म.टा. प्रतिनिधी, नागपूर
जगाच्या पाठीवर सर्वत्र वायू प्रदूषणाचा विळखा वाढत आहे. जगाची ९० टक्के लोकसंख्या कोणत्या ना कोणत्या स्वरुपात प्रदूषित वातावरणाचा सामना करीत आहे. हा विळखा इतका गहिरा आहे, की दर दोन सेकंदात एकाचा फुफ्फुस विकाराने मृत्यू होत आहे, अशी चिंता जागतिक आरोग्य संघटनेने व्यक्त केली आहे.
फुफ्फुस विकारावर जागृती व्हावी आणि शुद्ध हवा प्रत्येकाला मिळावी यासाठी २५ सप्टेंबर हा दिवस फुफ्फुस आजार दिवस म्हणून पाळला जातो. त्या पार्श्वभूमीवर साधलेल्या संवादात मेडिकलशी संलग्न सुपर स्पेशालिटी रुग्णालयातील रेस्पिरेटरी मेडिसीनचे प्रमुख डॉ. सुशांत मेश्राम यांनी या अभ्यासाला दुजोरा दिला. धुम्रपान ही हल्लीच्या पिढीसाठी फॅशन झाल्याचे नमूद करीत डॉ. मेश्राम म्हणाले, धुम्रपान करणाऱ्या सोबतच सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगदेखील घातक असते. जगात सर्वत्र २५ लाख लोकं सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगमुळे दगावतात. सद्य:स्थितीत ज्या वेगाने वाहनांचे प्रदूषण वाढत आहे, ते पहाता ४० लाख लोक वायू प्रदूषणाने ग्रस्त होतात. त्यासोबतच ३८ लाख लोकसंख्या चुलीच्या धुरामुळे पीडित राहते. धुरापासून होणाऱ्या फुफ्फुसाचा अर्थात सीपीओडी (क्रॉनिक ऑबस्ट्रॅक्टिव्ह पल्मोनरी डिसिज) आजाराने दगावणाऱ्या रुग्णांच्या संख्येत जगात भारत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. तीन कोटी भारतीय सीपीओडी या आजाराच्या विळख्यात सापडले आहेत. जगात ४० कोटी जनता सीपीओडीने त्रस्त आहे. तीन कोटी भारतीय लोकांनाही या आजाराचा विळखा पडला असून दरवर्षी ५ लाख मृत्यू सीपीओडीने होतात. वयाचा पाचवा वाढदिवसही पाहू न शकणाऱ्या मुलांपैकी ८० टक्के मृत्यूला न्युमोनिया कारण ठरतो.
हे आहेत आणखी निष्कर्ष
४० दशलक्ष लोक सीओपीडीने ग्रस्त
३० लाख लोक दगावतात.
मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण.
फुफ्फुसांच्या टीबीचा वर्षभरात १० दशलक्ष लोकांना विळखा.
टीबीने १६ लाख जण दगावतात.
फुफ्फुसांच्या कर्करोगाने दरवर्षी १७ लाख लोकांचा मृत्यू.
साडेतीन कोटी लोक दम्यामुळे ग्रस्त.
लहान मुलांमध्ये दमा मोठे कारण.
४० लाख लोकं न्युमोनियाने दरवर्षी ग्रस्त होतात.
दर मिनिटाला २ मुल पाच वर्षांच्या आतील दगावतात.
वयोवृद्धांमध्ये हे प्रमाण ३० टक्के.
पॅसिव्ह स्मोकिंगदेखील दमा विकाराला मोठे कारण.
२५ लाख लोक सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगमुळे त्रस्त.
४० लाख लोकं वायू प्रदुषणाने
३८ लाख लोकं चुलीच्या धुरामुळे पीडित.
ही आहेत लक्षणे
खोकल्याने सुरूवात.
श्वास घेताना धाप लागणे.
छातीतून घरघर आवाज येणे.
छाती दाटून येणे.
सकाळी उठल्यानंतर खोकल्याची उबळ येणे.
खोकल्यानंतर बेडका पडणे.
दीर्घकालीन खोकला होणे.
जगाच्या पाठीवर सर्वत्र वायू प्रदूषणाचा विळखा वाढत आहे. जगाची ९० टक्के लोकसंख्या कोणत्या ना कोणत्या स्वरुपात प्रदूषित वातावरणाचा सामना करीत आहे. हा विळखा इतका गहिरा आहे, की दर दोन सेकंदात एकाचा फुफ्फुस विकाराने मृत्यू होत आहे, अशी चिंता जागतिक आरोग्य संघटनेने व्यक्त केली आहे.
फुफ्फुस विकारावर जागृती व्हावी आणि शुद्ध हवा प्रत्येकाला मिळावी यासाठी २५ सप्टेंबर हा दिवस फुफ्फुस आजार दिवस म्हणून पाळला जातो. त्या पार्श्वभूमीवर साधलेल्या संवादात मेडिकलशी संलग्न सुपर स्पेशालिटी रुग्णालयातील रेस्पिरेटरी मेडिसीनचे प्रमुख डॉ. सुशांत मेश्राम यांनी या अभ्यासाला दुजोरा दिला. धुम्रपान ही हल्लीच्या पिढीसाठी फॅशन झाल्याचे नमूद करीत डॉ. मेश्राम म्हणाले, धुम्रपान करणाऱ्या सोबतच सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगदेखील घातक असते. जगात सर्वत्र २५ लाख लोकं सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगमुळे दगावतात. सद्य:स्थितीत ज्या वेगाने वाहनांचे प्रदूषण वाढत आहे, ते पहाता ४० लाख लोक वायू प्रदूषणाने ग्रस्त होतात. त्यासोबतच ३८ लाख लोकसंख्या चुलीच्या धुरामुळे पीडित राहते. धुरापासून होणाऱ्या फुफ्फुसाचा अर्थात सीपीओडी (क्रॉनिक ऑबस्ट्रॅक्टिव्ह पल्मोनरी डिसिज) आजाराने दगावणाऱ्या रुग्णांच्या संख्येत जगात भारत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. तीन कोटी भारतीय सीपीओडी या आजाराच्या विळख्यात सापडले आहेत. जगात ४० कोटी जनता सीपीओडीने त्रस्त आहे. तीन कोटी भारतीय लोकांनाही या आजाराचा विळखा पडला असून दरवर्षी ५ लाख मृत्यू सीपीओडीने होतात. वयाचा पाचवा वाढदिवसही पाहू न शकणाऱ्या मुलांपैकी ८० टक्के मृत्यूला न्युमोनिया कारण ठरतो.
हे आहेत आणखी निष्कर्ष
४० दशलक्ष लोक सीओपीडीने ग्रस्त
३० लाख लोक दगावतात.
मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण.
फुफ्फुसांच्या टीबीचा वर्षभरात १० दशलक्ष लोकांना विळखा.
टीबीने १६ लाख जण दगावतात.
फुफ्फुसांच्या कर्करोगाने दरवर्षी १७ लाख लोकांचा मृत्यू.
साडेतीन कोटी लोक दम्यामुळे ग्रस्त.
लहान मुलांमध्ये दमा मोठे कारण.
४० लाख लोकं न्युमोनियाने दरवर्षी ग्रस्त होतात.
दर मिनिटाला २ मुल पाच वर्षांच्या आतील दगावतात.
वयोवृद्धांमध्ये हे प्रमाण ३० टक्के.
पॅसिव्ह स्मोकिंगदेखील दमा विकाराला मोठे कारण.
२५ लाख लोक सेकंड हॅण्ड स्मोकिंगमुळे त्रस्त.
४० लाख लोकं वायू प्रदुषणाने
३८ लाख लोकं चुलीच्या धुरामुळे पीडित.
ही आहेत लक्षणे
खोकल्याने सुरूवात.
श्वास घेताना धाप लागणे.
छातीतून घरघर आवाज येणे.
छाती दाटून येणे.
सकाळी उठल्यानंतर खोकल्याची उबळ येणे.
खोकल्यानंतर बेडका पडणे.
दीर्घकालीन खोकला होणे.