आजाराचं घेऊन ओझं, जगणं शोधतो आहे...

नाशिक ः एचआयव्हीबाधित मायबापांच्या पोटी जन्म घेतला इतकाच त्यांचा गुन्हा... अवघ्या दोन ते अडीच दशकांचं आयुष्य हाताशी आलेलं असताना खेळण्याबागडण्याच्या वयातच कोणाचे डोळे निकामी झालेत, तर कोणाला रक्त बदलण्यासाठी खेट्या घालाव्या लागताहेत. भरीस भर म्हणून आई-वडिलांच्या माघारी रक्ताची नातीही या निष्पाप लेकरांशी नाबोलती झाली आहेत. ही करूण कहाणी आहे एचआयव्हीबाध‌ित अनाथ मुलांची...!

बंटी, मोनिका आणि महेश (नावे बदलली आहेत) ही यातलीच काही दुर्दैवी मुले. सध्या ही मुले महिंद्रा अँड महिंद्रा आणि यश फाऊंडेशन यांच्यावतीने राबविण्यात येणाऱ्या पुनर्वसन केंद्राच्या आधारे उरलेले आयुष्य जगण्याची केव‌िलवाणी धडपड करीत आहेत.

मोनिका ही पंधरा वर्षांची मुलगी जन्मत:च एचआयव्ही बाधित ही अवघी १५ वर्षांची मुलगी. एचआयव्हीबाधित बनून आई-वडिलांचं छत्र एकापाठोपाठ तिच्या लहानपणीच हरपले. त्यावेळी वडिलांच्या नातेवाईकांपैकी कोणीही मोनिकाचा सांभाळ करण्याचं औदार्य दाखविलं नाही. आजी आणि एमआयडीसीमध्ये कष्टकरी वर्गात कार्यरत असणाऱ्या मामा-मामीने मात्र मोनिकाची जबाबदारी खांद्यावर घेत तिला स्वत:च्या मुलांच्या बरोबरीने सांभाळण्यास सुरुवात केली. जेमतेम घर चालेल अशा परिस्थितीत मोनिकाचा सांभाळ होत असतानाच बालवयातच नवी सृष्‍टी बघण्याअगोदर तिची दृष्टी हरपली. नियतीचे चटके इतक्यावरही थांबायला तयार नाहीत. आता मोनिकाला फिट्सचाही त्रास सुरू झाला आहे. दिवसातून कुठल्याही क्षणाला फिट्स येण्याची शक्यता नाकारता येत नसल्याने कुटूंबातील व्यक्ती तिची चोवीस तास सावलीसारखी पाठराखण करतात.

बंटीचीही कहाणी मोनिकासारखीच आहे. बंटीही जन्मत:च एचआयव्हीबाधित आणि बालवयातच दृष्टी गमावलेला. बंटी हा एका नामांकित महाविद्यालयात पहिल्या वर्षात शिक्षण घेत आहे. त्याचेही आई-वडिल एचआयव्हीची लागण होऊन दिवंगत झाले. इतर नातेवाईकांनी संबंध तोडले, तर त्याची सख्खी बहीणही अनोळखी बनली. त्यामुळे पूर्णत: एकट्या पडलेल्या या लेकराला आधार दिला त्याच्या रिक्षा चालविणाऱ्या काकांनी. घरामध्ये काका, आजी, चुलत बहीण आणि बंटी अशी चार माणसं राहतात. पण आजीचंही वय भरपूर झालं आहे. बहिणीसाठी लग्नाची स्थळं येतात. त्यामुळे तीदेखील परक्याचं धन आहे. अशा स्थितीत पोट भरण्यासाठी काका भटकंतीला गेल्यानंतर बंटीचं पालकत्व कोण निभावणार, असा सवाल आहे.

असे अनेक अनुत्तरीत प्रश्न घेऊन ही मुलं जगत आहेत. या मुलांसाठी महिंद्रा अँड महिंद्राच्या मदतीने यश फाऊंडेशन ही संस्था शक्य तितकी मदत करते आहे. जिल्ह्यात एकूण १४ हजारांवर एचआयव्ही बाधित मुले आहेत. पैकी सुमारे ३५० एचआयव्हीबाधित मुलांची जबाबदारी या संस्थेने घेतली आहे. त्यांच्या नियमित आरोग्य तपासणीपासून तर त्यांच्या इतर सर्व गरजांची पूर्तता किंवा समन्वयासाठी यश फाऊंडेशनचे कार्यकर्ते तळमळीने कार्यरत आहेत. पण एकूण बाधित मुलांच्या तुलनेत प्रत्यक्षात त्यांच्यासाठी धडपडणाऱ्या संस्था आणि कार्यकर्त्यांची संख्या अतिशय तोकडी आहे.


एचआयव्ही बाधितांच्या या मुलांच्या व्यथा ऐकूण केवळ हळवे सांत्वन करणारे शब्द खूप कानावर येतात. खरी गरज आहे ती या मुलांचे पालकत्व घेणाऱ्या सामाजिक घटकांची. अल्प आयुष्य घेऊन येणाऱ्या या बालजीवांसाठी उत्पन्नाचा थोडासा हिस्सा सामाजिक दायित्व म्हणून समाजघटकांनी त्यांच्यासाठी अर्पण करायला हवा.

- रवी पाटील, अध्यक्ष, यश फाऊंडेशन