१ डिसेंबर २०१८ रोजी वयाची ६० वर्षे पूर्ण केलेल्या सेविकांना लागू
म. टा. प्रतिनिधी, मुंबई
राज्यातील अंगणवाडी सेविका, मिनी अंगणवाडी सेविका आणि मदतनीसांच्या सेवानिवृत्तीचे वय दोन टप्प्यात पाच वर्षांनी वाढविण्यात आले असून, त्यांच्या सेवा समाप्तीचे वय ६०वरून ६५ वर्षे करण्यास राज्य मंत्रिमंडळाच्या मंगळवारी मुंबईत झालेल्या बैठकीत मान्यता देण्यात आली. अंगणवाडी केंद्रात काम करण्यास शारीरिकदृष्ट्या सक्षम असणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना या निर्णयाचा लाभ होणार असून, सध्या राज्यात सुमारे दोन लाख कर्मचारी अंगणवाडी सेवेत कार्यरत आहेत. तथापि, या निर्णयाचा लाभ १ जानेवारी २०१८ नंतरच्या अंगणवाडी सेविकांना लागू नसेल, असे स्पष्ट करण्यात आले आहे.
अंगणवाडी सेविकांच्या मानधनवाढीच्या प्रश्नासंदर्भात त्यांच्या संघटनेसोबत झालेल्या चर्चेत सेविकांच्या सेवा समाप्तीचे वाढविण्याचा यापूर्वी विचार झाला होता. तथापि, राज्य विधिमंडळाच्या मार्च २०१८ मध्ये झालेल्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनात बहुतांश आमदारांनी अंगणवाडी सेविकांच्या सेवा समाप्तीचे वय ६५ वर्षे करण्याची मागणी केली होती. त्यानुसार काही अटींच्या अधीन राहून कार्यरत असलेल्या सेविकांचे सेवा समाप्तीचे वय ६५ वर्षे ठेवण्याबाबत विचार करण्याचे आश्वासन विधिमंडळाच्या सभागृहास देण्यात आले होते. त्यानुसार वरील निर्णय घेण्यात आला आहे.
एकात्मिक बाल विकास सेवा योजनेतंर्गत अंगणवाडी केंद्रात कार्यरत असलेल्या अंगणवाडी सेविका व मदतनीसांवर केंद्र शासनाने सोपविलेल्या जबाबदाऱ्या पाहता त्या काम करण्यास शारीरिकदृष्ट्या सक्षम असणे आवश्यक आहे. सर्वसाधारणपणे ६० वर्षानंतर कोणत्याही व्यक्तीस सक्षमपणे काम करण्यास वैद्यकीय कारणास्तव अडचणी येतात. त्यामुळे वयाची ६० वर्षे पूर्ण झालेल्या व्यक्तींची वैद्यकीय तपासणी करणे आवश्यक असते. त्यामुळे १ डिसेंबर २०१८ रोजी वयाची ६० वर्षे पूर्ण केलेल्या अंगणवाडी सेविका-मदतनीसांची वैद्यकीय तपासणी करून त्या काम करण्यास पात्र असल्याबाबतचे सक्षम वैद्यकीय अधिकाऱ्यांचे प्रमाणपत्र सादर केल्यानंतरच त्यांना मानधनी सेवेत ठेवण्यात येणार आहे.
राज्य सरकारने विहित केलेल्या कार्यपद्धतीनुसार ६० वर्षे सेवा पूर्ण झाल्यानंतर आणि ६३ वर्षे सेवा पूर्ण झाल्यानंतर असे दोन वेळा वैद्यकीय प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. त्यानुसार प्रथम तीन वर्षे म्हणजे वयाची ६३ वर्षे पूर्ण होईपर्यंत आणि त्यानंतर पुढील दोन वर्षे म्हणजे वयाची ६५ वर्षे पूर्ण होईपर्यंत काम करता येणार आहे. आदिवासी व ग्रामीण प्रकल्पांसाठी जिल्ह्याच्या जिल्हा शल्यचिकित्सक यांचे तसेच नागरी भागासाठी शासकीय रुग्णालयाचे अधीक्षक किंवा वैद्यकीय मंडळ यांचे वैद्यकीय प्रमाणपत्र सादर करावे लागेल. सेविका-मदतनीसांची वैद्यकीय तपासणी करण्याबाबत बाल विकास प्रकल्प अधिकाऱ्यांनी संबंधित शासकीय वैद्यकीय यंत्रणांना कळविल्यानंतर त्यांची आवश्यक वैद्यकीय तपासणी करुन त्यांना विहित नमुन्यात मोफत प्रमाणपत्र देण्यात येईल.
वेळोवेळी तांत्रिक ज्ञानाची परीक्षा
१ नोव्हेंबर २०१८ पासून नव्याने नियुक्त करण्यात येणाऱ्या अंगणवाडी सेविका, मदतनीस, मिनी अंगणवाडी सेविका तसेच अंगणवाड्यांच्या एकत्रिकरणानंतर मदतनीसाची अंगणवाडी सेविका म्हणून नेमणूक केल्यास त्यांची मानधनी सेवा ६० वर्षे राहणार आहे. अंगणवाडी केंद्राच्या कामकाजासह माहिती संकलनाचे कामकाज डिजिटल होत असून अंगणवाडीच्या नोंदी कॉमन अप्लिकेशन सॉफ्टवेअरमध्ये भरावयाच्या असल्याने अंगणवाडी सेविकांना तांत्रिक ज्ञान आवश्यक आहे, त्यांच्यासाठी वेळोवेळी प्रावीण्य परीक्षा आयोजित करण्यासही मंत्रिमंडळाने मान्यता दिली आहे.
म. टा. प्रतिनिधी, मुंबई
राज्यातील अंगणवाडी सेविका, मिनी अंगणवाडी सेविका आणि मदतनीसांच्या सेवानिवृत्तीचे वय दोन टप्प्यात पाच वर्षांनी वाढविण्यात आले असून, त्यांच्या सेवा समाप्तीचे वय ६०वरून ६५ वर्षे करण्यास राज्य मंत्रिमंडळाच्या मंगळवारी मुंबईत झालेल्या बैठकीत मान्यता देण्यात आली. अंगणवाडी केंद्रात काम करण्यास शारीरिकदृष्ट्या सक्षम असणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना या निर्णयाचा लाभ होणार असून, सध्या राज्यात सुमारे दोन लाख कर्मचारी अंगणवाडी सेवेत कार्यरत आहेत. तथापि, या निर्णयाचा लाभ १ जानेवारी २०१८ नंतरच्या अंगणवाडी सेविकांना लागू नसेल, असे स्पष्ट करण्यात आले आहे.
अंगणवाडी सेविकांच्या मानधनवाढीच्या प्रश्नासंदर्भात त्यांच्या संघटनेसोबत झालेल्या चर्चेत सेविकांच्या सेवा समाप्तीचे वाढविण्याचा यापूर्वी विचार झाला होता. तथापि, राज्य विधिमंडळाच्या मार्च २०१८ मध्ये झालेल्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनात बहुतांश आमदारांनी अंगणवाडी सेविकांच्या सेवा समाप्तीचे वय ६५ वर्षे करण्याची मागणी केली होती. त्यानुसार काही अटींच्या अधीन राहून कार्यरत असलेल्या सेविकांचे सेवा समाप्तीचे वय ६५ वर्षे ठेवण्याबाबत विचार करण्याचे आश्वासन विधिमंडळाच्या सभागृहास देण्यात आले होते. त्यानुसार वरील निर्णय घेण्यात आला आहे.
एकात्मिक बाल विकास सेवा योजनेतंर्गत अंगणवाडी केंद्रात कार्यरत असलेल्या अंगणवाडी सेविका व मदतनीसांवर केंद्र शासनाने सोपविलेल्या जबाबदाऱ्या पाहता त्या काम करण्यास शारीरिकदृष्ट्या सक्षम असणे आवश्यक आहे. सर्वसाधारणपणे ६० वर्षानंतर कोणत्याही व्यक्तीस सक्षमपणे काम करण्यास वैद्यकीय कारणास्तव अडचणी येतात. त्यामुळे वयाची ६० वर्षे पूर्ण झालेल्या व्यक्तींची वैद्यकीय तपासणी करणे आवश्यक असते. त्यामुळे १ डिसेंबर २०१८ रोजी वयाची ६० वर्षे पूर्ण केलेल्या अंगणवाडी सेविका-मदतनीसांची वैद्यकीय तपासणी करून त्या काम करण्यास पात्र असल्याबाबतचे सक्षम वैद्यकीय अधिकाऱ्यांचे प्रमाणपत्र सादर केल्यानंतरच त्यांना मानधनी सेवेत ठेवण्यात येणार आहे.
राज्य सरकारने विहित केलेल्या कार्यपद्धतीनुसार ६० वर्षे सेवा पूर्ण झाल्यानंतर आणि ६३ वर्षे सेवा पूर्ण झाल्यानंतर असे दोन वेळा वैद्यकीय प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. त्यानुसार प्रथम तीन वर्षे म्हणजे वयाची ६३ वर्षे पूर्ण होईपर्यंत आणि त्यानंतर पुढील दोन वर्षे म्हणजे वयाची ६५ वर्षे पूर्ण होईपर्यंत काम करता येणार आहे. आदिवासी व ग्रामीण प्रकल्पांसाठी जिल्ह्याच्या जिल्हा शल्यचिकित्सक यांचे तसेच नागरी भागासाठी शासकीय रुग्णालयाचे अधीक्षक किंवा वैद्यकीय मंडळ यांचे वैद्यकीय प्रमाणपत्र सादर करावे लागेल. सेविका-मदतनीसांची वैद्यकीय तपासणी करण्याबाबत बाल विकास प्रकल्प अधिकाऱ्यांनी संबंधित शासकीय वैद्यकीय यंत्रणांना कळविल्यानंतर त्यांची आवश्यक वैद्यकीय तपासणी करुन त्यांना विहित नमुन्यात मोफत प्रमाणपत्र देण्यात येईल.
वेळोवेळी तांत्रिक ज्ञानाची परीक्षा
१ नोव्हेंबर २०१८ पासून नव्याने नियुक्त करण्यात येणाऱ्या अंगणवाडी सेविका, मदतनीस, मिनी अंगणवाडी सेविका तसेच अंगणवाड्यांच्या एकत्रिकरणानंतर मदतनीसाची अंगणवाडी सेविका म्हणून नेमणूक केल्यास त्यांची मानधनी सेवा ६० वर्षे राहणार आहे. अंगणवाडी केंद्राच्या कामकाजासह माहिती संकलनाचे कामकाज डिजिटल होत असून अंगणवाडीच्या नोंदी कॉमन अप्लिकेशन सॉफ्टवेअरमध्ये भरावयाच्या असल्याने अंगणवाडी सेविकांना तांत्रिक ज्ञान आवश्यक आहे, त्यांच्यासाठी वेळोवेळी प्रावीण्य परीक्षा आयोजित करण्यासही मंत्रिमंडळाने मान्यता दिली आहे.