गरिबांचे आरोग्य सांभाळणारी 'संजय'दृष्टी

नागपूर : संयुक्त अरब अमिरातीत ५७ दवाखान्यांमध्ये गरिबांना आरोग्यसेवा पुरवीत असताना त्यांनी माणसांचे अनेकविध पैलू जवळून बघितले आहेत. कित्येकांच्या आयुष्यात आशेचा प्रकाश जागविला आहे. '३० वर्षांच्या कारकिर्दीने शिकविलेली सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे कुणाकडूनही अपेक्षा ठेवायच्या नाहीत. तसे केले की आपण मार खातो. दुसरे की, कुणी मला मान द्यावा, कर्मचाऱ्यांनी उठून सलाम ठोकावा, असे मला वाटत नाही. कामाचा सन्मान हाच मला सर्वाधिक महत्त्वाचा वाटतो', अशा शब्दांत अबुधाबी येथे राहणारे डॉ. संजय पैठणकर आपले जगण्याचे तत्त्वज्ञान मांडतात.

डॉ. संजय पैठणकर यांचे शिक्षण नागपुरात झाले आणि येथीलच शासकीय मेडिकल कॉलेज येथून त्यांनी एमबीबीएस केले. पदवीदरम्यान आदर्श विद्यार्थ्याचा पुरस्कार मिळविणाऱ्या संजय यांनी मुंबईच्या जसलोक हॉस्पिटल येथून कार्डियॉलॉजी विषयात आपले पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. १९८८मध्ये त्यांनी संयुक्त अरब अमिराती येथे प्रयाण केले आणि पुढील दोन वर्षे अबुधाबी येथील फहामी ग्रुप ऑफ क्लिनिक्स येथे काम केले. त्यानंतरची, आठ वर्षे शासकीय आरोग्यसेवेत काम करीत असताना त्यांचा संबंध विविध क्षेत्रांत काम करणाऱ्या मजुरांशी आला. भारतासह जगभरातील विविध देशांमधून आलेले मजूर तेथे वेगळ्या छावण्यांमध्ये राहतात. त्यांची आर्थिक परिस्थिती तितकीशी चांगली नसते. एक ३० वर्षांचा पाकिस्तानी रुग्ण डॉ. पैठणकर यांच्या संपर्कात आला. त्याच्यावर केलेले उपचार हा त्यांच्या आयुष्याचा 'टर्निंग पॉइंट' होता. गरीब मजुरांना कमी पैशांत रुग्णसेवा देण्याचा निर्णय त्यांनी घेतला आणि १९९३मध्ये असा स्वतंत्र दवाखाना सुरू केला. केवळ २० दिरहॅममध्ये गरिबांना आरोग्यसेवा देत सुरू केलेला हा उपक्रम आजतागायत सुरू आहे. संपूर्ण संयुक्त अरब अमिरातीमध्ये ५७ दवाखाने, ६५० कर्मचारी आणि कोट्यवधी डॉलर्सची उलाढाल असा या व्यवसायाचा विस्तार झाला आहे. एक तृतीयांश दरांमध्ये रुग्णसेवा पुरविण्याचे काम ते करीत आहेत. २०२० या वर्षात त्यांच्या दवाखान्यांमधून १० लाख रुग्णांना आरोग्य सेवा देण्यात आली आहे. 'राइट हेल्थ' असे या व्यवसायाचे आता नामकरणही करण्यात आले आहे.

'जास्त रुग्ण, कमी दर या तत्त्वावर माझा व्यवसाय सुरू आहे. बडेजाव दाखविणारा कोणताही कॉर्पोरेट खर्च मी करीत नाही. मीच माझ्या दवाखान्यांचे आराखडे आणि सजावट करतो आणि माझी पत्नी कर्मचाऱ्यांशी संबंधित व्यवहार सांभाळते. सर्व कर्मचाऱ्यांनी रुग्णांशी माणुसकीने वागावे, हा दंडक आहे. तो न पाळणाऱ्यांना आम्ही बडतर्फही करतो. माझे कर्मचारी हे माझे कुटुंब आहे', असे डॉ. पैठणकर यांनी सांगितले.

सतत काम हेच ऊर्जेचे निधान...

दवाखान्यांचा मोठा पसारा सांभाळणाऱ्या डॉ. संजय यांना त्यांचे काम आत्यंतिक प्रिय आहे. सुटीच्या दिवशी पण मी काम करतो आणि माझ्यामुळे माझ्या कर्मचार्‍यांना त्रास होतो, असेही ते मिश्किलपणे सांगतात. विविध दवाखान्यांना भेटी देण्यासाठी एकेका दिवसात हजार किलोमीटर स्वत: गाडी चालविण्याइतकी ऊर्जा ते वयाच्या साठीतही टिकवून आहेत.या सगळ्या धावपळीत नागपूरशीही ते सातत्याने संपर्क टिकवून आहेत.