म. टा. प्रतिनिधी, पुणे
कोंढव्यातील खडी मशिन चौकातून मंगळवारी दोन अॅक्टिव्हा, दोन मोटार सायकल आणि दोन चारचाकी गाड्या एकाच वेळी लष्कर परिसरातील आंबेडकर पुतळा चौकाकडे यायला निघाल्या. या रहदारीच्या रस्त्यावर एका अॅक्टिव्हा, मोटार सायकल आणि कार चालकाने सातत्याने हॉर्न वाजवीत आपापल्या गाड्या दामटल्या, तर उर्वरित चालकांनी हॉर्नचा अजिबात वापर न करता प्रवास केला. इच्छित स्थळी हॉर्न वाजविणारा मोटार सायकलस्वार तीन मिनिटे आधी, कारचालक पाच मिनिटे आधी, तर दोन्ही अॅक्टिव्हा चालक एकाच वेळी पोहोचले. निष्कर्ष-वारंवार हॉर्न वाजविल्याने इच्छित स्थळी पोहोचण्यात फारसा फरक पडला नाही. उलट ध्वनिप्रदूषणच मोठ्या प्रमाणात झाले. त्यामुळे हॉर्न 'नॉट' ओके प्लीज...!
शहरातील वाढत्या ध्वनिप्रदूषणाला आळा घालण्यासाठी प्रादेशिक परिवहन कार्यालय आणि वाहतूक पोलिस शाखेकडून आज, बुधवारी शहरात 'नो हॉर्न डे'चे आयोजन करण्यात आले आहे. त्या पार्श्वभूमीवर वाहतूक शाखेच्या उपायुक्त तेजस्वी सातपुते यांच्या मार्गदर्शनाखाली कोंढवा वाहतूक विभागाचे पोलिस निरीक्षक चंद्रकांत निंबाळकर आणि पोलिस निरीक्षक अनिल पाटील यांनी हा अभिनव प्रयोग राबविला. अनेकदा इच्छितस्थळी वेळेत पोहोचण्यासाठी हॉर्नचा वापर केला जात असल्याचा दावा वाहनचालक करतात. त्या दाव्याची पडताळणी या प्रयोगातून करण्यात आली. त्यामध्ये दोन अॅक्टिव्हाचालक, दोन मोटार सायकलस्वार आणि दोन कारचालक एकाच वेळी कोंढव्यातील खडी मशिन चौकातून लष्कर परिसरातील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर पुतळ्याकडे यायला निघाले. प्रत्येकी एका प्रकारच्या गाडीच्या चालकाला हॉर्न वाजवत, तर दुसऱ्याला हॉर्न न वाजविता रहदारीतून जायला सांगितले. सुमारे आठ किलोमीटरचे हे अंतर कापण्यासाठी दोन्ही अॅक्टिव्हा चालकांना १९ मिनिटे ४५ सेकंद लागले. दोन मोटार सायकलस्वारांपैकी हॉर्न वाजविणारा चालक १६ मिनिटे ९ सेकंदात व हॉर्न न वाजविणारा १९ मिनिटे ४३ सेकंदात डॉ. आंबेडकर पुतळ्याापाशी पोहोचला, तर कारचालकांपैकी हॉर्न वाजविणारा चालक २० मिनिटांत व हॉर्नचा वापर न करणारा चालक २५ मिनिटांत पोहोचला. म्हणजेच हॉर्न वाजविणारा दुचाकी स्वार तीन मिनिटे आधी व कारचालक पाच मिनिटे आधी पोहोचला. त्यामुळे अवघी तीन ते पाच मिनिटे वाचविण्यासाठी शहरातील ध्वनि प्रदूषणात भर घालणे कितपत योग्य आहे? असा सवाल उपस्थित होत आहे.
............
प्रयोगादरम्यान
- प्रवासाचा कालावधी २० मिनिटे
- प्रति मिनिटे आठ वेळा हॉर्न वाजविला
- प्रत्येक गाडीने एकूण दोनशे वेळा हॉर्न वाजविला
- हॉर्न वाजविणारे चालक तीन ते पाच मिनिटे लवकर इच्छित स्थळी पोहोचले
...........
'अनावश्यक हॉर्न वाजवू नका'
अनेक वाहनचालक आवश्यकता नसताना हॉर्न वाजवितात. परिणामी शहरातील ध्वनिप्रदूषणात वाढ होत आहे. त्यामुळे वाहन चालविताना अनावश्यक हॉर्न वाजविणे चालकांनी टाळावे, तसेच आजच्या 'नो हॉर्न डे' उपक्रमात सहभाग घ्यावा, असे आवाहन वाहतूक पोलिसांनी केले आहे.
............
वाहनचालक अनावश्यक हॉर्नचा वापर करतात. त्यामुळे आता एखाद्या चालकाने हॉर्न वाजविला तर पुढील चालक लक्षही देत नसल्याचे दिसून येते. या प्रयोगामुळे हॉर्न वाजवून प्रवासाच्या कालावधीत फरक पडत नाही; पण ध्वनिप्रदूषणामुळे इतरांसोबत चालकालाही त्रास होतो हे स्पष्ट झाले आहे. त्यामुळे वाहनचालकांनी आजपासूनच 'नो हॉर्न डे' पाळावा, तसेच गरज असेल तरच हॉर्न वाजवावा.
- तेजस्वी सातपुते, उपायुक्त, वाहतूक पोलिस शाखा
\B.........
हॉर्न वापराची कारणे\B
- वाहनधारक आणि पादचाऱ्यांना सावध करणे.
- इतर वाहनांना ओव्हरटेक करताना.
- अनामिक चिंतेपोटी.
- हेतुपुरस्सर, मौजेखातर.
- अतिवेगाने वाहन चालवत असताना.
.......
\Bहॉर्न वाजवण्याचे दुष्परिणाम :
\B- मानसिक ताण
- उच्च रक्तदाब
- कायमचा बहिरेपणा
- वृद्ध, बालक, रुग्णांमध्ये घबराट
- धोकादायक ड्रायव्हिंग
- अपघातसदृश परिस्थिती
- मानसिक नैराश्य
.....
\Bहॉर्न न वाजविण्याचे फायदे :
\B- वाहतुकीच्या नियमांचे पालन
- नियंत्रित वेग
- मानसिक शांतता
- ध्वनिप्रदूषणाला आळा
- आनंददायक प्रवास
.....