कोल्हापूर: लॉकडाऊन जाहीर केल्याने राज्यात रोज तब्बल ५२ लाख लिटर दूध अतिरिक्त ठरत आहे. यामुळे सध्या राज्यातील सहकारी व खासगी दूध संघांचे अर्थकारणच ‘डाऊन’ झाले आहे. अतिरिक्त दूधाचे पावडर करण्याचा निर्णय संघांनी घेतला. अचानक त्याचेही दर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर निम्यावर आल्याने राज्यात सध्या पन्नास हजार टन पावडर गोडावूनमध्ये लॉक झाले आहे. संघांची ही अवस्था असतानाच शेतकरी संघटनांनी आंदोलनाचा इशारा दिल्याने दूग्ध व्यवसायच उकळण्याची चिन्हे आहेत.
राज्यात सध्या ३२६ दूधसंघ असून त्यामध्ये १०७ सहकारी व २१९ खासगी आहेत. या संघाकडून रोज जवळजवळ १ कोटी १९ लाख लिटर दूध संकलन होते. लॉकडाऊन नसताना त्यामधील ८६ लाख लिटर पॅकिंगव्दारे विक्री होत होती. लॉकडाऊन काळात ६७ लाख लिटर दूध पॅकिंगव्दारे विक्री होत आहे. हॉटेल, मिठाई व अन्य दूग्धजन्य पदार्थ यासाठी होणारा वापर प्रचंड कमी झाल्याने रोज तब्बल ५२ लाख लिटर दूध अतिरिक्त ठरत आहे. यामुळे या दुधाचे करायचे काय असा प्रश्न संघासमोर आहे. यातील केवळ पाच लाख लिटर दूध राज्य सरकार खरेदी करून त्याची पावडर करत आहे. इतर दुधाचे पावडर करण्याची वेळ संघावर आली आहे.
दोन तीन महिन्यापूर्वी या पावडरचा दर ३२० ते ३३० रूपये होता. पण तो देखील अचानक घसरला. सध्या त्याचा दर १८० ते २०० रूपये झाला आहे. त्याची परदेशात होणारी निर्यात बंद झाली आहे. यामुळे बहूतेक दूधसंघाकडे ही पावडर पडून आहे. हा आकडा किमान पन्नास हजार टनापर्यंत आहे. यातच केंद्राने दहा हजार टन पावडर आयात करण्याचा निर्णय घेतल्याने संकटात नवे संकट येणार आहे. बाजारात दर नाही, त्यामुळे त्याची विक्रीच बंद झाल्याने संघांचे कोट्यवधीचे भांडवल अडकून पडले आहे.
Kolhapur News: ‘सोशल डिस्टन्सिंग गेलं खड्ड्यात, तर दूध दरासाठी रस्त्यावर उतरू;
या सर्व परिस्थितीत सध्या बहूतेक सर्वच दूध संघाचे अर्थकारण बिघडले आहे. काही संघांनी दूध संकलन बंद करून कुलूप लावले आहे. अनेकांनी दूध खरेदी दर कमी केले. अनेकांकडे दूध उत्पादकांची देणी थकित आहेत. अशा कठीण परिस्थितीत आता शेतकरी संघटनांनी आंदोलनचा इशारा दिला आहे. दुधाचे दर वाढवा, अनुदान द्या, निर्यातीला परवाना द्या अशा विविध मागण्यासाठी स्वाभिमानी शेतकरी संघटना व रयत क्रांती संघटना आंदोलन करणार आहे. यामुळे दूध आंदोलनाला पुन्हा उकळी फुटणार आहे. हे आंदोलन तीव्र झाले तर मात्र दूग्ध व्यवसाय नासण्याची चिन्हे आहेत.
Farm Loan Waiver शेतकरी कर्जमाफीत घुसले बोगस लाभार्थी; सरकार 'अशी' घडवणार अद्दल
दुधाबाबतची आकडेवारी
>> राज्यातील नियमित दूधसंकलन : १ कोटी १९ लाख लिटर
>> पॅकिंगमधून होणारी दूध विक्री : ८६ लाख लिटर
>> लॉकडाऊन काळातील दूध विक्री : ६७ लाख लिटर
>> रोजचे अतिरिक्त दूध : ५२ लाख लिटर
>> राज्यातील दूध पावडर साठा : ५० हजार टन
>> पावडरचे सध्याचे दर : १८० ते २२० रूपये किलो
पंकजा मुंडे, शेलार, तावडे भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीत?; दिल्लीत हालचालींना वेग
राज्यात सध्या ३२६ दूधसंघ असून त्यामध्ये १०७ सहकारी व २१९ खासगी आहेत. या संघाकडून रोज जवळजवळ १ कोटी १९ लाख लिटर दूध संकलन होते. लॉकडाऊन नसताना त्यामधील ८६ लाख लिटर पॅकिंगव्दारे विक्री होत होती. लॉकडाऊन काळात ६७ लाख लिटर दूध पॅकिंगव्दारे विक्री होत आहे. हॉटेल, मिठाई व अन्य दूग्धजन्य पदार्थ यासाठी होणारा वापर प्रचंड कमी झाल्याने रोज तब्बल ५२ लाख लिटर दूध अतिरिक्त ठरत आहे. यामुळे या दुधाचे करायचे काय असा प्रश्न संघासमोर आहे. यातील केवळ पाच लाख लिटर दूध राज्य सरकार खरेदी करून त्याची पावडर करत आहे. इतर दुधाचे पावडर करण्याची वेळ संघावर आली आहे.
दोन तीन महिन्यापूर्वी या पावडरचा दर ३२० ते ३३० रूपये होता. पण तो देखील अचानक घसरला. सध्या त्याचा दर १८० ते २०० रूपये झाला आहे. त्याची परदेशात होणारी निर्यात बंद झाली आहे. यामुळे बहूतेक दूधसंघाकडे ही पावडर पडून आहे. हा आकडा किमान पन्नास हजार टनापर्यंत आहे. यातच केंद्राने दहा हजार टन पावडर आयात करण्याचा निर्णय घेतल्याने संकटात नवे संकट येणार आहे. बाजारात दर नाही, त्यामुळे त्याची विक्रीच बंद झाल्याने संघांचे कोट्यवधीचे भांडवल अडकून पडले आहे.
Kolhapur News: ‘सोशल डिस्टन्सिंग गेलं खड्ड्यात, तर दूध दरासाठी रस्त्यावर उतरू;
दूध संघ अडचणीत आहेत, त्यामुळे आमचे आंदोलन त्यांच्याविरोधात नाही. राज्य व केंद्र सरकार विरोधात हे आंदोलन आहे. दूधाला प्रतिलिटर पाच रूपये अनुदान, पावडर निर्यातील सबसिडी, पावडरचा बफरस्टॉक या मागण्या मान्य न केल्यास लॉकडाऊन तोडून आंदोलन करण्यात येईल.
या सर्व परिस्थितीत सध्या बहूतेक सर्वच दूध संघाचे अर्थकारण बिघडले आहे. काही संघांनी दूध संकलन बंद करून कुलूप लावले आहे. अनेकांनी दूध खरेदी दर कमी केले. अनेकांकडे दूध उत्पादकांची देणी थकित आहेत. अशा कठीण परिस्थितीत आता शेतकरी संघटनांनी आंदोलनचा इशारा दिला आहे. दुधाचे दर वाढवा, अनुदान द्या, निर्यातीला परवाना द्या अशा विविध मागण्यासाठी स्वाभिमानी शेतकरी संघटना व रयत क्रांती संघटना आंदोलन करणार आहे. यामुळे दूध आंदोलनाला पुन्हा उकळी फुटणार आहे. हे आंदोलन तीव्र झाले तर मात्र दूग्ध व्यवसाय नासण्याची चिन्हे आहेत.
Farm Loan Waiver शेतकरी कर्जमाफीत घुसले बोगस लाभार्थी; सरकार 'अशी' घडवणार अद्दल
दूध संघ तोट्यात आहेत. ते वाचले तरच शेतकऱ्यांच्या दुधाला भाव मिळणार आहे. यामुळे केंद्र व राज्य सरकारने तातडीने अनुदान देण्याबाबत निर्णय घेणे आवश्यक आहे. अतिरिक्त दूध राज्य सरकारने विकत घेतल्यास हा प्रश्न मिटणार आहे.
दुधाबाबतची आकडेवारी
>> राज्यातील नियमित दूधसंकलन : १ कोटी १९ लाख लिटर
>> पॅकिंगमधून होणारी दूध विक्री : ८६ लाख लिटर
>> लॉकडाऊन काळातील दूध विक्री : ६७ लाख लिटर
>> रोजचे अतिरिक्त दूध : ५२ लाख लिटर
>> राज्यातील दूध पावडर साठा : ५० हजार टन
>> पावडरचे सध्याचे दर : १८० ते २२० रूपये किलो
पंकजा मुंडे, शेलार, तावडे भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीत?; दिल्लीत हालचालींना वेग