नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांच्याविषयीची कागदपत्रे केंद्र सरकारकडून खुली करण्यात येत असतानाच, सोलापूर आणि उमरगा परिसरामध्ये वास्तव्यास असणाऱ्या लालदरी मुत्या नेमके कोण होते, याची चर्चा जोरात सुरू झाली आहे. लालदरी मुत्या हे सुभाषचंद्र बोस होते, की आणखी कोण? याविषयी सादर करण्यात आलेल्या पुराव्यांची शहानिशा करण्याचे आश्वासन उस्मानाबादचे जिल्हाधिकारी डॉ. प्रशांत नारनवरे यांनी शुक्रवारी दिले. याविषयी राज्य सरकारकडे पाठपुरावा करण्याचेही जिल्हाधिकाऱ्यांनी सांगितले आहे.
सोलापूर, उमरग्यासह कर्नाटकातील टिपरांत, राजेश्वर, मंठाळा, बसवकल्याण, हळ्ळीखेड भागात १९७१ ते २००१ या काळामध्ये लालदरी मुत्या नावाची व्यक्ती वास्तव्यास होती. ते स्वत:ला सुभाषचंद्र बोस आहोत, असे सांगायचे आणि आझाद हिंद सेनेची स्थापना केल्याचा दावाही सातत्याने करत असत. स्वातंत्र्यासाठी जपानच्या सहकार्याने इंग्रजाशी लढा दिल्याचेही ते सांगत असत. त्यांनी कर्नाटक-महाराष्ट्राच्या सीमेवर संसदेसारखी इमारतही उभारली आहे. लालदरी मुत्या यांचे २००१ मध्ये निधन झाले. त्यानंतर १४ वर्षांनी म्हणजे डिसेंबर २०१५ मध्ये त्यांचे कपाट उघडण्यात आले. त्या कपाटामध्ये नेताजी सुभाषचंद्र बोस वापरत असणाऱ्या पोशाखांसारखे सैनिकी पोषाख, युद्धात वापरण्यात येणाऱ्या अनेक वस्तू, दुर्बिण, होकायंत्र, घड्याळ सापडले. हे साहित्य मिळाल्यानंतर लालदरी मुत्या हेच खऱ्या अर्थाने सुभाषचंद्र बोस होते का, अशी शक्यता या भागातील नागरिकांकडून व्यक्त करण्यात येऊ लागली. काही नागरिकांनी केंद्र सरकार तसेच नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांच्या वारसांशी संपर्क साधून याची माहिती दिली आहे.
याच संदर्भात एका शिष्टमंडळाने शुक्रवारी जिल्हाधिकाऱ्यांना निवेदन दिले. जिल्हा प्रशासनाने या संदर्भात राज्य सरकार तसेच केंद्राकडे पाठपुरावा करून, कपाटात सापडलेल्या वस्तूंची शहानिशा करून लालदरी मुत्या हेच खरे नेताजी सुभाषचंद्र बोस होते का? याचा तपास करावा, असे या निवेदनात म्हटले आहे. लालदरी मुत्या यांच्याबरोबर बराच काळ व्यतित केलेले संतराम आतुमल मुर्झानी, मुरलीधर मुगळीकर, बलभीमराव पाटील, काशीराम राठोड यांनी हे निवेदन जिल्हाधिकाऱ्यांना सादर केले आहे. या वेळी त्यांनी कपाटातील जिल्हाधिकाऱ्यांना दाखविल्या.
जिल्हाधिकारी डॉ. नारनवरे यांनीही कपाटात सापडलेल्या या वस्तूची अतिशय बारकाईने पाहणी केली आणि या संदर्भात राज्य शासनाकडे पाठपुरावा करू, असे आश्वासन दिले. लालदरी मुत्या यांनी संसदेसारख्या बांधलेल्या वास्तूला भेट देण्याचीविषयीही सकारात्मक प्रतिसाद दिला.
लालदरी मुत्या वापरत असलेले होकायंत्र, दुर्बिण व जपान बनावटीचे घड्याळ असे साहित्य जिल्हाधिकारी डॉ. प्रशांत नारनवरे यांना दाखविले आहे. हे सर्व साहित्य जिल्हाधिकाऱ्यांनी पाहिले असून, या प्रकरणी राज्य शासनाकडे पाठपुरावा करण्याचे आश्वासन त्यांनी दिले आहे.
- मुरलीधर मुगळीकर,
उमरगा, जि. उस्मानाबाद