मुंबईकरांनो, सावधान! टीबीच्या संसर्गात होतेय वाढ; मृत्यू झालेल्यांची आकडेवारी चिंताजनक

म. टा. विशेष प्रतिनिधी, मुंबई : टीबी संसर्गाचे प्रमाण मुंबईमध्ये वेगाने वाढत असून २०२२या वर्षात वैद्यकीय उपचार घेणाऱ्या रुग्णांची संख्या ५६,११२ इतकी नोंदवण्यात आली आहे. मागील दोन वर्षांच्या तुलनेत हे प्रमाण अधिक असून २०२०मध्ये ३७,९४३ तर २०२१मध्ये ५८,२२१ रुग्ण वैद्यकीय उपचार घेत होते. टीबी साठी निदान झालेल्या रुग्णांच्या संख्येमध्येही वाढ झाल्याचे पालिकेच्या आरोग्यविभागाने दिलेल्या माहितीमधून दिसून येते. २०२२ मध्ये ६५,६१७ रुग्णांना टीबीचे निदान झाले असून २०२१मध्ये ही संख्या ५८,२२१ इतकी होती. २०२०मध्ये ४३,२४४ टीबी रुग्णसंख्या नोंदवण्यात आली होती.

पुरुषांच्या तुलनेमध्ये स्त्रियांमध्ये टीबी संसर्ग वाढता असून २०२२ मध्ये २८,६२९ तर २०२१मध्ये २६,७८८ महिलांमध्ये टीबीची लागण झाल्याचे दिसते. २०२२मध्ये २७,४५४ तर २०२१मध्ये २२,७५३ पुरुषांना टीबी संसर्ग झाला आहे. या आजारावरील वैद्यकीय उपचार दीर्घकाळ घ्यावे लागतात. त्यातील गोळ्यांची संख्या, प्रतिजैविकांमुळे होणारे दुष्परिणाम लक्षात घेता उपचार अर्धवट सोडून देणाऱ्यांची संख्याही वाढती आहे. २०२०मध्ये ३७,९४३ रुग्णांपैकी २९,०३७ जणांनी वैद्यकीय उपचार पूर्ण केले. मात्र २०२२मध्ये ही संख्या प्रचंड वेगाने घसरली. ५६,११२ निदान झालेल्या रुग्णांपैकी १९,४९८ रुग्णांनी उपचार पूर्ण केल्याचे यासंदर्भातील अहवालात स्पष्ट झाले आहे.

पाच वर्षांत टीबीमुळे ११,७९६ मृत्यू

टीबीमुळे जीव गमावणाऱ्या रुग्णांची संख्याही वाढती आहे. मागील पाच वर्षांत म्हणजे २०१८ ते २०२२ या काळात मुंबईत ११,७९६ जणांनी टीबीमुळे प्राण गमावला आहे. मात्र टीबी रुग्णांचा मृत्यू कोणत्याही कारणामुळे झाला तरी त्याची अहवालात नोंद होते, असे पालिकेने स्पष्ट केले आहे. २०२१मध्ये सर्वाधिक टीबी रुग्णांचा मृत्यू झाला असून ही संख्या २,७०५ इतकी होती. २०२२मध्ये रुग्णसंख्या सर्वाधिक ५६,११२ इतकी नोंदवण्यात आली.

लहान मुलांसाठी रुग्णालय नाही

लहान मुलांमध्ये टीबीचे प्रमाण वाढते असले, तरी शिवडी येथे स्वतंत्र वॉर्डची सुरुवात अद्याप झालेली नाही. महाराष्ट्र टाइम्सने लहान मुलांमध्ये वाढत असलेल्या टीबीची समस्या सातत्याने मांडली आहे. टीबीसाठी काम करणाऱ्या बालरोगतज्ज्ञांची उपलब्धता नसल्याने लहान मुलांसाठी शिवडी येथील टीबी रुग्णालयामध्ये अद्याप वेगळा वॉर्ड सुरू करण्यात आलेला नाही.

चाचण्या जलद होण्यासाठी...

टीबीचे निदान व्हावे यासाठी चाचण्या करण्यासाठी सात ट्रूनॅट यंत्राची उपलब्धता सीएसआर अंतर्गत झालेली आहे. कस्तुरबा रुग्णालयातील कल्चर आणि डीएसटी प्रयोगशाळा यावर्षी जूनअखेरीस कार्यान्वित होईल. कोणत्या औषधांना प्रतिरोध आहे तसेच रुग्ण कोणत्या औषधांप्रती संवेदनशील आहे याची चाचपणी पालिकेच्या दवाखाने तसेच आरोग्यकेंद्रांच्या माध्यमातून केली जात आहे. मुंबईत अशा स्वरूपाची २१ पालिकेची केंद्रे तर दोन खासगी केंद्रांमध्ये ही सुविधा उपलब्ध आहे. जेजे तसेच वाडिया रुग्णालयामध्ये टीबीला कोणत्या औषधांचा प्रतिरोध होतो याचा अभ्यास करणारी केंद्रे कार्यरत असून हिंदुजा आणि सर्वोदय रुग्णालयामध्ये दोन खासगी केंद्रांची उपलब्धता आहे.