म. टा. प्रतिनिधी, मुंबई
इन्स्टॉलेशन्स या कथासंग्रहातील कथा उच्च मध्यमवर्गीयांच्या, शहरात राहणाऱ्यांच्या आहेत. तरीही हा कथासंग्रह पुरस्कारासाठी निवडला हे महत्त्वाचे आहे. या कथासंग्रहातील पात्रे आर्थिकदृष्ट्या सधन मात्र तरीही शोषित आहेत. समाजव्यवस्थेने केलेले शोषण या कथासंग्रहामध्ये दिसते. कथासंग्रहातील भाषा कॉस्मोपॉलिटन आहे. गणेश मतकरी हे लेखक म्हणून मानवी व्यवहारांकडे तटस्थ आत्मियतेने पाहतात, अशा शब्दांमध्ये ज्येष्ठ विज्ञानकथालेखक सुबोध जावडेकर यांनी या शहरी कथासंग्रहाचे आणि लेखकाचे कौतुक केले. केशवराव कोठावळे पारितोषिक वितरण सोहळ्यामध्ये ते बोलत होते.
ललित आणि मॅजेस्टिक गप्पांचे प्रणेते केशवराव कोठावळे यांच्या नावे दरवर्षी मराठीतील सर्वोत्कृष्ट ग्रंथाला मॅजेस्टिक प्रकाशनातर्फे केशवराव कोठावळे पुरस्कार दिला जातो. यंदा गणेश मतकरींना इन्स्टॉलेशन्स या कथासंग्रहासाठी हा पुरस्कार जावडेकर यांच्या हस्ते देण्यात आला. १५ हजार १५१ रुपये आणि मानचिन्ह असे या पुरस्काराचे स्वरूप आहे.
यावेळी बोलताना मतकरी यांनी अंगभूत लेखनक्षमता असलेल्यांनी सोशल मीडियात आणि ब्लॉग रायटिंगमध्ये रमणे हे कसदार साहित्यनिर्मितीच्या दृष्टीने धोक्याचे आहे, असे यावेळी बोलताना सांगितले. विचारी युवकांनी त्यात रमण्याऐवजी कसदार वाचन मनन करून प्रगल्भ लेखन करावे, असे आवाहनही केले. आजकाल कुटुंबातून संवाद संपला आहे. वृद्धांचा कल त्यामुळे टीव्हीच्या आभासी विश्वात रमण्याकडे आढळतो. अतिशय वेग आलेल्या आपल्या जीवनात प्रत्येक जण दुसऱ्याचे भावनिक आणि शारीरिक शोषण करताना आढळतो. या साऱ्यातून निर्माण झालेल्या अस्वस्थतेने कथालेखनासाठी प्रवृत्त झाल्याची भावना त्यांनी व्यक्त केली.
कोठावळे पुरस्कार हा ग्रंथलेखकासोबतच प्रकाशकांनाही देण्यात येतो. इन्स्टॉलेशन्सचे प्रकाशन मॅजेस्टिक प्रकाशनाने केले आहे. हा पुरस्कार अशोक कोठावळे यांनी स्वीकारला. गणेश मतकरी आपल्या वडिलांचा साहित्यिक वारसा सक्षमपणे पुढे चालवत असल्याबद्दल कोठावळे यांनीही त्यांचे कौतुक केले. प्रा. उषा तांबे, संजिवनी खेर आणि चंद्रकांत भोंजाळ यांच्या समितीच्या वतीने प्रा. उषा तांबे यांनी भूमिका मांडली. या कथा केवळ शहरी नाहीत तर मानवी आवाजाच्या गाभ्याचा तळ खरवडून पाहणाऱ्या असल्याने त्या सार्वकालिक असल्याचे मत तांबे यांनी मांडले.