म. टा. विशेष प्रतिनिधी, मुंबई
'समाजाने महिला ड्रायव्हरकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलला पाहिजे…. नर्स, महिला पोलिस, एअरहोस्टेस, वैमानिकांप्रमाणेच कार ड्रायव्हिंग हेसुद्धा चांगले क्षेत्र आहे. समाजाने अशा महिलांना नेहमीच पाठिंबा व प्रोत्साहन दिले पाहिजे... ड्रायव्हर म्हणून काम करताना समाजात कशा प्रकारचे लोक असतात, हे अनुभवायला मिळाले. त्याचवेळेस या व्यवसायाने साहस व स्थैर्य दिले...' …असे म्हाडातील एकमेव महिला ड्रायव्हर ममता पाटील सांगत होत्या.
देशात लढाऊ वैमानिकांपासून अन्य क्षेत्रांत ठसा उमटवणाऱ्या महिलांची नावे नेहमी चर्चेत असतात. पण सरकारी कार्यालयात महिला ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या ममता पाटील यांच्यासारख्या महिला अनेकदा पडद्यामागेच राहतात. रिक्षाचालक तसेच खासगी टॅक्सीवर ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या महिला आहेत. पण सरकारी कार्यालयात ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या ममता या कदाचित एकमेव महिला असतील. ममता यांनी सुरुवातीला त्यांनी काही काळ खासगी ऑफीसमध्ये नोकरी केली. पण त्यात मन रमले नाही. काही वेगळे करण्याच्या ध्यासापोटी त्यांनी टॅक्सी ड्रायव्हिंगचे हे क्षेत्र निवडले. २०११मध्ये 'फॉर शी' या टॅक्सी कंपनीत ड्रायव्हर म्हणून नोकरी स्वीकारली. पुरुषप्रधान क्षेत्रात काम करणे अतिशय आव्हानात्मक काम होते. पण त्यांनी हे आव्हान स्वीकारले. टॅक्सी ड्रायव्हर म्हणून काम करताना अवतीभवती कशा प्रकारचे लोक असतात, बाहेरचे जग कसे असते, हे त्यांना अनुभवायला मिळाले. ऑफिसच्या चार भिंतीत काम करताना हे कधीच अनुभवायला मिळाले नसते. टॅक्सी ड्रायव्हरच्या व्यवसायाने त्यांना साहसी व सहनशील बनवले. प्रत्येक दिवशी नवीन प्रवास, नवीन व वेगवेगळ्या व्यक्तिमत्वाचे प्रवासी भेटायचे. त्यातून खूप शिकायला मिळाले, असे ममता सांगतात. अर्थात या नोकरीला त्यांच्या आई-वडिलांचा भक्कम पाठिंबा होता.
पुढे काही दिवसांनी घरच्या अडचणींमुळे त्यांनी ही नोकरी सोडली. मात्र २०१३मध्ये म्हाडामध्ये 'महिला वाहन चालक पाहिजेत' अशी जाहिरात पाहिली आणि पुन्हा या व्यवसायाने खुणावले. ममता यांनी नोकरीसाठी अर्ज केला आणि त्यांची निवडही झाली. म्हाडामध्ये महिला ड्रायव्हर ही संकल्पना संपूर्णपणे नवीन होती. त्यामुळे त्यांच्याकडे कौतुकाने बघितले जात होते. म्हाडात काम करताना चांगले सहकारी व अधिकाऱ्यांची साथ मिळाली. म्हाडातील नोकरीने स्थैर्य व सेवा-निवासस्थानही दिले. पण केवळ ड्रायव्हर म्हणून काम करून समाधानी राहायचे नाही, असा ममता यांचा निर्धार आहे. त्यांनी पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केल्याने पुढे परीक्षा देऊन भविष्यात म्हाडात अधिकारी होण्याचे स्वप्न आहे, असे ममता सांगतात.
''इतरांची काळजी घेणे हे स्त्रीच्या स्वभावातच असल्याने महिला उत्तम ड्रायव्हर होऊ शकतात. रस्त्यात वाहतुकीचे नियम पाळण्यात महिलाच आघाडीवर असतात.'' - ममता ज्ञानेश्वर पाटील, ड्रायव्हर, म्हाडा
'समाजाने महिला ड्रायव्हरकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलला पाहिजे…. नर्स, महिला पोलिस, एअरहोस्टेस, वैमानिकांप्रमाणेच कार ड्रायव्हिंग हेसुद्धा चांगले क्षेत्र आहे. समाजाने अशा महिलांना नेहमीच पाठिंबा व प्रोत्साहन दिले पाहिजे... ड्रायव्हर म्हणून काम करताना समाजात कशा प्रकारचे लोक असतात, हे अनुभवायला मिळाले. त्याचवेळेस या व्यवसायाने साहस व स्थैर्य दिले...' …असे म्हाडातील एकमेव महिला ड्रायव्हर ममता पाटील सांगत होत्या.
देशात लढाऊ वैमानिकांपासून अन्य क्षेत्रांत ठसा उमटवणाऱ्या महिलांची नावे नेहमी चर्चेत असतात. पण सरकारी कार्यालयात महिला ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या ममता पाटील यांच्यासारख्या महिला अनेकदा पडद्यामागेच राहतात. रिक्षाचालक तसेच खासगी टॅक्सीवर ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या महिला आहेत. पण सरकारी कार्यालयात ड्रायव्हर म्हणून काम करणाऱ्या ममता या कदाचित एकमेव महिला असतील. ममता यांनी सुरुवातीला त्यांनी काही काळ खासगी ऑफीसमध्ये नोकरी केली. पण त्यात मन रमले नाही. काही वेगळे करण्याच्या ध्यासापोटी त्यांनी टॅक्सी ड्रायव्हिंगचे हे क्षेत्र निवडले. २०११मध्ये 'फॉर शी' या टॅक्सी कंपनीत ड्रायव्हर म्हणून नोकरी स्वीकारली. पुरुषप्रधान क्षेत्रात काम करणे अतिशय आव्हानात्मक काम होते. पण त्यांनी हे आव्हान स्वीकारले. टॅक्सी ड्रायव्हर म्हणून काम करताना अवतीभवती कशा प्रकारचे लोक असतात, बाहेरचे जग कसे असते, हे त्यांना अनुभवायला मिळाले. ऑफिसच्या चार भिंतीत काम करताना हे कधीच अनुभवायला मिळाले नसते. टॅक्सी ड्रायव्हरच्या व्यवसायाने त्यांना साहसी व सहनशील बनवले. प्रत्येक दिवशी नवीन प्रवास, नवीन व वेगवेगळ्या व्यक्तिमत्वाचे प्रवासी भेटायचे. त्यातून खूप शिकायला मिळाले, असे ममता सांगतात. अर्थात या नोकरीला त्यांच्या आई-वडिलांचा भक्कम पाठिंबा होता.
पुढे काही दिवसांनी घरच्या अडचणींमुळे त्यांनी ही नोकरी सोडली. मात्र २०१३मध्ये म्हाडामध्ये 'महिला वाहन चालक पाहिजेत' अशी जाहिरात पाहिली आणि पुन्हा या व्यवसायाने खुणावले. ममता यांनी नोकरीसाठी अर्ज केला आणि त्यांची निवडही झाली. म्हाडामध्ये महिला ड्रायव्हर ही संकल्पना संपूर्णपणे नवीन होती. त्यामुळे त्यांच्याकडे कौतुकाने बघितले जात होते. म्हाडात काम करताना चांगले सहकारी व अधिकाऱ्यांची साथ मिळाली. म्हाडातील नोकरीने स्थैर्य व सेवा-निवासस्थानही दिले. पण केवळ ड्रायव्हर म्हणून काम करून समाधानी राहायचे नाही, असा ममता यांचा निर्धार आहे. त्यांनी पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केल्याने पुढे परीक्षा देऊन भविष्यात म्हाडात अधिकारी होण्याचे स्वप्न आहे, असे ममता सांगतात.
''इतरांची काळजी घेणे हे स्त्रीच्या स्वभावातच असल्याने महिला उत्तम ड्रायव्हर होऊ शकतात. रस्त्यात वाहतुकीचे नियम पाळण्यात महिलाच आघाडीवर असतात.'' - ममता ज्ञानेश्वर पाटील, ड्रायव्हर, म्हाडा