म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
'दुधाला प्रतिलिटर २७ रुपये दर देणे बंधनकारक असताना दूध संघांकडून १८ रुपये दर देण्यात येत आहे. सद्यस्थितीत दुधाला प्रतिलिटर किमान २५ रुपये दर मिळाला पाहिजे. हा दर न दिल्यास संबंधित दूध संघांना राज्य सरकारकडून दूध पावडरसाठी मिळणारे प्रति लिटर तीन रुपये अनुदान दिले जाणार नाही,' असा इशारा राज्याचे पशुसंवर्धन मंत्री महादेव जानकर यांनी दिला आहे.
पशुसंवर्धन दिनानिमित्त पुण्यात होणाऱ्या राज्यस्तरीय पशुपालक महामेळाव्याची माहिती देण्यासाठी आयोजित पत्रकार परिषदेत जानकर यांनी ही माहिती दिली. या वेळी पशुसंवर्धन विभागाचे सचिव किरण कुरुंदकर, आयुक्त कांतीलाल उमाप उपस्थित होते.
दुधाला किमान २७ रुपये हमीभाव मिळावा, यासाठी राज्यात शेतकरी आंदोलन करत आहेत. याबाबत जानकर यांनी भूमिका स्पष्ट केली. ते म्हणाले, 'शेतकऱ्यांच्या मताशी सहमत असून किमान २५ रुपये भाव मिळाला पाहिजे. राज्यात प्रतिदिन एक कोटी तीस लाख लिटर दुधाची निर्मिती होते. दूध संघांनी प्रति लिटर किमान २५ रुपये दर देणे आवश्यक आहे. हा दर न देणाऱ्या दूध संघांना नोटिसा देण्यात आल्या आहेत. काही संघांकडून सुमारे २२ लाख रुपये वसूल करण्यात आले आहेत. आता हे प्रकरण न्यायप्रवीष्ट आहे. दुधाला प्रतिलिटर २७ रुपये दर देण्यासाठी सरकार कटिबद्ध अहे. किमान पंचवीस रुपये दर न देणाऱ्या दूध संघांना दूध पावडरच्या अनुदानापोटी मिळणारे प्रतिलिटर तीन रुपये दिले जाणार नाहीत.'
'सध्या १४ खासगी आणि सहा सहकारी दूध संघ आहेत. ६० टक्के दूध खासगी, एक टक्का दूध सरकारकडे आणि ३९ टक्के दूध हे सहकारी दूध संघांकडे येते. सरकारकडे एक टक्काच दूध येत असल्याने दूध व्यवसायातून बाहेर पडून सरकारने खासगी व्यावसायिकांना प्रोत्साहन देण्याचा कायदा २००३ मध्ये आणण्यात आला. कायदा बदलण्यासाठी प्रक्रिया असते. शेतकऱ्यांना दुधाचा योग्य हमीभाव मिळण्यासाठी राज्य सरकार ७०/३० चा कायदा आणणार आहे. हा कायदा झाल्यानंतर ७० रुपये शेतकरी आणि उर्वरित रक्कम दूध प्रक्रिया करणाऱ्यांना मिळणार आहे. त्यास वित्त विभागाने मान्यता दिली आहे,' असे त्यांनी सांगितले.
......
'मिल्क फंड'उभारणार
'दुधाचे दर पडल्यास शेतकऱ्यांना मदतीसाठी साखर फंडाप्रमाणे 'मिल्क फंड' उभारण्यात येणार आहे. दर पडल्यानंतर हा निधी वापरता येऊ शकेल', असे जानकर यांनी सांगितले.