म. टा. खास प्रतिनिधी, मुंबई
अनेकांना जेवण झाल्यानंतर सुपारी चघळण्याची सवय असते. मात्र ही सुपारी खाण्याच्या या सवयीचा मानसिक अनारोग्याशी निकटचा संबंध असल्याचे महत्त्वपूर्ण वैद्यकीय संशोधन पत्रिकेमध्ये प्रसिद्ध झाले आहे. सुपारी खाणाऱ्या व्यक्तींना नैराश्याची समस्या असू शकते, असा इशारा यात देण्यात आला आहे. सुपारीच्या व्यसनाचे प्रमाण मोठे असलेल्या भारतासारख्या देशाच्या दृष्टीने हे संशोधन महत्त्वपूर्ण आहे.
'जर्नल ऑफ सोशल सायकॅट्री अँड सायकेट्रिक एपिडेमिलॉजी'मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या या संशोधनामध्ये सतत सुपारी चघळण्यामुळे मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर होणाऱ्या दुष्परिणामांबद्दल महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर प्रकाश टाकण्यात आला आहे. तैवान, चीन येथील संशोधकांनी हा अभ्यास केला. सुपारी खाणाऱ्या व्यक्तींमध्ये नैराश्य, अस्वस्थता, उच्चरक्तदाब यासह शरीरात मोठ्या प्रमाणात कोलेस्ट्रॉल असते, असे संशोधनामध्ये दिसून आले. लाल पेशींच्या तुलनेमध्ये पांढऱ्या पेशींचे प्रमाणही अशा व्यक्तींच्या शरीरामध्ये वाढते असल्याचे या अभ्यासात दिसून आले.
सिगारेट व दारूचे व्यसन असलेल्या व्यक्तींमध्ये नैराश्याचे प्रमाण अधिक असते, असे आतापर्यंतच्या अभ्यासांमध्ये सिद्ध झाले आहे. मात्र सुपारीबद्दल असे निश्चित संशोधन आतापर्यंत झाले नव्हते. भारतात सुपारी खाण्याचे प्रमाण मोठे आहे. महाराष्ट्रात ग्रामीण भागात सुपारी खाणे हा महिलांच्याही जीवनशैलीचा भाग आहे. शहरांमध्ये सुंगधी सुपारी खाण्याचे प्रमाण अधिक आहे, याकडे टाटा रुग्णालयाच्या तंबाखूविरोधी मोहिमेचे प्रमुख डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी लक्ष वेधले. त्यामुळे तैवान, चीन या देशांमध्ये केलेला हा अभ्यास भारतासारख्या सुपारीजन्य पदार्थांचे सेवन करणाऱ्या देशांसाठी महत्त्वाचा असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले.
ताजेतवाने वाटते, काम करताना उत्साह येतो, मरगळ झटकली जाते, अशी कारणे पुरुष सुपारी खाण्यासाठी देतात. तर कामाचा फडशा पाडण्यासाठी आपण सुपारी खातो, असे कारण महिला देतात, असेही या अभ्यासात आढळले. पुरुषांच्या तुलनेत महिलांमध्ये या व्यसनांमुळे नैराश्य अधिक बळावते. सुपारीचे व्यसन लवकर सुटतही नाही. त्यामुळे सुपारी खाणे हे धूम्रपानाइतकेच धोकादायक असल्याचे 'हेलिस सेखसारिया इन्स्टिट्युट फॉर पब्लिक हेल्थ'चे संचालक डॉ. पी. सी. गुप्ता यांनी सांगितले.
मेंदूच्या प्रक्रियांमध्ये बदल
सुपारीमध्ये असलेल्या घटकांमुळे मेंदूच्या प्रक्रियेमध्ये बदल होतात, असे टाटा मेमोरिअल रुग्णालयातील शल्यविशारद व तंबाखूमुक्ती मोहिमेचे प्रमुख डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी स्पष्ट केले. सुपारीमध्ये असलेल्या अल्कालॉइड या घटकामुळे मेंदूतील संदेशवहनाच्या प्रक्रियेमध्ये बदल होऊ शकतो. त्यामुळे मानसिक अनारोग्याच्या समस्या निर्माण होतात. त्यासह हृदयाचे ठोके वाढणे, रक्तदाब, वर्तनशैलीमधील बिघाडाच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात, याकडे गांभीर्याने पाहण्याची गरज डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी व्यक्त केली.
अनेकांना जेवण झाल्यानंतर सुपारी चघळण्याची सवय असते. मात्र ही सुपारी खाण्याच्या या सवयीचा मानसिक अनारोग्याशी निकटचा संबंध असल्याचे महत्त्वपूर्ण वैद्यकीय संशोधन पत्रिकेमध्ये प्रसिद्ध झाले आहे. सुपारी खाणाऱ्या व्यक्तींना नैराश्याची समस्या असू शकते, असा इशारा यात देण्यात आला आहे. सुपारीच्या व्यसनाचे प्रमाण मोठे असलेल्या भारतासारख्या देशाच्या दृष्टीने हे संशोधन महत्त्वपूर्ण आहे.
'जर्नल ऑफ सोशल सायकॅट्री अँड सायकेट्रिक एपिडेमिलॉजी'मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या या संशोधनामध्ये सतत सुपारी चघळण्यामुळे मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर होणाऱ्या दुष्परिणामांबद्दल महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर प्रकाश टाकण्यात आला आहे. तैवान, चीन येथील संशोधकांनी हा अभ्यास केला. सुपारी खाणाऱ्या व्यक्तींमध्ये नैराश्य, अस्वस्थता, उच्चरक्तदाब यासह शरीरात मोठ्या प्रमाणात कोलेस्ट्रॉल असते, असे संशोधनामध्ये दिसून आले. लाल पेशींच्या तुलनेमध्ये पांढऱ्या पेशींचे प्रमाणही अशा व्यक्तींच्या शरीरामध्ये वाढते असल्याचे या अभ्यासात दिसून आले.
सिगारेट व दारूचे व्यसन असलेल्या व्यक्तींमध्ये नैराश्याचे प्रमाण अधिक असते, असे आतापर्यंतच्या अभ्यासांमध्ये सिद्ध झाले आहे. मात्र सुपारीबद्दल असे निश्चित संशोधन आतापर्यंत झाले नव्हते. भारतात सुपारी खाण्याचे प्रमाण मोठे आहे. महाराष्ट्रात ग्रामीण भागात सुपारी खाणे हा महिलांच्याही जीवनशैलीचा भाग आहे. शहरांमध्ये सुंगधी सुपारी खाण्याचे प्रमाण अधिक आहे, याकडे टाटा रुग्णालयाच्या तंबाखूविरोधी मोहिमेचे प्रमुख डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी लक्ष वेधले. त्यामुळे तैवान, चीन या देशांमध्ये केलेला हा अभ्यास भारतासारख्या सुपारीजन्य पदार्थांचे सेवन करणाऱ्या देशांसाठी महत्त्वाचा असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले.
ताजेतवाने वाटते, काम करताना उत्साह येतो, मरगळ झटकली जाते, अशी कारणे पुरुष सुपारी खाण्यासाठी देतात. तर कामाचा फडशा पाडण्यासाठी आपण सुपारी खातो, असे कारण महिला देतात, असेही या अभ्यासात आढळले. पुरुषांच्या तुलनेत महिलांमध्ये या व्यसनांमुळे नैराश्य अधिक बळावते. सुपारीचे व्यसन लवकर सुटतही नाही. त्यामुळे सुपारी खाणे हे धूम्रपानाइतकेच धोकादायक असल्याचे 'हेलिस सेखसारिया इन्स्टिट्युट फॉर पब्लिक हेल्थ'चे संचालक डॉ. पी. सी. गुप्ता यांनी सांगितले.
मेंदूच्या प्रक्रियांमध्ये बदल
सुपारीमध्ये असलेल्या घटकांमुळे मेंदूच्या प्रक्रियेमध्ये बदल होतात, असे टाटा मेमोरिअल रुग्णालयातील शल्यविशारद व तंबाखूमुक्ती मोहिमेचे प्रमुख डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी स्पष्ट केले. सुपारीमध्ये असलेल्या अल्कालॉइड या घटकामुळे मेंदूतील संदेशवहनाच्या प्रक्रियेमध्ये बदल होऊ शकतो. त्यामुळे मानसिक अनारोग्याच्या समस्या निर्माण होतात. त्यासह हृदयाचे ठोके वाढणे, रक्तदाब, वर्तनशैलीमधील बिघाडाच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात, याकडे गांभीर्याने पाहण्याची गरज डॉ. पंकज चतुर्वेदी यांनी व्यक्त केली.