बाळ जेव्हा ठोस आहार खायला सुरुवात करतं तेव्हा अनेकजण त्याला बाटलीतून दूध पाजण्यास सुरुवात करण्याचा सल्ला देतात. अशावेळी आई म्हणून स्त्रीला नेहमी प्रश्न पडतो की बाळाला नेमके कोणत्या वयापासून बाटलीतून दूध पाजायला सुरुवात करावी? आज आपण या लेखातून याच प्रश्नाचे उत्तर जाणून घेऊया.
डब्ल्यूएचओचे मत
डब्ल्यूएचओ अर्थात जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार 6 महिने पर्यंत बाळाने केवळ आईचेच दूध प्यावे. जर कोणत्या कारणामुळे आईच्या स्तनांमधून दूध येत नसेल तर बाळाला बॉटल किंवा चमच्याने दूध पायाला सुरुवात करावी. जर आईला डिलिव्हरी झाल्यानंतर काही काळाने कामाला जाण्यास सुरुवात करायची असेल तर तिने बाळ जन्माला आल्यावर 1-2 महिन्यांनी त्याला बॉटल मधील दुधाची सवय लावायला सुरुवात करावी. मात्र त्या बॉटल मध्ये दूध हे आईचेच असायला हवे. जन्मापासून पुढील सहा महिने अजिबात बाळाला आईच्या दुधाशिवाय अन्य काहीही देऊ नये.
(वाचा :- मुलांना सतत उचकी लागते? मग जाणून घ्या त्यामागील कारणं व घरगुती उपाय!)
कधीपासून बॉटल लावावी?
जेव्हा बाळ स्तनपान करण्यास पूर्णपणे शिकेल म्हणजेच स्तन दाबून त्यातून दूध पिणे शिकेल तेव्हा आई त्याला बॉटल मधून दूध पाजायला सुरुवात करू शकते. स्तनपाना सोबत तुम्ही दिवसातून एक किंवा दोन वेळा बाळाला बॉटल मधून दूध पाजू शकता. स्तनपान झाल्यावर लगेच बॉटल मधील दूध बाळाला देऊ नये. काही वेळाने त्याला बॉटल मधील दूध द्यावे. बॉटल मधून दूध कसे प्यावे हे शिकण्यासाठी बाळाला किमान दोन आठवड्यांचा काळ लागू शकतो.
(वाचा :- लहान मुलांना चांदीच्या भांड्यात जेवण भरवल्याने ‘या’ गंभीर आजारांपासून मिळते सुरक्षा!)
बॉटल मधून किती वेळा दूध द्यावे
सुरुवातीला बाळाला बॉटल मधून 30 ते 60 मिली एवढेच दूध पाजावे. यानंतर दोन ते तीन दिवसांनी तुम्ही बाळाला 60 ते 90 मिली दूध पाजायाला सुरुवात करू शकता. याशिवाय बाळाला दर 3 ते 4 तासांनी दूध पाजत राहावे. दूध प्यायल्यावर बाळ 4 ते 5 तास झोपून राहते. मात्र त्यापेक्षा जास्त वेळ झाल्यास आईने स्वत: बाळाला उठवून दूध पाजले पाहिजे. एक महिन्यापर्यंत बॉटल मधून दूध प्यायल्यावर बाळाला 120 मिली प्रमाणात दूध पाजावे आणि दर चार तासांनी बॉटल मधून दूध द्यावे. यानंतर तुम्ही दुधाचे प्रमाण 180 ते 240 मिली पर्यंत वाढवू शकता.
(वाचा :- लहान मुलांना अशा पद्धतीने खाऊ घाला खजूर, मिळतील दुप्पट लाभ!)
फॉर्म्यूला मिल्क आणि आईचे दूध मिक्स करता यते का?
बाळाला फॉर्म्यूला मिल्कने स्तनपान करायला लावणे एक चांगला पर्याय आहे. यामुळे बाळाला दोन्ही प्रकारचे दूध मिळते आणि त्यातील पोषण तत्वे सुद्धा मिळतात. जेव्हा आई घरी असेल तेव्हा तिने स्वत:चेच दूध बाळाला पाजावे आणि जेव्हा ती काही कामानिमित्त वा ऑफिसला जात असेल तेव्हा तिने त्याला बॉटलचे दूध पाजावे. मात्र एकाचवेळी आईचे दूध व फॉर्म्यूला मिल्क मिक्स करून बाळाला देऊ नये. बॉटल योग्य प्रकारे धुवूनच बाळाला द्यावी अन्यथा त्यावरील जीवजंतू बाळाला आजारी करू शकतात. बाळाच्या दुधाच्या बॉटलकडे आईने शक्य तितके लक्ष द्यावे व ती नेहमी स्वच्छ ठेवावी.
(वाचा :- असं करा ओव्याच्या पुरचुंडीने ० ते ५ वर्षांच्या मुलांचं सर्दी-पडसं दूर!)
बॉटलची गुणवत्ता
बाळाला बॉटल मधून दूध पाजण्यासाठी जी बॉटल तुम्ही खरेदी करत आहात ती चांगल्या गुणवत्तेची असले यावर भर द्या. सध्या बाजारात अनेक प्रकारच्या विविध बॉटल्स उपलब्ध आहेत. ज्या टाकावू आणि सुरक्षित सुद्धा आहेत. अनेकदा बाळ खेळता खेळता बॉटल दूर फेकून देण्याची शक्यता असते. त्यामुळे एका चांगल्या गुणवत्तेची बॉटल बाळासाठी घेणे उत्तम पर्याय ठरतो. जेवढी बॉटल चांगल्या गुणवत्तेची असेल तेवढी ती बाळासाठीही सुरक्षित असेल.
(वाचा :- मुलांना अशाप्रकारे खाऊ घाला बीटरूट, कधीच भासणार नाही रक्ताची कमी!)