नगरच्या किरण खोजे मुख्य भूमिकेत
म. टा. प्रतिनिधी, नगर
ग्रामीण जीवनातील समलैंगिकतेवर भाष्य करणाऱ्या 'उ उषाचा' या लघुपटाला लंडन येथील फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये 'सत्यजित रे अॅवॉर्ड' मिळाले आहे. नगरमधील सिने-नाट्य अभिनेत्री किरण खोजे यांनी या लघुपटामध्ये प्रमुख भूमिका साकारली आहे. ग्रामीण भागात समलैंगिक समुदायाचा माणूस म्हणून आदर करायला हवा, अशी भूमिका या लघुपटातून मांडली असल्याचे खोजे यांनी सांगितले.
या लघुपटाची नायिका उषा भारतातल्या कुठल्याही खेड्यात बघायला मिळणारी परित्यक्ता स्त्री आहे. शेतमजुरी करणाऱ्या उषाचे आयुष्य तिच्या गावात असलेल्या एका शिक्षिकेमुळे अचानक बदलते. उषा तिच्याकडे आकर्षित होते. हे आकर्षण नेहमीचे नसते. त्या आकर्षणातून आपण एक दिवस त्या शिक्षिकेसारखे बनावे, असा ध्यास उषाला लागतो. त्यासाठी ती लिहायला-वाचायला शिकते. 'उ उषाचा' लैंगिक जागृतीचे चित्र मांडते. २२ मिनिटांच्या या लघुपटाचे लेखन व दिग्दर्शन रोहन कानडे यांनी केले आहे. देवदत्त पटनाईक, निरज चोडी, करीम लडक, हरीप रेडीपल्ली यांनी निर्मिती केली आहे. यापूर्वी न्यूयॉर्क, टोरँटो व मुंबई येथील फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये या लघुपटाची निवड झाली असून अनेक पारितोषिके मिळाली आहेत.
गंभीर विषय
या लघुपटाबद्दल बोलताना किरण खोजे यांनी सांगितले की, 'अजूनही समाजात समलैंगिकता, गे, लेस्बिअन या विषयांवर बोलणे निषिद्ध मानले जाते. लोक चर्चा करायचे टाळतात. अनेक मुला-मुलींना स्वतःबाबतचे हे सत्य स्वीकारणे अवघड जाते. कारण भीती असते की, आपण जसे आहोत, तसे आपल्याला स्वीकारले जाईल का? बऱ्याचदा घरच्यांनी नाही स्वीकारले तर अनेकजण भरकटत जातात. आत्महत्या वा व्यसनाधीनतेसारख्या गोष्टी घडतात. या पार्श्वभूमीवर जाणकार समाजाचा घटक म्हणून व कर्तव्य भावनेने समलैंगिक समुदायाचा 'माणूस' म्हणून आदर करायला हवा, असा संदेश यातून दिला गेला आहे. आत्तापर्यंत समलैंगिकता विषयावर जे चित्रपट पाहिले, ते शहरात घडणारे होते. पण आपण हा कधी विचारच करीत नाही, की गावातसुद्धा अशा अनेक जणांना आपल्या लैंगिकतेबद्दल प्रश्न असू शकतात. पण आता कायद्यानेदेखील समलैंगिकता गुन्हा नाही हे सांगितलेले असताना, समाजाने हे स्वीकारणे तसेच समलैंगिक समुदायाला त्यांच्या आयुष्यात निर्भयपणे पुढे जाण्यास मदत करणे महत्वाचे असल्याचे या लघुपटाद्वारे सांगण्याचा प्रयत्न असल्याचेही त्यांनी आवर्जून स्पष्ट केले.