श्वानांना सुसज्ज प्रशिक्षण मिळणार

पुणे : स्फोटके, अमली पदार्थ आणि गुन्हेगारांचा शोध घेण्यासाठी पोलिसांना नेहमीच श्वानांची (डॉग) मदत होते. राज्यातील श्वानांच्या प्रशिक्षणासाठी असलेले सध्याचे केंद्र आणि त्या ठिकाणच्या सोयीसुविधा कमी पडत आहेत. त्यामुळे राज्यातील पोलिस दलाकडे असलेल्या श्वानांना प्रशिक्षण देण्यासाठी दौंडजवळ ७२ एकर जागेत सुसज्ज असे ‘श्वान प्रशिक्षण केंद्र’ (डॉग स्कॉड ट्रेनिंग सेंटर) उभारण्यात येत आहे. त्यामुळे पोलिसांना आता श्वानांकडून चांगली मदत होऊन अनेक गुन्हे उघडकीस येण्यास मदत होणार आहे.

राज्यात प्रत्येक पोलिस अधीक्षक कार्यालय आणि पोलिस आयुक्तालयाकडे श्वान पथक असते. पोलिसांना स्फोटके शोधून देणे, अमली पदार्थांचा शोध आणि गुन्हेगारांचा माग काढण्यास हे श्वान मदत करतात. या श्वानांना लहानपणापासूनच प्रशिक्षण दिले जाते. राज्याचे श्वान प्रशिक्षण केंद्र सध्या पुण्यातील शिवाजीनगर पोलिस मुख्यालयात आहे. या श्वान प्रशिक्षण केंद्राची स्थापना १९६५ साली करण्यात आली. राज्य गुन्हे अन्वेषण विभागाच्या (सीआयडी) अधिपत्याखाली या ठिकाणी राज्यातील ९२ श्वानांना प्रशिक्षण देण्याची सोय आहे. सीआयडीकडून श्वानांना सतत वेगवगेळे श्वान प्रशिक्षण कोर्स आयोजित केले जातात. या ठिकाणी पोलिस उपअधीक्षक दर्जाच्या अधिकाऱ्यांच्या मार्गदर्शनाखाली पोलिस हवालदार दर्जाचे चार कर्मचारी येथे येणाऱ्या श्वानांना प्रशिक्षण देतात. तसेच, त्या त्या पोलिस घटकाचा श्वान प्रशिक्षक असलेला पोलिसदेखील या ठिकाणी येऊन माहिती घेतो. प्रत्येक अधीक्षक कार्यालय व आयुक्तालयात असलेल्या श्वान पथकाचा प्रमुख हा पोलिस उपनिरीक्षक दर्जाचा अधिकारी असतो. गरजेनुसार तो श्वानाला घटनास्थळी पाठवितो.

शिवाजीनगर पोलिस मुख्यालयात असलेले श्वान प्रशिक्षण केंद्र हे पत्र्याच्या शेडमध्ये चालत आहे. त्याची अवस्था खूपच दयनीय आहे. त्या ठिकाणी श्वानांना प्रशिक्षण देण्यासाठी सोयीसुविधा अपुऱ्या आहेत. त्यामुळे सीआयडीकडून नव्या सुसज्ज अशा श्वान प्रशिक्षण केंद्राचा प्रस्ताव राज्य शासनाकडे पाठविण्यात आला होता. या प्रशिक्षण केंद्रासाठी एक कोटी २९ लाख रुपयांची मागणी सीआयडीने केली होती. त्यानुसार शासनाने सीआयडीला सुसज्ज असे श्वान प्रशिक्षण केंद्र उभारण्यास मान्यता दिली आहे. त्यासाठी दौंड येथे ७२ एकर जमीन उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. तसेच, केंद्र उभारण्यासाठी ९६ लाखांचा निधी देण्यात आला आहे. त्यानुसार जागेची पाहणी करून श्वान प्रशिक्षण केंद्राच्या कामाला सुरूवात होणार आहे.
---
श्वान प्रशिक्षण केंद्रासाठी साआयडीकडून एक कोटी २९ लाख रुपयांची मागणी करण्यात आली होती. त्यानुसार सरकारने ९६ लाख रुपये मंजूर केले आहेत. तसेच, ७२ एकर जागा दिली आहे. या जागेची पाहणी सीआयडीच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी केली आहे. या ठिकाणी सुसज्ज असे श्वान प्रशिक्षण बांधण्याच्या कामाला सुरुवात केली जाणार आहे.
- संजय कुमार, सीआयडी प्रमुख व अतिरिक्त पोलिस महासंचालक