डम्पिंगला विळखा माफियांचाच!

sharmila.kalgutkar @timesgroup.com

मुंबई : देवनार डम्पिंग ग्राऊंडला आग लागू नये यासाठी संरक्षक भिंत बांधण्यापासून सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवण्यापर्यंत विविध उपाय केले जात असले तरीही माफियांचा विळखा सुटत नाही तोपर्यंत ही आग धुमसतच राहणार आहे. डम्पिंगच्या परिसरात सोमवारी रात्री फिरून, डम्पिंगच्या पाठीला खेटून वर्षोनुवर्ष राहणाऱ्या रहिवाशांना बोलते केल्यावर समोर आलेली परिस्थिती मन विषण्ण करणारी आहे.

डम्पिंगचा शिवाजीनगर, बैंगन वाडी, लोटस कॉलनीचा हा भाग नशेच्या सहज व स्वस्तात मिळणाऱ्या गोळ्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. दहा रुपयांना वीस या दराने मिळणाऱ्या या गोळ्यांनी नशा येते. डम्पिंगवरचा कचरा दिवसा गोळा करायचा आणि रात्री याच ठिकाणी नशा करायची हा इथल्या असंख्य तरुण मुलांचा दिनक्रम. या मुलांना आता कल्याण, मुंब्र्यापासून, कुर्ला, भेंडीबाजार, महालक्ष्मी चर्नी रोडपासून येणाऱ्या नव्या टोळ्यांची साथ मिळत आहे.

अवाढव्य विस्तार असलेल्या डम्पिंगच्या परिसरात येण्यासाठी रात्री रिक्षाही तयार होत नाही, असा हा 'नो मॅन्स लॅन्ड'चा परिसर याच माफियांच्या दहशतवादामुळे एक गूढच बनला आहे. मुंबईच्या कोनाकोपऱ्यातून रोज येणारा हजारो मेट्रिक टन कचरा दिवसा इथे टाकला जातो, आणि या कचऱ्यासोबत आलेल्या मलईदार चोरट्या मालाचे वाटप काढण्यासाठी रात्री तो पुन्हा बाहेर काढला जातो. या माफियांची दहशत इतकी आहे, की त्यांना पालिकेने कंत्राटी पद्धतीने नियुक्त केलेले सुरक्षारक्षक, तसेच खुद्द पोलिसही घाबरून असतात.

पाण्याच्या दुर्भिक्ष्यामुळे या डम्पिंगला लागून असलेली वस्ती वर्षोनुवर्षे पिचलेली आहे. आग लागली की पाणी येते, टँकरने मिळणाऱ्या पाण्यामध्ये एक वेगळ्या प्रकारचे पाण्याचे अर्थशास्त्र रुजलेले आहे. आग विझवण्यासाठी येणाऱ्या याच पाण्याची लूट लोक करतात ती तहान भागावी यासाठी. स्थानिक मुलांच्या मदतीने संरक्षक भिंतींना भगदाड पाडण्याचे काम या माफियांच्या टोळ्यांनी केले आहे.

या भागात वीस वर्षांहून अधिक काळ काम करणारी 'महिला मंडळ फेडरेशन'ची बद्रुनिस्सासारखी कार्यकर्ती डम्पिंग ग्राऊंडच्या आत धुमसणाऱ्या या संघटित गुन्हेगारीकडे तातडीने लक्ष देण्याची गरज असल्याचे तळमळीने सांगते. डम्पिंगच्या परिसरात राहणाऱ्या स्थानिकांना आरोग्याच्या समस्येसह माफियांच्या या टोळ्यांचा वेगवेगळ्या पद्धतीने त्रास होतो. तक्रार केली तर पाण्याच्या, वीजेच्या जोडण्या तोडल्या जातात, सार्वजनिक शौचालयांमध्ये त्यांचा मुक्काम वाढतो, वस्तीला वेठीला धरून, घरातील लहान मुलांना उचलून नेऊ, अशा धमक्या दिल्या जातात. येथील माफियाराजला अटकाव कोण करणार, याचे उत्तर रहिवाशांना गेल्या अनेक वर्षांत मिळालेले नाही.

मटा भूमिका: संपवा माफियाराज !

डम्पिंगच्या कचऱ्याला आज सोन्याचा भाव आहे, हेच सोने लुबाडण्याच्या इर्ष्येने या डम्पिंगवरीच संघटित गुन्हेगारी वाढत गेली. कचरावेचक विरुद्ध दलाल या संघर्षाला आता 'स्थानिक विरुद्ध माफिया' असे रूप आले आहे. हा संघर्ष इरेला पेटला असला तरीही त्याविरोधात कारवाई करायला पोलिसही कच खातात, इतकी माफियाराजची ही पाळेमुळ खोल रुतलेली आहे. ती उखडून काढत नाही तोपर्यंत हा कचरा पेटतच राहणार आहे!