म. टा. खास प्रतिनिधी, मुंबई
लोकलमध्ये हवा खेळती राहण्यासाठी छताकडील वायुवीजन यंत्रणा सुरळीत कार्यरत राहण्यासाठी पश्चिम रेल्वेने नवीन तंत्र आत्मसात केले आहे. धुळीमुळे ही यंत्रणा खराब होऊ नये, यासाठी धुळीचे कण जमा करणारे तंत्र अवलंबण्यात आले आहे. पश्चिम रेल्वेच्या महालक्ष्मी येथील कारखान्यात धूळ जमा करणारी ही यंत्रणा कार्यरत केली आहे. त्यातून प्रवाशांना धुळीचा कोणताही त्रास होणार नसून प्रवास करण्यात अडथळेही येणार नसल्याचे संबंधित अधिकाऱ्यांनी सांगितले.
लोकलच्या छताकडे हवा खेळती राहण्यासाठी 'ब्लोअर्स' बसवले असून त्यास 'रूफ माऊंटेड व्हेन्टिलेशन सिस्टीम' म्हणतात. त्यात धुलिकण अडकून ही यंत्रणा बंद पडण्याची भीती असते. प्रवासात या यंत्रणेत कचऱ्याप्रमाणेच धूळ अडकत जाते. हे घटक दूर करण्यासाठी रेल्वे कर्मचाऱ्यांना बरीच खटाटोप करावी लागत असल्याचे आढळून आले. त्यासाठी छोट्या व्हॅक्युम क्लीनरची मदत घेउनही फारसा फायदा होत नव्हता. म्हणूनच आता ही धूळ स्वच्छ करण्यातील अडथळ्यांची शर्यत दूर करण्यासाठी पश्चिम रेल्वेने 'डस्ट कलेक्शन सिस्टीम' सेवेत आणली आहे.
ही स्वच्छता करतानाच कर्मचाऱ्यांच्या आरोग्याबाबतही चिंता व्यक्त केली जाऊ लागली. ही धूळ स्वच्छ करताना त्यातील कण कारखान्यात रंगरंगोटीसाठी आलेल्या लोकलवर पडत असल्याची समस्याही भेडसावत गेली. ही समस्या दूर करण्यासाठीही नवीन यंत्रणेचा उपयोग होणार आहे. पश्चिम रेल्वेच्या महालक्ष्मी येथील कारखान्यात या यंत्रणेत २,२०० क्युबिक मीटर प्रति तास क्षमतेचा पंप उपयोगात आणला जात आहे. या नवीन यंत्रणेमुळे वायूप्रदूषण कमी होतानाच कर्मचाऱ्यांचे आरोग्यही सांभाळले जाणार आहे. कारखान्यातील अन्य लोकलच्या रंगांवर याचा परिणाम होणार नाही, असा दावा रेल्वे प्रशासनाने केला आहे.