म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
माणसांबरोबरच शेकडो पक्ष्यांच्या मृत्यूस कारण ठरलेल्या चायनीज मांजाला बंदी असूनही पतंगाच्या दुकानात हा मांजा सर्रास विकला जातो आहे. महापालिकेचे अधिकारी, कर्मचारी, पोलिस प्रशासनाच्या दुर्लक्षामुळे मध्यवर्ती पुण्यासह उपनगरांमध्ये विक्रेते छुप्या पद्धतीने मांजा विकत आहेत. या मांजामुळे मंगळवारी एक महिला जखमी झाली असून गेल्या आठवडा भरात पन्नासहून अधिक पक्षी जखमी झाले आहेत.
पतंग उडविण्याची क्रेझ दर वर्षी वाढत असून, यासाठी सर्रास नायलॉन, चायनीज मांजा वापरला जातो आहे. हा मांजा तुटण्यास कठीण असल्याने त्यात अडकून पक्षी मृत्यूमुखी पडत आहेत, तर लहान मुलांसह ज्येष्ठ नागरिक गंभीर जखमी होत आहेत. राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरणाने दीड वर्षापूर्वीच या मांजाच्या वापरास आणि विक्रीस बंदी घातली आहे. पण प्रशासनाकडून कारवाई होत नसल्याने यंदाही बाजारपेठेत मांजाची छुप्यारितीने विक्री सुरू आहे. गल्लीबोळात पतंग उडविण्यासाठी या मांजाचा वापर सुरू असून, चार दिवसांत शहराच्या विविध भागांत मांज्यामुळे पक्षी जखमी झाल्याचे फोन सतत प्राणिमित्रांना येत आहेत.
याबद्दल प्राणिमित्र अनिल अवचिते म्हणाले, 'आजच सकाळी मांज्यात अडकलेल्या दोन घारींची मी सुटका केली. या घारींचे पंख मांज्याने कापले गेले असून, त्या जखमी झाल्या आहेत. गेल्या चार दिवसांत कोकिळा आणि इतर पक्ष्यांना मांज्याच्या गुंत्यातून सोडवले आहे. दर वर्षी संक्रात जवळ आली की पक्ष्यांवर संकट येत आहे. पतंग उडवताना तुटलेला चायनीज मांजा झाडांच्या फांद्यावर, तारांवर, फ्लेक्समध्ये अडकून बसतो आणि जेव्हा पक्षी या मांज्याजवळ बसतात, तेव्हा तो त्यांच्या पायात, चोचीत अडकतो. कधी पंखात अडकून त्यांना दुखापतही होते. त्यामुळे शेकडो पक्षी जखमी होतात, काही कायमस्वरुपी अपंग होतात. यंदाही चायनीज मांजाची विक्री सुरू असल्याने पुढील दोन महिन्यांत आम्हाला येणाऱ्या फोनची संख्या वाढणारच आहे.'
\Bमुलांना मांजा मिळतो मात्र, प्रशासनाला नाही
\Bमैदानावर पतंग उडविणाऱ्या सर्वसामान्य मुलांच्या हातात चायनीज मांजा सर्सास दिसतो. 'जवळच्या दुकानातून आणला,' असे ही मुले सांगतात. मग प्रशासनाच्या लोकांना बाजारपेठेत हा मांजा कसा दिसत नाही. दुकानदार लपून मांजाची विक्री करीत आहेत. या वर्षी गेल्या वर्षीपेक्षा जास्त पतंग उडत आहेत. संक्रातीपूर्वीच पतंग आकाशात दिसायला लागले आहेत. त्यामुळे महापालिका, पोलिसांनी अधिक कठोर कारवाई करणे अपेक्षित आहे, पण त्यांनी दुर्लक्ष केले आहे.
\B- रवी लोहिरे, \Bवाइल्डलाइफ वेलफेअर असोसिएशन
महापालिकेचे कर्मचारी आणि अधिकाऱ्यांनी पतंगाच्या दुकानांची तपासणी केली. पण त्यांना चायनीज मांजा आढळून आला नाही. विक्रेते छुप्यारितीने मांजा विक्री करीत आहेत. त्यामुळे अद्याप कोणत्याही विक्रेत्यांवर कारवाई झालेली नाही.
\B- माधव जगताप,\B उपायुक्त महापालिका
\Bमांजाने गळा कापल्याने महिला जखमी
\Bकोथरूडमध्ये परांजपे हायस्कूलजवळ प्रिया शेंडे या मांजा कापल्याने मंगळवारी जखमी झाल्या. नातेवाईकांकडे हळदीकुंकवाच्या कार्यक्रमाला दुचाकीवरून जात असताना शेंडे यांना अचाकन गळ्याला काही तरी कापल्यासारखे वाटले आणि त्यांनी गाडी थांबवली. त्या वेळी गळ्यातून मोठ्या प्रमाणात रक्त स्त्राव झाला. तत्काळ खासगी रुग्णालयात त्यांच्यावर उपचार करण्यात आल्याने त्यांचा जीव वाचला. मांजा कापल्याने त्यांना सात ते आठ टाके पडले आहेत.