अपुऱ्या ऑक्सिजनमुळे 'प्राण' कंठाशी

मुंबई : करोनासंसर्गाचे प्रमाण वाढत असल्याने ऑक्सिजनच्या तुटवड्याची झळ आता खासगी रुग्णालयांप्रमाणे पालिका रुग्णालयांनाही बसू लागली आहे. मागील दोन दिवसांपासून जोगेश्वरीतील बाळासाहेब ठाकरे ट्रॉमा रुग्णालयाच्या आयसीयू कक्षातील ऑक्सिजनचा पुरवठा सातत्याने कमी होत आहे. गुरुवारी सकाळी चार तास आणि शुक्रवारी सकाळी साडे चारतास हा पुरवठा संपल्याची नोंद मशिनवर येत होती. त्यामुळे या कक्षातील प्रकृती गंभीर असलेल्या ४० रुग्णांच्या प्राणवायूची पातळी पुन्हा खालावली, ती स्थिर होण्यासाठी ऑक्सिजनची गरज होती. तांत्रिक विभागाला वैद्यकीय पथकाने सातत्याने यासंदर्भात माहिती दिल्यानंतर संध्याकाळी उशिरा हा पुरवठा नियमित होण्यास सुरुवात झाली.

रुग्णालयाच्या आयसीयूमधील व्हेंटिलेटरवरच्या कृत्रिम श्वसनयंत्रणेवर असलेल्या रुग्णांच्या मशिनवर ऑक्सिजनचा पुरवठा कमी झाल्याचा सिग्नल गुरुवारी सकाळी वाजू लागला. या रुग्णालयामध्ये करोना रुग्णांची वाढती संख्या लक्षात घेता ४० आयसीयू खाटा तयार करण्यात आल्या आहेत. येथे ३१ वर्षांच्या रुग्णांपासून ७५ वर्षांच्या वयोवृद्धांपर्यंत ४० रुग्ण वैद्यकीय उपचार घेत आहेत. ऑक्सिजनची पातळी नेमकी का कमी झाली, याचे कारण न कळल्यामुळे डॉक्टरांनी संबधित प्रशासकीय वैद्यकीय अधिकाऱ्यांना याची माहिती दिली. मात्र तांत्रिक बिघाडाने नव्हे तर पुरवठा वेळेत न झाल्याने हा खोळंबा निर्माण झाला होता. गुरुवारी काही तासांनी पुरवठा नियमित झाला. शुक्रवारी, सलग दुसऱ्या दिवशी असा प्रकार होणार नाही आयसीयूमधील रुग्णांच्या मशिनवर ऑक्सिजन पातळी खाली गेल्याचा संदेश आले होते.

यासंदर्भात ट्रॉमा रुग्णालयाचे वैद्यकीय अधीक्षक डॉ. प्रमोद नगरकर यांच्याकडे विचारणा केली असता त्यांनी असा प्रकार घडलाच नसल्याची माहिती दिली. तर कूपर रुग्णालयाचे प्रमुख डॉ. पिनाकिन गुजर यांनी ऑक्सिजनचा पुरवठा करणारी गाडी आली नसल्याने तोपर्यंत पर्यायी ऑक्सिजन सिलिंडर ट्रॉमा केअर रुग्णालयाकडे पाठवण्यात आल्याचे सांगितले. प्रत्येक रुग्णाचा प्राण महत्त्वाचाच आहे. मात्र ऑक्सिजन पुरवठादाराकडून पुरवठा योग्य वेळेत होत नसेल तर डॉक्टरांनी काय करायचे, असा अत्यंत उद्विग्न करणारा प्रश्न डॉक्टरांनी उपस्थित केला आहे.

शताब्दीमधूनही रुग्णांना हलवले

पालिकेच्या वरिष्ठ वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार भगवती रुग्णालयामध्येही दोन दिवसांपूर्वी अशी अडचण निर्माण झाली होती. मात्र त्याचे गांभीर्य ओळखून यातील काही रुग्णांना इतर ठिकाणी वैद्यकीय सेवेमध्ये नेण्यात आले. शताब्दी रुग्णालयामध्येही रात्री उशिरा ऑक्सिजनच्या पुरेशा पुरवठ्याअभावी रुग्णांना इतर रुग्णालयामध्ये नेण्यात येत होते. या माहितीला रुग्णालयाच्या वैद्यकीय अधीक्षक डॉ. अलका माने यांनी दुजोरा दिला.

'प्रकृतीला धोका होऊ शकतो'

आयसीयूमध्ये असलेल्या सर्व रुग्णांची प्रकृती गंभीर असते. त्यामुळे रुग्णांची प्रकृती स्थिर होईपर्यंत ऑक्सिजनचा पुरवठा कमी करता येत नाही. तो निर्णय डॉक्टर रुग्णाच्या प्रकृतीनुसार घेऊ शकतात. तांत्रिक बिघाड वा पुरवठा कमी झाल्यामुळे ऑक्सिजनची पातळी कमी झाल्यास त्या रुग्णाला पुन्हा ऑक्सिजनची तीच पातळी गाठण्यासाठी काही दिवसांचा कालावधी लागतो व यादरम्यान त्याची प्रकृती अधिक बिघडण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. याकडे वैद्यकीय तज्ज्ञांनी लक्ष वेधले आहे.

आज प्रशिक्षण

ऑक्सिजनच्या तुटवड्यावर मात करण्यासाठी टास्क फोर्सने दिलेल्या नियमावलीनुसार ऑक्सिजनचा वापर योग्य पद्धतीने, योग्य प्रमाणात कसा करायचा याचे प्रशिक्षण शनिवारी पालिका रुग्णालयांमध्ये देण्यात येणार आहे. ज्या शस्त्रक्रिया पुढे ढकलल्या तरीही चालतील त्या पुढे नेण्यात येणार आहेत. तसे निर्देश सर्व पालिका रुग्णालयांना देण्यात आले आहेत.