जंकफूडना शाळेत ‘नो एंट्री’

शालेय विद्यार्थ्यांमधील लठ्ठपणा रोखण्यासाठी सरकारची पावले

म. टा. प्रतिनिधी, पुणे

गुलाबजामुन, रसगुल्ला, चिप्स, बिस्किट, केक, पेस्ट्री, मिठाई, नूडल्स, पिझ्झा आदी उच्च कॅलरीयुक्त ‘जंक फूड’ना शाळांच्या कँटिनमध्ये ‘एंट्री’ मिळणार नाही.
शालेय विद्यार्थ्यांमधील लठ्ठपणा आणि जीवनशैलीविषयक आजारांचे प्रमाण कमी करण्यासाठी शिक्षण विभागाने कँटिनमधून विक्री करण्यास प्रतिबंध घातलेल्या आणि शिफारस केलेल्या पदार्थांची यादी सोमवारी प्रसिद्ध केली. त्यानुसार आता शाळांना निर्णयाची अंमलबजावणी करावी लागणार आहे.
पोषक आहारातून विद्यार्थ्यांचा शारीरिक आणि मानसिक विकास व्हावा या उद्देशाने हैदराबाद येथील राष्ट्रीय पोषण संस्थेने समिती नेमली होती. या समितीने हाय इन फॅट, शुगर अँड सॉल्ट (एचएफएसएस) म्हणजेच ‘जंक फूड’ ज्यात साखर, मीठ आणि मेदाचे प्रमाण अधिक आहे, त्यावर बंदी प्रस्तावित केली आहे. शाळेच्या कँटिनमध्ये कोणते खाद्यपदार्थ ठेवावेत आणि ठेवू नयेत, याबाबत महिला व बालविकास मंत्रालयाला शिफारसी केल्या होत्या. या शिफारशींचे पालन करण्याचा निर्णय राज्याच्या शिक्षण विभागाने घेतला. त्यानुसार आता शाळांच्या कँटिनमधून ‘जंक फूड’ची विक्री करता येणार नाही. या उलट रोटी, पराठा, डाळभात, कढीभात, इडली सांबार, भाजीपुलाव, खीर, फिरनी, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ आदी पदार्थांची शिफारस करण्यात आली आहे.

कँटिनमधील प्रतिबंधित पदार्थ
१. चिप्स, तळलेले पदार्थ, बटाट्याचे चिप्स
२. सरबत, बर्फाचा गोळा (आइस गोळा)
३. शर्करायुक्त कार्बोनेटेड आणि नॉन कार्बोनेटेड शीतपेये
४. रसगुल्ला, गुलाबजामुन, पेढा, कलाकंद
५. नूडल्स, पिझ्झा, बर्गर, टिक्का, पाणीपुरी (गोल गप्पे)
६. सर्व प्रकारच्या चघळण्याच्या गोड गोळया, कँडी
७. तीस टक्क्यांपेक्षा अधिक शर्करायुक्त पदार्थ (जिलेबी, बुंदी)
८. सर्व प्रकारची चॉकलेट
९. सर्व प्रकारची मिठाई
१० केक आणि बिस्किट
११. बन्स आणि पेस्ट्री
१२. जाम आणि जेली

शिफारस केलेले पदार्थ
१. गहू रोटी/पराठा
२. धान्याची रोटी/पराठा
३. भात, भाजी पुलाव आणि डाळ
४. भाजीपुलाव
५. भात आणि काळा चना
६. गव्हाचा हलवा सोबत हरभरा (काला चना)
७. गोड दलियासोबत नमकिन दलिया भाजी
९. भात आणि राजमा
१०. कढीभात
११. उपमा किंवा खिचडी, पायसम, पपई, टोमॅटो, अंडी
१२. चिंचेचा भात
१३. डाळभात
१४. भात, सांबार
१५. इडली, वडा, सांबार
१६. खीर, फिरनी, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ
१८. भाज्यांचे सँडविच
१९. भाज्यांची खिचडी, नारळाचे पाणी, शिकंजी, जलजिरा