल्यानंतर शनिवारी त्या नोटेशन्स वेदांग पुन्हा सौरभला वाजवून दाखवतो आणि त्यात काही चुका असल्यास त्या सुधारण्याचं काम सौरभ करतो.
००००
माझे गुरू प्रमोद मराठे हे स्वतः अनेक विद्यार्थ्यांचे ऑनलाइन वर्ग घेतात. जगभर त्यांचे विद्यार्थी आहेत. त्यांनीच मला वेदांगचे वर्ग घेण्याची सूचना केली आणि त्याप्रमाणे मी गेले चार महीने हे वर्ग घेत आहे. कुठलीही कला आत्मसात करताना अंतर मध्ये येत नाही हे खरंय! मोबाइलवरून हा वर्ग घेण्याचा अनुभव वेगळाच आहे.
- सौरभ दांडेकर