sharmila.kalgutkar@timesgroup.com
twitter -@KsharmilaMT
मुंबई
एकीकडे पालिका अर्थसंकटात असल्याचे वांरवार सांगितले जात असताना पालिकेच्या केईएम, नायर, लो. टिळक, कूपर रुग्णालयांच्या रक्तपेढ्यांमध्ये मात्र विशेष गरज नसताना कोट्यवधी रुपयांची डेटा लॉगर सुविधा पाच वर्षापूर्वी लावण्यात आली आहे. ही प्रणाली खरेदी करताना झालेला कोणताही कागदोपत्री दस्तावेज पालिकेकडे सध्या उपलब्ध नसल्याचे खात्रीलायकरित्या कळते. ही मशीन विकत घेतली की ती संस्थेमार्फत डोनेशनमध्ये देण्यात आली, याची शहानिशा करण्याची जबाबदारी संबधित अभियंत्याच्या विभागप्रमुखांकडे देण्यात आली आहे. त्यामुळे रक्तपेढीच्या नावावर घेण्यात आलेली, मात्र नजिकच्या इतर विभागात लावण्यात आलेली ही यंत्रणा कोणाची मर्जी सांभाळण्यासाठी घेण्यात आली, असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे.
२०१५मध्ये पालिका रुग्णालयाच्या रक्तपेढीमध्ये हे डेटा लॉगर लावण्यात आले, त्या माध्यमातून रक्तपेढीतील वेगवेगळ्या ठिकाणचे तापमान संगणकावर दाखवले जाते. त्यात काही बदल झाला तर अलार्म वाजतात. केईएमध्ये २०, नायर मध्ये २२, कूपर रुग्णालयात नऊ तर लो. टिळक रुग्णालयामध्ये असे २० लॉगर्स लावण्यात आले आहेत. रक्त व रक्तघटक ज्या रेफ्रिजटेरमध्ये ठेवण्यात येते तिथे ही प्रणाली लावण्यात आली असती तर एकवेळ यातील वैद्यकीय कारण लक्षात घेता आले असते. मात्र, ही यंत्रणा इतरत्र का लावली आहे, यामागील उद्देश अद्याप स्पष्ट झालेला नाही, असे रक्तपेढीतील वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले.
ही यंत्रसामुग्री ज्या कंपनीने दिली आहे, त्यांच्याकडे या प्रणालीसाठी मागणी केली नव्हती. तसेच यासंदर्भात कोणतीही कागदपत्रे नसल्याचे संबधित रुग्णालयाच्या रक्तपेढी प्रमुखांनी स्पष्ट केले आहे. या प्रणालीसंदर्भातील निविदा, दरपत्रक, वार्षिक देखभाल कंत्राट, प्रकल्प व्यवस्थापन कंत्राट, हमीपत्र, तसेच हमी किती वर्षांसाठी वाढवली आहे, याची कोणतेही कागदपत्रे उपलब्ध नाहीत. तसेच ही प्रणाली अन्न व औषध प्रशासनाच्या नियमाअंतर्गत लावण्यात आल्याचेही नमूद करण्यात आलेले नाही.
या चारही रक्तपेढ्या २४ तास सुरू असतात, तसेच येथे उपस्थित असलेले रक्तपेढीतील कर्मचारी रक्तसंकलन ज्या ठिकाणी केले जाते तेथील तापमानाची प्रत्येकी चार तासांनी स्वतः नोंद करतात, असे असताना कोट्यवधींच्या या प्रणालीचा नेमका उपयोग काय, असा प्रश्न खुद्द रक्तपेढील वैद्यकीय तज्ज्ञांनी उपस्थित केला आहे.
याकडे लक्ष कोण देणार ?
या चारही रक्तपेढी प्रमुखांनी रुग्णालयाच्या अभियंत्यांना (व्यवस्थापन आणि विद्युत विभाग) यासंदर्भात पत्र लिहून माहिती मागवली आहे. त्यांनीही ही पत्रे पुढे यांत्रिक आणि रेफ्रिजिटेर विभागातील वरिष्ठ अभियंत्यांना पाठवली आहेत. रुग्णालयामध्ये गरज असलेल्या विविध विभागातील तापमानाचे व्यवस्थापन ज्या विभागामार्फेत केले जाते, त्यांच्याकडूनही अद्याप यासंदर्भात उत्तर आलेले नाही. यासंदर्भात पालिका रुग्णालयाचे संचालक डॉ. रमेश भारमल यांच्याकडे विचारणा केली असता ही खरेदी कशी झाली आहे हे निश्चितपणे माहित नाही. त्यासंदर्भात विचारणा करण्यात आली आहे. मात्र ते एफडीएच्या नियमानुसार घेण्यात आले आहे, कागदपत्रे नसल्याचे डॉ. भारमल यांनी या कागदापत्रे शोधून देण्यासंदर्भातील निर्देश देण्यात आले आहे. ही कागदपत्रे नसतील तर तसे लिहून देण्यासाठीही विचारणा करण्यात आल्याचे ते म्हणाले.
नायरचे धक्कादायक उत्तर
नायर रुग्णालयाच्या रक्तपेढीमध्ये २०१७-१८ या दोन्ही वर्षांमध्ये ही प्रणाली वापरण्यात आलेली नाही. डेटा लॉगरची बॅटरी संपल्यामुळे या प्रणालीचा वापर करता आला नाही, असे धक्कादायक उत्तर नायर रुग्णालयाने दिले आहे. पालिका रुग्णालयातील वैद्यकीय प्रणालींची वेगवेगळ्या प्रकारची ऑडिट वेळोवेळी केली जातात असे असताना हे ऑडिट का करण्यात आले नाही, असा प्रश्नही उपस्थित होतो. ही प्रणाली लावताना कागदपत्रांवर संबधित अधिकाऱ्यांनी स्वाक्षरी केल्याशिवाय संबधित कंपनीला पैसे देण्यात आले, तसेच मागील पाच वर्षांपासून या कागदपत्रांसाठी पाठपुरावा का करण्यात आला नाही, हा प्रश्नही आहे.