Can Milk Be Substituted For Your Child Meal What Expert Says
लहान मुलाच्या जेवणाचा पर्याय दूध असू शकतो का, तज्ज्ञांचे मत
C
Authored byदिपाली नाफडे | महाराष्ट्र टाइम्स.कॉम19 Jan 2023, 5:18 pm
आपल्या मुलांची निरोगी वाढ (उंची आणि वजन) ही पालकांसाठी सर्वात महत्त्वाची बाब असते. शारीरिक वाढ ही अनेक घटकांवर अवलंबून असते जसे पोषण, शारीरिक क्रियाकलाप, आपल्या दैनंदिन अन्नातून मिळणारे कॅलरी. भारतात, दुधाला सर्व आरोग्य समस्यांवर उपाय मानले जाते. शिवाय हे पौष्टिक अन्न मानले जाते. जरी महाग असले तरी ते प्रत्येक घरात सहज उपलब्ध होते. याबाबत डॉ. लिझा बुलसारा, बालरोग हेमॅटोलॉजिस्ट ऑन्कोलॉजिस्ट, रुबी हॉल क्लिनिक यांच्याशी आम्ही बातचीत केली आणि त्यांच्याकडून जो सल्ला आम्हाला मिळाला आहे तो तुम्ही जाणून घ्या. (फोटो क्रेडिटः Freepik.com)
मुलांना किती दूध द्यावे?
प्रत्येक देशाची त्यांच्या मुलांसाठी दुधाच्या वापरासाठी वेगळी मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत. इंडियन अकादमी ऑफ पेडियाट्रिक्स (IAP) च्या अलीकडील अभ्यासात असे सुचवले आहे की जर मूल १-५ वर्षांचे असेल त्याला/तिला दररोज ५०० मिली (२ कप) पेक्षा जास्त दूध देऊ नये. दुधाचे सेवन आणि त्याचा मुलाच्या उंची/वजनावर होणारा परिणाम याचा अभ्यास करण्यासाठी विविध संशोधने करण्यात आली आहेत. (वाचा - मलायका आणि अरबाजचे पॅरेंटिंग का आहे प्रेरणादायी, घटस्फोटानंतर मुलांना कसे सांभाळावे)
काय आहे संशोधन
या अभ्यासातून असा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की दुधाचे उंचीवर सकारात्मक फायदे होतात. परंतु, दीर्घकाळापर्यंत बाटलीतून दूध दिल्याने आणि दुधाचे जास्त सेवन केल्याने दुधात नसलेल्या किंवा नसलेल्या पोषक घटकांच्या अपर्याप्त सेवनामुळे पोषक तत्वांचे असंतुलन होऊ शकते. याशिवाय, अर्भकं आणि लहान मुलांसाठी गाईच्या दुधाचा शरीरातील आयर्नवर विपरीत परिणाम होतो ज्यामुळे लोहाची कमतरता ऍनिमिया (IDA) होतो आणि मुलांमधील न्यूरोडेव्हलपमेंटवर देखील परिणाम होतो. (वाचा - लहान वयातच घेतला आहे आई होण्याचा निर्णय, मग या Parenting Tips वाचाच)
दुधाचे सेवन आणि मुलांची वाढ
वय/लिंगानुसार आवश्यक आहारातील प्रमाणापेक्षा जास्त दूध घेतल्यास अतिरिक्त ऊर्जा मिळते. दुधाद्वारे प्रदान केलेली अतिरिक्त ऊर्जा चरबीच्या रूपात साठवली जाते ज्यामुळे एकूण कॅलरीचा वापर वाढतो आणि प्रथिनांचे सेवन वाढते. बाल्यावस्थेत आणि बालपणात जास्त प्रथिनांचे सेवन लठ्ठपणाला कारणीभूत ठरते. जेव्हा दुधाचे सेवन आणि मुलांची वाढ किंवा पौष्टिक स्थिती यांच्यात थेट संबंध असतो, तेव्हा दुधाच्या सेवनावर अधिक विशिष्ट शिफारसी आवश्यक असतात. बालरक्तरोगतज्ञ म्हणून, आम्ही अनेकदा आमच्या OPD प्रॅक्टिसमध्ये जास्त दूध पिणारी मुले पाहतो आणि सहसा आम्ही या मुलांमध्ये आयर्न डेफिशियन्सी अॅनिमिया सुधारतो, असे यावेळी डॉक्टरांनी सांगितले
याची अनेक कारणे
गाईच्या दुधात कमी लोहाचे प्रमाण
शोषणासाठी लोहाची कमी जैवउपलब्धता
दुधाद्वारे पुरविलेल्या कॅल्शियम
कॅसिनच्या उच्च प्रमाणामुळे लोहाचे शोषण रोखणे आणि गुप्त आतड्यांतील रक्त कमी होणे
दूध हा जेवणाचा पर्याय नाही
विशेषत: लहान मुलांमध्ये, अन्न आणि पेय पदार्थांची पसंती वाढते, ज्यामुळे मुलांकडून बऱ्याचदा निरोगी लोहयुक्त पदार्थांना नकार दिला जातो आणि लक्षणीय प्रमाणात दूध आणि फळांच्या रसाला पसंती देतात. पोट आधीच दुधाने भरलेले असल्याने, मुलांना लागणारी पोषक तत्वे आणि जीवनसत्त्वे दुधामध्ये नसतात आणि त्याचा मुलांच्या संपूर्ण वाढीवर परिणाम होतो. मूल अखेरीस लठ्ठ होते आणि चिडचिड करायला लागते, निस्तेज बनते आणि कोणत्याही शारीरिक हालचाली करण्यासाठी ऊर्जा कमी होते.
तज्ज्ञांनी सांगितलेल्या गोष्टींवरून मुलांना जेवणाचा पर्याय म्हणून दूध देणे योग्य ठरत नाही. त्यामुळे तुम्ही जर तुमच्या मुलांच्या वाढीचा योग्य विचार करत असाल तर केवळ दूध देणे टाळा. एका विशिष्ट वयानंतर दुधासह अन्य पदार्थांचाही त्यांच्या जेवणात समावेश करा.
अशाच अधिक लाइफस्टाइल, हेल्थ, फॅशन, ब्युटी, होम डेकोर, रिलेशनशिप, हॅक्स यावरील अधिक माहितीसाठी क्लिक करा maharashtratimes.com
"दिपाली नाफडे प्रिंट, टेलिव्हिजन आणि डिजीटल मीडियामधील मराठी पोर्टल्सचा १५ वर्षांचा अनुभव असून पत्रकार आणि कंटेट रायटर म्हणून कार्यरत. न्यूज आणि नॉन-न्यूज दोन्ही मीडिया क्षेत्रातील कामाचा दांडगा अनुभव असून कोणत्याही विषयावर लिखाणाची जाण ही अनुभवातून आलेली आहे आणि याशिवाय विविध विषयांसंबंधी व्हिडिओदेखील केले आहेत. मनोरंजन, फिचर स्टोरीज, लाइफस्टाईल, ब्युटी, फॅशन, आरोग्य, फूड आणि सेलिब्रेटींची मुलाखत यासंबंधी लिखाण आणि व्हिडिओ दोन्हीमध्ये पारंगत. लोकांना वाचनात गुंतवून ठेवेल आणि माहितीपूर्ण असे लेख लिहिणे यावर नेहमीच भर देण्याचा अँगल. लेख असो अथवा डिजीटल व्हिडिओ असो प्रत्येक गोष्टीत बांधिलकी जपत योग्य आणि महत्त्वपूर्ण माहिती पोहचविण्याची जबाबदारी आणि योग्य दर्जा देत काम केले आहे. टीम लीडर म्हणून जबाबदारी गेल्या ५ वर्षांपासून पेलली असून स्वतःसह टीमचा विकास कसा होईल याकडे अधिक लक्ष पुरविले आहे. व्यावसायिक कामाव्यतिरिक्त मित्रमैत्रिणींसह वेळ घालवायला आणि जेवण बनवायला आवडते."... आणखी वाचा
We use cookies and other tracking technologies to provide services in line with the preferences you reveal while browsing the Website to show personalize content and targeted ads, analyze site traffic, and understand where our audience is coming from in order to improve your browsing experience on our Website. By continuing to browse this Website, you consent to the use of these cookies. If you wish to object such processing, please read the instructions described in our privacy policy/cookie policy.