बी टेन्युअरचे जोखड ... मालिका लोगो
Bhimgonda.Desai@timesgroup.com
Tweet : @bhimgondaMT
कोल्हापूर
बी टेन्युअर (ब सत्ताप्रकार) कमी करून मिळकत क वर्गात रूपातंर करण्यासाठी तलाठी, सर्कल, तहसील, प्रांत, सीटीसर्व्हे कार्यलयातील काही अधिकारी, कर्मचारी आणि खासगी दलालांच्या संगनमताचे रॅकेट कार्यरत आहे. त्यांची दुकानदारी सुरू आहे. यातून सुटका करण्यासाठी प्रशासन स्वत:हून ब सत्ताप्रकार कमी करण्याची मोहिम राबवणार आहे. यामुळे बी टेन्युअर प्रकरणातील दुकानदारीला चाप लागणार आहे.
ब सत्ताप्रकार कमी झाल्यासंबंधीचे अंतिम पत्र पूर्वी जिल्हाधिकारी देत होते. आता हे पत्र प्रांताधिकारी देतात. यामुळे प्रांत कार्यालयापर्यंत सत्ताप्रकार कमी करून देण्याचे रॅकेट पोहचल्याच्या सार्वत्रिक तक्रारी आहेत. रॅकेटमध्ये काही राष्ट्रीय पक्षांचे कार्यकर्ते, स्वयंघोषित सामाजिक संघटनांचे पदाधिकारी सक्रिय आहेत. सब एजंट नेमून त्यांनी रॅकेटचा विस्तार वाढवला आहे. हा सर्व प्रकार प्रांत, तहसील कार्यालयातील जबाबदार अधिकाऱ्यांनाही माहीत आहे. मात्र त्यांनाही दर महिन्यांला मलई पोहोच होत असल्यामुळे रॅकेटमधून आलेल्या फाईलीमध्येच ते अधिक इंटरेस्ट घेत त्वरीत सही करताना दिसतात. जितके अधिक पैसे तितक्या लवकर बी टेन्युअरमुक्त करून मिळते. पैसे देणार नसाल तर वर्षानुवर्षे थांबायचे, हेलपाटे मारायचे, असे अलिखित सूत्र बनले आहे. त्याचा सर्वाधिक फटका सामान्य, गरीब मिळकतधारकांना बसत आहे.
भ्रष्ट अधिकारी, कर्मचारी, दलाल यांच्यातील मिलिभगतमुळे चुकीच्या प्रकारे ब सत्ता प्रकार कमी केल्याचीही प्रकरणे शहरात आहेत. त्यामध्ये सरकारचा कोट्यवधी रूपयांचा महसूल बुडाला आहे. अशाप्रकारे घोटाळा करून जिल्हाधिकारी कार्यालयाशेजारील ५७ एकर १७ गुंठे जागेवरील बी टेन्युअर नियमबाह्यपणे कमी केल्याची तक्रार सामाजिक कार्यकर्ते दिलीप देसाई यांनी महसूल प्रशासनाकडे केली आहे. यामधील दोषींना शोधण्यात अजून प्रशासनास यश आलेले नाही. असे उघड झालेले एक उदाहरण आहे. अशाप्रकारे संशयितपणे ब सत्ताप्रकार कमी केलेल्या प्रकरणांची चौकशी झाली तर अनेक घोटाळे बाहेर येणार आहेत.
(समाप्त)
...
चौकट
तहसील, सीटी सर्व्हे
परिसरातच अड्डे
करवीर तहसील कार्यालयाच्या पाठीमागील आणि शनिवार पेठेतील सीटी सर्व्हे कार्यालय परिसरातील झेरॉक्स, प्रतिज्ञापत्र, खरेदी विक्री पत्र तयार करून देणाऱ्या अनेक खोक्यांमध्ये पैसे घेवून बी टेन्युअर काढून देण्याचा खुलेआम धंदा जोमात असल्याचे पाहायला मिळते. कोणत्या परिसरात मिळकत आहे, किती स्क्वेअर फुटांचे घर, प्लॅट, जागा, शेती, याच्या प्रकारानुसार लाचेचे दर ठरतात. पाचशे स्क्वेअर फुटाच्या घराचे ब सत्ताप्रकार कमी करण्यासाठी कमीत कमी ५० हजारांचा डल्ला मारला जात असल्याच्या तक्रारी आहेत. अशी अनेक वर्षापासूनची समातंर मध्यस्थांची व्यवस्था निर्माण झाल्याने बु टेन्युअर कमी करण्यासाठी सामान्य, गरीबांना दुसरी एखादी मालमत्ता विकण्याची वेळ येते आहे. परिणामी गरीब बी टेन्युअर मिळकतधारक कंगाल आणि मलई गोळा करणारे मालामाल होत आहेत.
...
जुनी कागदपत्रे देतानाही वसुली
बी टेन्युअर काढण्यासाठी पहिल्यांदा प्रांत कार्यालयात अर्ज करावा लागतो. तेथून हा अर्ज तहसील, तलाठी, सर्कल, सीटी सर्व्हे कार्यालयात जातो. या कार्यालयातून इनाम पत्रक, कडई पत्र, कजप, मालमत्तेसंबंधीचे फेरफार उतारे, आठ अ, सातबारा, मालमत्ता पत्रक, महानगरपालिका मालमत्ता पत्रक आदी कागदपत्रे अर्जासोबत जोडावी लागतात. यातील प्रत्येक कागद देताना हजारांच्या घरात पैसे उकळले जातात. न दिल्यास अडवणूक केली जाते. केवळ कागदपत्रे संकलित करण्यासाठीच संबंधितास दहा हजारांच्या जवळपास खर्च येत असल्याचे अनेकांचे अनुभव आहेत. त्यानंतर दलाल, मध्यस्थाला गाठून व्यवहार ठरल्यानंतर फाईलीचा प्रवास सुरू होतो.
...
कोट
'बी टेन्युअर कमी करून देण्यासाठी खासगी दलालांच्या टोळ्या तयार झाल्या आहेत. त्यामध्ये महसूल, सीटी सर्व्हेमधील अनेकजण सहभागी आहेत. यामुळे प्रशासनानेच स्वत:हून बी टेन्युअर कमी करावे, अशी मागणी जिल्हाधिकाऱ्यांकडे केली होती. त्याची कार्यवाही सुरू झाली आहे.
रमेश मोरे, सदस्य, सर्वपक्षीय कृती समिती